انتشار فیلم زورگیری خشن از یک زن کهنسال در محله پیروزی تهران و سرقت گردنبند او پس از ماجرای زورگیری منجر به قتل دانشجوی دانشگاه تهران و همچنین حوادث مشابه در سراسر کشور مثل زورگیری دو جوان از پیرزن اردبیلی و سرقت جواهرات او، باید ما را به تأمل وادارد که چه بر سر فرهنگ این کشور آمده که جوانان ما این گونه برخورد می کنند؟!
در این نکته شکی نیست که در چند سال اخیر با توجه به وضعیت بد اقتصادی و معیشتی، سرقت ها از جمله سرقت موبایل بسیار افزایش یافته است. این گونه سرقت‌های خُرد که سرقت از افرادی است که در وضع معیشتی و اقتصادی مناسبی قرار ندارند و در واقع دزد و مال باخته در یک طبقه اقتصادی قرار دارند، می توان مسئله فرهنگی را به میان کشید.
این روزها در کشور ما تأمین معاش سخت است، گرداندن چرخ زندگی دشوار شده، پدران بسیاری شرمنده زن و فرزند خود هستند، اما آیا هر کسی که نیازمند باشد باید به خودش اجازه دهد که دزدی کند و یا در ورطه دیگری بیفتد؟! افراد بسیاری در این سرزمین آباء و اجدادی ما هستند که بسیار نیازمندند اما هرگز به خود اجازه نمی دهند که دست نیاز به سوی دیگران دراز کنند، چه برسد که دست به سوی اموال دیگران دراز کنند. فقر توجیهی برای سرقت نیست اما به هر حال افرادی هستند که زمینه لازم را دارند و اگر شرایط و بستر فراهم شود دست به این کارها می زنند.
در فرهنگ ایرانی اسلامی ما، «فتوت» جایگاه والایی داشته است. فتوت نامه های بسیاری در این مرز و بوم نوشته شده است. حتی در میان راهزنان و دزدها هم افراد بسیاری بودند که از صفاتی مانند جوانمردی و فتوت برخوردار بودند. به خاطر همین خصائل بود که برخی از این افراد، موفق به توبه واقعی می شدند و حتی جزو عرفا و صوفیان بزرگ درآمدند.
«عیاری» هم در فرهنگ ما ریشه داشته است، دزدانی بودند که به اصطلاح از طبقه مرفه و سرمایه دار می‌دزدیدند و به محرومان و مستمندان کمک می‌کردند. بنابراین مشاهده این گونه دزدها واقعاً جای تعجب دارد. دزدی از دانشجویی که همه سرمایه اش یک لپ تاپ است که به احتمال زیاد آن‌را هم قسطی خریده و یا جوانی که با قرض، تلفن همراهی خریده است واقعا شرم آور است، تا جایی که حتی به خاطر دزدیدن کالایی که قیمت آن در حدود چند میلیون هست، جان صاحب مال را می گیرند.
به نظر حتی می توان برای دزدی و سرقت هم آئین و اخلاقی را مد نظر داشت، کمترین کار این است که جان صاحب مال حفظ شود، دوم اینکه از افرادی دزدیده شود که یک لپ تاپ و یا گوشی، برایش چندان باارزش نباشد یا همه سرمایه اش نباشد. یک لپ تاپ چنان ارزشی ندارد که سارق برای به دست آوردنش، جان انسانی را خواسته یا ناخواسته بگیرد. وانگهی با توجه به توسعه تکنولوژی و هوشیاری پلیس احتمال دستگیری این سارقان هم بسیار بالاست و تجربه سرقت های مختلف این را هم به جامعه و هم به گروه و دسته سارقان اثبات کرده است.
یقینا این نظر نباید حمل بر مجوز دزدی از افراد ثروتمند تلقی شود بلکه دزدی مطلقا امر نکوهیده ای است و هیچ بهانه ای مجوز دزدی نمی شود، اما به هر حال زشتی و شناعت دزدی از افراد بی بضاعت بسیار بیشتر است.
