برخی رانندگان تازه وارد به عرصه رانندگی شاید با روش صحیح و حرفه‌ای تعویض دنده خودرو‌های گیربکس دستی آشنایی نداشته باشند. اگر شما هم جزو این دسته از افرادید و به تازگی با اصول رانندگی آشنا شده‌اید، با مطالعه این مطلب روش صحیح عوض کردن دنده و انتخاب سرعت مناسب برای تعویض دنده را فرا بگیرید.
به گزارش نمناک، زمانی که بخواهیم دنده را تعویض کنیم باید چند مورد را در نظر داشته باشیم یکی سرعت و دیگری موقعیت رانندگی مثل سربالایی، پیچ و ….
برخی از رانندگان تازه وارد به عرصه رانندگی شاید با روش صحیح و حرفه‌ای تعویض دنده خودرو‌های گیربکس دستی آشنایی نداشته باشند. اگر شما هم جزو این دسته از افرادید و به تازگی با اصول رانندگی آشنا شده‌اید، با مطالعه دقیق و کامل این بخش روش صحیح عوض کردن دنده و انتخاب سرعت مناسب برای تعویض دنده را فرا بگیرید.
هر دنده‌ای دامنه حرکت و سرعت موثری دارد که به دامنه دور موتور آن اتومبیل بستگی دارد، بنابراین زمان تعویض دنده در ماشین‌های مختلف متفاوت است و راننده خود باید تشخیص بدهد کی دنده ماشین خود را عوض کند. همچنین زمان تعویض دنده در مسیر‌های مختلف مانند مسیر‌های صاف و سربالایی و سر پایینی‌ها متفاوت است.
اگر تا به حال سوار دوچرخه دنده‌ای شده باشید می‌دانید که اگر زنجیر چرخ را در خورشیدی بزرگ چرخ عقب قرار داده باشید رکاب زدن دوچرخه آسان‌تر می‌شود، اما دوچرخه سرعت زیادی نمی‌گیرد و ثابت می‌ماند هر چقدر هم که تند رکاب بزنید رکاب زیر پایتان هرز می‌چرخد و شل می‌شود.
این مثال مانند دنده یک خودرو است، هنگامی که با دنده یک خودرو حرکت می‌کنید و گاز می‌دهید شتاب شما تا حدی زیاد می‌شود، اما سپس ثابت باقی می‌ماند و گاز دادن زیاد سبب می‌شود تنها دور موتور بالا رود و زوزه بکشد. این کار به موتور و گیربکس آسیب می‌زند. این رویه در دنده‌های دیگر خودرو نیز به همین شکل است.
برای اینکه بخواهیم عمر قطعات موتور و گیربکس بالا ببریم و بهترین مصرف سوخت را داشته باشیم باید زمان تعویض دنده‌ها را نسبت به سرعت خودرو بدانیم. زمان تعویض دنده‌ها نسبت به سرعت خودرو اینگونه است:
از ۰تا ۲۵کیلومتر در ساعت دنده یک
از ۲۵ کیلومتر تا ۵۰کیلومتر در ساعت دنده ۲
از ۵۰ کیلومتر تا ۷۵کیلومتر در ساعت دنده ۳
از ۷۵ کیلومتر تا ۱۰۵ کیلومتر در ساعت دنده ۴
از ۱۰۵ کیلومتر به بالا دنده ۵
تعویض دنده برای سبک سازی آن مثلا از دنده یک به دنده ۲، راحت‌تر و کم دغدغه‌تر از سنگین کردن است و تنها کافی است با بازی کردن با پدال گاز دور موتور را برای دنده بعدی آماده کنید و دنده‌ها را در حداکثر دامنه نیرویی خود تعویض کنید.
شما در دو شرایط دنده را سنگین می‌کنید که عبارت است از:
۱. هنگامی که ماشین با دور موتوری کمتر از بازه اعمال نیرو مورد نیاز در حال حرکت باشد.
در این مورد اینگونه دنده را سنگین می‌کنید. اگر با دنده ۳ در حال حرکت هستید پا را روی کلاچ بگذارید و دنده را از ۳ به ۲ بیاورید سپس پا را روی پدال گاز فشار دهید و دور موتور را تنظیم کنید و حالا پایتان را از روی کلاچ بردارید.
۲. هنگامی که سرعتتان زیاد است و به پیچ نزدیک می‌شوید برای عبور از پیچ باید دنده را سنگین کنید.
اگر با سرعت نزدیک پیچ می‌شوید و خودرویتان بر روی دنده ۳ است به ترمز گیری اقدام کنید و دنده را از ۳ به دنده ۲ تغییر دهید و پا را از روی کلاچ آرام بردارید. هنگامی که شما ترمز می‌کنید به علت ترمزموتور، وزن بیش از پیش به جلو منتقل شده و وارد پیچ می‌شوید.
هنگامی که با خودرو در حال حرکتیم و دور موتور به ۳۰۰۰ دور در دقیقه می‌رسد و صدای موتور هم فول شده باید دنده را عوض کنیم و یک دنده بالاتر رویم.
برای کم کردن دنده می‌توانید از کیلومتر شمار استفاده کنید. هنگامی که با دنده ۳ و سرعت ۷۰ کیلومتر در حال حرکت هستید با ترمز کردن سرعت شما به۵۰ کیلومتر می‌رسد نیازی به جابجایی دنده و کم کردن آن ندارید، زیرا ابتدای دنده ۳ از ۵۰کیلومتر است.
اگر با دنده ۳ حرکت می‌کردید و ناگهان ترمز نمودید اگر سرعت شمابه ۳۵ کیلومتر رسید باید دنده را عوض کنید و از ۳ به ۲ بیاورید. در این مواقع دنده سخت جا خواهد خورد و گیربکس صدا خواهد داد، زیرا سرعت به ابتدای سرعت دنده ۲ که ۲۵ کیلومتر است نرسیده، بنابراین باید همزمان با دنده کم کردن تک گاز بدهیم تا دور موتور با سرعت ماشین برابر شود و دنده راحت‌تر جا بخورد.
به دنده‌های یک به دو خودرو‌های سواری به دلیل اینکه از نیروی بسیار بالایی برخوردار هستند، دنده‌های قدرتی و یا سنگین گفته می‌شود و هر جا که برای حرکت خودرو به قدرت زیاد نیاز باشد از آنها استفاده می‌شود مانند:
در سرازیری‌های تند (به دلیل اینکه نمی‌خواهیم سرعت اتومبیل ما در سرازیری زیاد شود)
جهت کاهش استفاده از ترمز و کنترل بهتر فرمان و کنترل سرعت
