به گزارش مشرق، بنا به آمارها و گزارشات رسمی، بهمن‌ماه سال جاری ۱۱ هزار و ۳۳ عنوان کتاب منتشرشده است که در قیاس با بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۸۴۴ نسخه کاهش‌یافته است. از میان عناوین منتشرشده در بهمن‌ماه ۸ هزار و ۳۵۲ عنوان تألیفی و ۲ هزار و ۹۸۰ عنوان ترجمه بوده است. ناشران تهرانی ۷ هزار و ۶۴۶ عنوان و ناشران شهرستانی ۳ هزار و ۶۸۷ عنوان بوده است،
شمار کتاب‌های چاپ اول، ۷ هزار و ۱۸۱ عنوان و شمار تجدید چاپی‌ها ۴ هزار و ۱۵۲ عنوان بوده است. شمارگان کتاب‌های منتشرشده در بهمن‌ماه نیز، ۱۲ میلیون و ۱۰۹ هزار و ۵۵۴ نسخه و میانگین شمارگان نیز یک‌هزار و ۶۸ نسخه بوده است. میانگین شمارگان نسبت به بازه زمانی مشابه ۱۶۵ نسخه افزایش‌یافته است. ارزش ریالی کتاب‌های منتشرشده در بهمن‌ماه ۲۰ میلیارد و ۱۹۸ میلیون و ۴۱۰ هزار و هشت ریال بوده است. میانگین قیمت کتاب نیز به ۱۶۶ هزار تومان رسیده که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته ۳۴ درصد افزایش داشته است.
میان رده‌های دیویی، کودک و نوجوان با ۲ هزار و ۳۱۹ عنوان کتاب در صدر قرار دارد و پس‌ازآن ادبیات با یک‌هزار و ۸۴۰ عنوان، علوم اجتماعی با یک‌هزار و ۷۳۱ عنوان در رده‌های بعدی قرار دارند. در حقیقت گزارشات موجود به‌صراحت مبرهن می‌سازد که در سال‌های اخیر، بازار کتاب با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده است که تأثیرات مستقیم آن بر فرهنگ کتاب‌خوانی و دسترسی عموم مردم به منابع اطلاعاتی و علمی غیرقابل‌انکار است و بی‌شک یکی از این چالش‌ها، افزایش قیمت کتاب‌هاست که در سال جاری نسبت به سال گذشته با رشد ۳۴ درصدی روبه‌رو بوده است. این افزایش قیمت که به‌طور عمده به دلیل تورم عمومی، افزایش هزینه‌های تولید، کاغذ، حمل‌ونقل و نوسانات ارز ایجادشده است، فشار زیادی به ناشران، نویسندگان و همچنین خریداران کتاب وارد کرده است.
افزون براین افزایش قیمت، به‌ویژه برای قشر متوسط جامعه که توان مالی محدودتری دارند، موجب کاهش توانایی خرید کتاب و دسترسی به منابع علمی و فرهنگی شده است. برای بسیاری از دانش‌آموزان، دانشجویان و خانواده‌ها، خرید کتاب‌های درسی و غیردرسی به چالشی بزرگ تبدیل‌شده است و بدیهی است که کاهش سطح دسترسی به کتاب می‌تواند تأثیرات منفی بر فرهنگ کتاب‌خوانی در جامعه داشته باشد و موجب کاهش میزان مطالعه، به‌ویژه در میان نسل جوان، شود. گفتنی است که این امر نه‌تنها می‌تواند باعث افت سطح دانش عمومی در جامعه شود، بلکه در بلندمدت بر رشد فرهنگی و اقتصادی کشور نیز تأثیرگذار خواهد بود.
درعین‌حال می‌بایست توجه بداریم، ناشران و نویسندگان نیز تحت‌فشارهای شدید اقتصادی قرار دارند. افزایش هزینه‌های تولید و چاپ کتاب باعث شده تا آن‌ها برای پوشش هزینه‌ها مجبور به افزایش قیمت کتاب‌ها شوند. این وضعیت برای بسیاری از ناشران کوچک و مستقل که ظرفیت‌های محدودی برای تأمین هزینه‌ها دارند، بسیار نگران‌کننده است. از طرف دیگر، چنانچه قیمت کتاب‌ها به‌طور نامتناسب افزایش یابد، ممکن است موجب رکود در صنعت نشر و کاهش تعداد آثار منتشرشده شود.
در این شرایط، تعدیل قیمت کتاب‌ها به‌گونه‌ای که هم ناشران و نویسندگان از فشار اقتصادی رها شوند و هم مردم بتوانند به‌راحتی به کتاب‌ها دسترسی پیدا کنند، به یک نیاز اساسی تبدیل‌شده است. برای دستیابی به این تعادل، دولت باید نقش فعالی ایفا کند. حمایت از صنعت نشر و ارائه تسهیلات به ناشران، به‌ویژه ناشران کوچک و مستقل، می‌تواند به حفظ کیفیت و کمیت تولیدات کتاب کمک کند. همچنین، تسهیلات مالی برای خرید کتاب از سوی عموم مردم، مانند تخفیف‌های فصلی، طرح‌های حمایت از دانش‌آموزان و دانشجویان برای تهیه کتاب‌های درسی و غیردرسی، و تشویق به ایجاد شبکه‌های توزیع کتاب ارزان‌تر، می‌تواند به کاهش تأثیرات منفی افزایش قیمت کتاب کمک کند.
علاوه بر این، دولت می‌تواند با کاهش هزینه‌های جانبی مانند مالیات بر تولید و نشر کتاب، به ناشران و نویسندگان این امکان را بدهد تا قیمت کتاب‌ها را در سطحی معقول نگه‌دارند و درعین‌حال کیفیت آثار خود را حفظ کنند. این گزارش، به بررسی ابعاد مختلف این موضوع و راهکارهای مناسب برای تعدیل قیمت کتاب و حفظ رونق کتاب‌خوانی طی گفت‌وگو با محمدرضا احمدی سنگری، دبیر کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی می‌پردازد که در ادامه می‌خوانید.
محمدرضا احمدی سنگری، دبیر کمیسیون آموزش مجلس عنوان کرد: ضرورت کاهش قیمت کتاب و رونق فضای آموزشی
محمدرضا احمدی سنگری، نماینده مردم رشت و دبیر کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح افزایش ۳۴ درصدی قیمت کتاب در سال جاری پرداخت و با اشاره به اثرات این روند در بازار نشر و کتاب‌خوانی بیان داشت: بدیهی است که افزایش قیمت کتاب بر استقبال مردم از کتاب و کتاب‌خوانی اثر مستقیم خواهد داشت. بدین معنا که هرچه قیمت کتاب افزایش یابد، به همان میزان استقبال مردم از کتاب‌خوانی کاهش پیدا خواهد کرد.
وی افزود: با توجه به شرایط اقتصادی حال حاضر و تورم موجود در جامعه و از طرفی دیگر با توجه به فراگیری فضای مجازی، موبایل‌ها و تبلت‌ها افراد به‌ویژه جوانان تمایل کمتری به کتاب‌خوانی دارند و در این راستا ضرورت دارد تا بستر تسهیلگری را در این حوزه رقم بزنیم و فضای کتاب‌خوانی را تقویت سازیم.
احمدی سنگری تصریح کرد: ضرورت دارد تا تمهیداتی را فراهم‌سازیم که به‌موجب آن کتاب و کتاب‌خوانی در جامعه نشر پیدا کند. مادامی‌که فضای کتاب‌خوانی در جامعه تقویت گردد، توجه افراد به‌ویژه جوانان به مسائل مختلف اعم از موضوعات تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و … افزایش پیدا خواهد کرد و این مصداق رونق آموزش در کشور خواهد بود.
دبیر کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: چنانچه توسعه فضای کتاب‌خوانی در دستور کار کارگیرد، رونق فضای آموزشی نیز مطرح خواهد شد. روشن است که آموزش صحیح می‌تواند اثرات بسیار مثبتی را در سراسر زندگی‌مان رقم بزند و مادامی‌که آموزش صحیح و ناکافی باشد، شاهد تبعات منفی خواهیم بود و جمعیت جوان جامعه و افزایش اطلاعات و معلومات را از دست خواهیم داد.
نماینده مردم رشت در مجلس دوازدهم همچنین خاطرنشان کرد: مادامی‌که گزارش‌ها حکایت از افزایش ۳۴ درصدی قیمت کتاب دارد، یعنی به همان میزان استقبال کاهش پیدا خواهد کرد و این روند بر آموزش جامعه اثر منفی خواهد گذاشت.
او متذکر شد: همواره در گفت‌وگو با مسئولان بر توسعه آموزش تأکید می‌داریم و توصیه می‌کنیم که متولیان فرهنگی کشور به هرطریق ممکن درصدد رونق فضای آموزشی و کتاب‌خوانی باشند.
وی در پایان این گفت‌وگو یادآور شد: معتقدیم که فضای کتاب‌خوانی می‌بایست رونق پیدا کند و قیمت کتاب در سطح جامعه کاهش پیدا کند تا استقبال مردم افزایشی گردد و تمایل به خرید کتاب و کتاب‌خوانی بیشتر شود.
*روزنامه رسالت
