به گزارش فارس؛ وزیر سابق اقتصاد، عبدالناصر همتی، در جلسه استیضاح مجلس گفت که تمدید مصوبه ۱۰-۹۰ بالای ۵ میلیارد دلار فشار تقاضای ارز ایجاد کرد و در توصیف این فشار به بانک مرکزی آن را وحشتناک عنوان کرد.
کل ارزی که در ۴ ماهه گذشته در بازار ارز توافقی معامله شده است حدود ۴.۸ میلیارد دلار بوده است، بنابراین فشار ارزی تمدید مصوبه ۱۰-۹۰ تقریبا معادل کل ارز معامله شده در بازار ارز تجاری بوده است.
مصوبه ۱۰-۹۰ به واردکنندگان اجازه می‌دهد بدون تخصیص و تامین ارز از سوی بانک مرکزی کالا وارد کشور شود و ۹۰ درصد آن از گمرک ترخیص و ۱۰ درصد آن بعد از تخصیص ارز ترخیص شود. این یعنی واردکنندگان برای تامین ارز به بازار آزاد ارز رجوع کنند که با افزایش تقاضا افزایش نرخ ارز را در پی دارد.
این مصوبه که در جلسه سران قوا تصویب شده بود ابتدای آبان ماه امسال پایان یافت و بانک مرکزی نیز با تمدید مجدد آن مخالف بود، اما به گفته رئیس کمیسیون گمرک اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران محمدرضا فاروقی با پیگیری‌های این کمیسیون و همراهی و تلاش‌های گمرک ایران و وزارت صمت مجددا تا پایان فروردین سال آینده تمدید شد.
این مصوبه بدون توجه به افزایش سهمیه ارز تخصیصی به وزارتخانهها و به هم خوردن برنامه‌ریزی بانک مرکزی صورت گرفت و تاثیر خود را بر بازار ارز گذاشت.
امسال سهمیه‌ای که بانک مرکزی برای وزارت صمت در نظر گرفته بود ۳۶ میلیارد دلار بود که در بین سایر وزارتخانهها بیشترین میزان بوده است. سال گذشته این میزان ۲۹.۵ میلیارد دلار تعیین شده بود اما تا پایان سال به ۴۴.۶ میلیارد دلار افزایش پیدا کرد.
بر اساس آخرین آمارهای بانک مرکزی تاکنون ۴۷.۷ میلیارد دلار ارز برای صنایع تامین شده است که حدود ۳۲ درصد بیشتر از سهمیه تخصیصی در سال جاری است.
کمک وزارت صمت به واردکنندگان برای فشار ارزی
فشار وزارت صمت برای تمدید مصوبه ۱۰ -۹۰ یعنی این وزارتخانه به واردکنندگان اجازه دهد بدون توجه به توان ارزی کشور و بدون اولویت‌بندی کالا وارد کشور کنند و برای تخصیص ارز اضافی به بانک مرکزی فشار بیاورند.
به گفته نماینده مجلس صدیف بدری این مصوبه، بانک مرکزی را به عنوان متولی قانونی مدیریت بازار ارز کنار گذاشته و مدیریت ارز را از این نهاد گرفته است. از طرف دیگر، بانک مرکزی برای تسهیل واردات، پیشنهادی با عنوان «ساتای اعتباری» را داده بود تا مشکلی در زمینه تامین کالاهای کشور به وجود نیاید. اما وزارت صمت به این پیشنهاد توجهی نکرده و مسیر خود را پیگیری کرده است.
کارشناس اقتصادی حسن حسن‌خانی معتقد است وقتی اجزای دولت بد رفتاری می‌کنند و در بی‌ثباتی و تلاطم نرخ ارز بسیار موثر هستند؛ بانک مرکزی به تنهایی نمی‌تواند در بازار ارز ثبات ایجاد کند.
بنابراین در شرایطی که ارز به یکی از مهمترین متغیرهای اقتصادی تاثیرگذار در زندگی مردم تبدیل شده است، هماهنگی تیم اقتصادی دولت برای ثبات ارزی اهمیت دو چندان دارد و در مواقعی که یک وزارتخانه فقط به فکر حل مسائل خود بدون توجه به سایر بخش‌هاست رئیس جمهور باید از تک‌روی آن جلوگیری کند.
