شاخص PCE نشاندهنده تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی است که افراد برای تامین نیازهای روزانه خود خریداری میکنند. از آنجا که این شاخص شامل یک سبد گسترده از کالاها و خدمات است و به تغییرات ساختاری در الگوهای مصرف پاسخ میدهد، برای فدرال رزرو ابزاری اساسی جهت سنجش روند تورمی محسوب میشود. در مواجهه با نگرانیهای مربوط به افزایش تورم، Fed ممکن است با افزایش نرخ بهره سعی در مهار روند تورمی داشته باشد. به عبارت دیگر، شاخص PCE به عنوان یک راهنمای کلیدی برای تصمیمگیریهای مرتبط با سیاستهای پولی، تاثیر مستقیمی بر روند تصمیمگیریهای فدرال رزرو دارد.
انتظارات سرمایهگذاران نسبت به تغییرات نرخ بهره اغلب تحتتاثیر نشانههای اقتصادی و شاخصهای تورمی قرار میگیرد. افزایش شاخص PCE معمولا به عنوان علامتی از فشارهای تورمی در اقتصاد تلقی میشود؛ در این شرایط، سرمایهگذاران انتظار دارند که فدرال رزرو به منظور کنترل تورم، نرخ بهره را افزایش دهد. این انتظار باعث تغییر در بازارهای مالی، از جمله تغییر در منحنی بازده اوراق قرضه، نوسانات در بازار سهام و ارزیابیهای مجدد ریسک میشود.
از سوی دیگر، کاهش اعلام کمتر از انتظارات و اجماع داوجونز یا تثبیت شاخص PCE میتواند منجر به کاهش نگرانیها از تورم شود و انتظار سرمایهگذاران مبنی بر تغییرات قیمتی سریع در سیاستهای پولی را کاهش دهد. در این حالت، سیاستهای پولی ممکن است به صورت تسهیلی باقی بمانند یا نرخ بهره به آرامی تغییر کند. بنابراین، اطلاعات بهدستآمده از شاخص PCE به عنوان یک ابزار مهم جهت پیشبینی روندهای آینده در سیاستهای پولی، به سرمایهگذاران کمک میکند تا استراتژیهای سرمایهگذاری خود را با دقت بیشتری تنظیم کنند.
یکی از روشهای ارزیابی نحوه واکنش بازارهای جهانی به اعلام شاخصهای اقتصادی کلیدی نظیر شاخص PCE میتواند استفاده از ابزار فدواچ موسسه سیامای باشد که بر اساس معاملات بازار مشتقه نسبت به برآورد روند آتی تغییرات نرخ بهره (چه مقدار کاهش یا افزایش طی کدام جلسه کمیته بازار باز فدرال رزرو و در چند مرحله) اقدام میکند که این ابزار میتواند تصویر بسیار خوبی را از نحوه واکنش معاملهگران و تفسیر آن به ما ارائه دهد.
وقتی دادههای منتشر شده شاخص PCE اعلام میشوند، تحلیلگران و سرمایهگذاران با دقت این ارقام را بررسی میکنند. اگر افزایش غیرمنتظره یا بالاتر از حد انتظار مشاهده شود، احتمال آن وجود دارد که Fed به منظور جلوگیری از ایجاد تورم بیش از حد، سیاست پولی انقباضی را در دستور کار قرار دهد (تعداد کاهش کمتر یا مقدار کاهش کمتر طی جلسات آتی). در نتیجه، نرخ بهره اوراق قرضه (بازده تا سررسید) در سطح بازار ممکن است افزایش یابد که این تغییر در بازارهای مالی بلافاصله بازتاب پیدا میکند. به عنوان مثال، افزایش نرخ بهره باعث کاهش ارزش اوراق قرضه و افزایش هزینههای استقراض شرکتها و خانوارها میشود. از سوی دیگر، در صورتی که شاخص PCE نشاندهنده روند ملایم تورم باشد، انتظار میرود که سیاستهای پولی به صورت تدریجی تغییر کند.
از منظر سرمایهگذاران، چنین تغییراتی در انتظارات، منجر به تعدیل در سبد سرمایهگذاری، تغییر در تخصیص داراییها و استراتژیهای مدیریت ریسک میشود. به عنوان نمونه، در دورههایی که انتظار افزایش نرخ بهره وجود دارد، سرمایهگذاران ممکن است به دنبال سرمایهگذاری در داراییهایی با بازدهی کوتاهمدت یا داراییهایی که در برابر افزایش نرخ بهره مقاومتر هستند، باشند.
یکی از عوامل مهم در کاهش نوسانات ناشی از تغییرات انتظارات، ارتباطات شفاف فدرال رزرو است. اعلامیهها، بیانیههای خبری و سخنرانیهای مسوولان Fed به عنوان منابع مهم اطلاعاتی، به سرمایهگذاران کمک میکند تا دیدگاه دقیقتری نسبت به سیاستهای آتی پولی پیدا کنند. این شفافیت باعث میشود تا بازارها بتوانند به سرعت واکنش نشان داده و انتظارات خود را متناسب با اطلاعات جدید تعدیل کنند. در نتیجه، عدمقطعیت و نوسانات شدید در بازار کاهش یافته و فرآیند تصمیمگیری سرمایهگذاران بهبود مییابد.
طبق گزارش روز جمعه، تورم در ماه ژانویه اندکی کاهش یافت، در حالی که نگرانیها درباره برنامههای تعرفهای دونالد ترامپ شدت گرفته است و به نظر میرسد با اجرای این سیاستهای تجاری شاهد تورم فشار هزینه یا cost-push چسبندهتری از محل کالاهای وارداتی به ایالات متحده باشیم که میتواند بر مسیر سیاستگذاری پولی فدرال رزرو و در نهایت بازارهای مالی اثرگذاری ویژهای داشته باشد.
شاخص قیمت مخارج مصرف شخصی (PCE)، که معیار ترجیحی فدرال رزرو برای سنجش تورم است، در این ماه ۰.۳درصد افزایش یافت و نرخ سالانه ۲.۵درصد را نشان داد. با کنار گذاشتن بخش غذا و انرژی، شاخص هسته PCE نیز ۰.۳درصد در ماه افزایش یافت و به نرخ سالانه ۲.۶درصد رسید. مقامات فدرال رزرو این شاخص اصلی را دقیقتر از شاخص کلی برای شناسایی روندهای بلندمدت میدانند. شاخص اصلی ۱۲ماهه نسبت به سطح بازبینیشده ۲.۹درصد در دسامبر، کاهش یافت. همچنین، تورم کلی ۰.۱واحد درصد کاهش یافت.
همه این ارقام مطابق با برآوردهای اجماعی داو جونز بودند و احتمالا باعث میشوند که جروم پاول، رئیس فدرال رزرو و همکارانش فعلا در مورد نرخ بهره تصمیم جدیدی نگیرند. این موضوع را میتوان در آرامش نسبی بازارها بعد از اعلام دادهها مشاهده کرد. نکتهای که در رابطه با دادههای روز جمعه به چشم میخورد رشد قابلتوجه و بالاتر از انتظار میزان درآمدهای شخصی است که البته طی ماه جاری تبدیل به تقاضا و مصرف نشده و صرف پسانداز شده است اما همچنان سیگنال قوی ماندن تقاضای کل در سطح اقتصاد را به بازارها میدهد.
* کارشناس بازار سرمایه