آناتو چیست؟ کشف فواید شگفت‌انگیز این رنگ طبیعی برای سلامتی!

آناتو یک رنگ‌دهنده طبیعی از دانه‌های درخت بیسا اورلانا است

آناتو (Bixa orellana) که با نام‌های آچیوته، اوروکوم و بیجا نیز شناخته می‌شود، یک درختچه یا درخت کوچک بومی آمریکای مرکزی و جنوبی است. این گیاه عمدتاً به خاطر دانه‌های قرمز-نارنجی زنده و روشنش کشت می‌شود که به عنوان رنگ طبیعی در محصولات غذایی مختلف استفاده می‌شوند.

به‌طور سنتی، از آناتو برای پیشگیری و درمان سوزش سر دل، درد قفسه سینه، تب و اسهال استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از آن برای درمان مشکلات پوستی و برخی بیماری‌های عفونی بهره برد. علم مدرن به تازگی شروع به کشف تأثیرات سلامتی آناتو کرده است. این فواید شامل کاهش رشد باکتری‌های بیماری‌زا، بهبود عملکرد قلب و تسکین درد و گرفتگی عضلات می‌شود. در ادامه شما بیشتر با خواص آناتو آشنا می کنیم:

آناتو دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی قوی است

فواید آناتو برای بدن

1. ممکن است آسیب‌های سلولی را کاهش دهد

آناتو یک منبع طبیعی از آنتی‌اکسیدان‌ها است که به محافظت از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های ناشی از مولکول‌های مضر به نام رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. هنگامی که رادیکال‌های آزاد در سلول‌ها تجمع پیدا می‌کنند، می‌توانند استرس اکسیداتیو ایجاد کنند که با بیماری‌های مختلفی مانند بیماری‌های قلبی، دیابت و سرطان مرتبط است.

دو آنتی‌اکسیدان اصلی موجود در آناتو بیکسین و ناربیکسین هستند که پیگمان‌های گیاهی بوده و رنگ قرمز-نارنجی متمایز دانه‌ها را ایجاد می‌کنند. مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که عصاره دانه‌های آناتو که حاوی این پیگمان‌ها هستند، فعالیت آنتی‌اکسیدانی قوی دارند. این بدان معناست که آناتو می‌تواند به مقابله با رادیکال‌های آزاد آسیب‌رسان سلولی کمک کرده و استرس اکسیداتیو را کاهش دهد. با این حال، برای تأیید این یافته‌ها به مطالعات بیشتری بر روی انسان نیاز است.

2. ممکن است از بدن در برابر بیماری‌ها محافظت کند

آناتو غنی از ترکیبات ضدمیکروبی کلیدی است که می‌توانند رشد باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها را محدود کنند. این ترکیبات شامل فلاونوئیدها، پلی‌فنول‌ها، تانن‌ها، کینون‌ها، ترپنوئیدها و آلکالوئیدها هستند. بنابراین، این ترکیبات ممکن است به مبارزه با انواع باکتری‌ها و قارچ‌های بیماری‌زا کمک کنند.

عصاره‌های به‌دست‌آمده از برگ‌ها، دانه‌ها و ریشه‌های این گیاه به طور قابل توجهی رشد باکتری‌های ایجادکننده اسهال مانند استافیلوکوکوس اورئوس (استاف)، اشرشیا کلی (E. coli)، و شیگلا دیسانتری را مهار می‌کنند. آناتو همچنین ممکن است در برابر عفونت‌های قارچی ناشی از کاندیدا یوتیلیس، کاندیدا آلبیکانس و آسپرژیلوس نیجر مؤثر باشد.

مطالعات مربوط به این فواید بالقوه از روش‌های استخراج متفاوتی برای به‌دست‌آوردن عصاره آناتو استفاده کرده‌اند که به نتایج مختلفی منجر شده است. بنابراین، تحقیقات بیشتری برای درک کامل فواید ضدمیکروبی عصاره‌های آناتو لازم است.

3. ممکن است از سلامت قلب حمایت کند

آناتو حاوی شکل منحصر به فردی از ویتامین E به نام توکوترینول‌ها است که ممکن است سلامت قلب شما را بهبود بخشد. یک مطالعه اثرات ترکیب یک رژیم غذایی سالم برای قلب با دوزهای روزانه توکوترینول آناتو (در محدوده ۱۲۵ تا ۷۵۰ میلی‌گرم) را بر ۳۱ فرد مبتلا به کلسترول بالا بررسی کرد. نتایج نشان داد که پس از چهار هفته، دوز کم ۲۵۰ میلی‌گرمی منجر به کاهش قابل توجه در کلسترول کلی، کلسترول LDL (کلسترول بد) و تری‌گلیسیریدها شد.

همان مطالعه همچنین نشان داد که مکمل آناتو به کاهش چندین نشانگر التهابی مرتبط با بیماری‌های قلبی-عروقی، مانند اینترلوکین-۲ (IL-2)، IL-4، IL-6، IL-8، IL-10 و فاکتور نکروز توموری-آلفا کمک کرده است. پژوهشگران معتقدند که این اثرات تا حدی به خواص ضدالتهابی توکوترینول‌ها مربوط می‌شود. با این حال، برای تأیید این نتایج به تحقیقات بیشتری نیاز است.

آناتو می‌تواند به کاهش درد عضلانی بعد از ورزش کمک کند

4. ممکن است سلامت استخوان‌ها را بهبود بخشد

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که توکوترینول‌های موجود در آناتو ممکن است به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک کنند. یک مطالعه مقدماتی اثر مکمل توکوترینول مشتق از آناتو را بر چندین نشانگر استخوانی در زنان یائسه مبتلا به استئوپنی (کاهش تراکم مواد معدنی استخوان) بررسی کرد. پژوهشگران دریافتند که این مکمل باعث کاهش تجزیه استخوان و بهبود تشکیل استخوان شده است. این اثرات ممکن است به دلیل توانایی توکوترینول‌ها در مقابله با استرس اکسیداتیو باشد. در نتیجه، این مطالعه نشان‌دهنده پتانسیل توکوترینول‌های آناتو برای حمایت از تراکم و استحکام استخوان است.

5. ممکن است درد و کوفتگی عضلانی را کاهش دهد

آناتو ممکن است برای ورزشکاران و افرادی که فعالیت بدنی دارند مفید باشد و به کاهش کوفتگی عضلانی و بهبود عملکرد ورزشی کمک کند. در یک مطالعه، مردان جوانی که مکملی حاوی ترکیبی از پودر آناتو و زنجبیل دریافت کردند، پس از انجام تمرینات انقباض عضلانی (کشش عضلانی)، کاهش در کوفتگی عضلات را تجربه کردند.

مطالعه دیگری روی دوندگان مرد نشان داد که ترکیب آناتو، زنجبیل و ریشه گیاه پنجه شیطان (Devil's Claw) به کاهش دردهای التهابی زانو کمک می‌کند. این فواید ممکن است به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی این گیاهان باشد، اگرچه تحقیقات بیشتری برای تأیید این نتایج مورد نیاز است.

6. آناتو و بهبود سلامت چشم

آناتو به دلیل دارا بودن کاروتنوئیدها، به ویژه بیکسین و نوربیکسین، می‌تواند برای سلامت چشم مفید باشد. این مواد رنگ زرد تا نارنجی پررنگی به بذرها می‌بخشند و در لایه بیرونی آنها یافت می‌شوند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف نوربیکسین می‌تواند به کاهش تخریب ماکولا وابسته به سن (AMD) کمک کند. AMD یکی از عوامل اصلی نابینایی در افراد مسن است. علاوه بر این، آناتو حاوی توکوتری‌انول‌ها، نوعی ویتامین E، است که می‌تواند از مشکلات قلبی مرتبط با سن جلوگیری کند. همچنین، ترکیبات موجود در آناتو دارای خواص ضد التهابی هستند و می‌توانند به کاهش التهاب در بدن و پیشگیری از بیماری‌های مزمن کمک کنند.

آناتو در صنایع غذایی برای رنگ‌دهی به محصولات استفاده می‌شود

نحوه استفاده از آناتو

میوه درخت آناتو دارای پوسته‌ای قهوه‌ای مایل به قرمز و به شکل قلب است که با موهای کوتاه و زبر پوشیده شده است. وقتی میوه می‌رسد، باز می‌شود و ۳۰ تا ۶۰ دانه نارنجی مایل به قرمز را نشان می‌دهد. این دانه‌ها منبع رنگ طبیعی، ادویه و خمیر مورد استفاده در انواع غذاها هستند، از جمله:

• کره

• مارگارین

• بستنی

• پنیرهای فرآوری‌شده

• چاشنی‌ها

• سس‌ها

• سوپ

• سوسیس

• مرغ

مکمل‌های آناتو نیز در اشکال مایع، پودری و کپسولی موجود هستند که دوزهای متمرکزتری از توکوترینول‌های ویتامین E را ارائه می‌دهند. برخی از فرمولاسیون‌های آناتو همراه با سایر مواد مغذی و ترکیبات بسته‌بندی می‌شوند، بنابراین بررسی برچسب محصول اهمیت دارد.

دوز مصرفی

مطالعاتی که فواید مکمل‌های توکوترینول آناتو را بررسی کردند، دوزهایی بین ۱۲۵ تا ۷۵۰ میلی‌گرم استفاده کردند. با این حال، در حال حاضر دوز استانداردی برای مکمل‌های آناتو وجود ندارد. برای تعیین دوز مناسب با توجه به نیازهای سلامتی فردی، با پزشک خود مشورت کنید.

آیا آناتو ایمن است؟

عصاره‌های دانه آناتو زمانی که به‌عنوان رنگ طبیعی غذا و چاشنی استفاده می‌شوند، عموماً ایمن در نظر گرفته می‌شوند و میزان مصرف روزانه قابل قبول آن ۲.۵ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. پودر برگ آناتو نیز زمانی که به مقدار ۷۵۰ میلی‌گرم در روز و به مدت حداکثر یک سال مصرف شود، احتمالاً ایمن است. 

زمانی که آناتو در مقادیر ایمن مصرف می‌شود، معمولاً به‌خوبی تحمل می‌شود. با این حال، در موارد نادر، آناتو می‌تواند باعث یبوست، تشدید سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و واکنش‌های آلرژیک شود. اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، مصرف آناتو را متوقف کنید و با پزشک خود صحبت کنید. 

افراد باردار یا شیرده باید در مصرف مکمل‌های آناتو احتیاط کنند، زیرا تحقیقات کافی در مورد ایمنی آن در این گروه‌ها وجود ندارد.

مصرف بیش از حد آناتو ممکن است باعث مشکلات گوارشی شود

نکات مهم هنگام خرید مکمل آناتو

هنگام خرید مکمل، مطمئن شوید که محصول به‌طور مستقل آزمایش شده است. برخلاف داروها، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) مکمل‌ها را تنظیم نمی‌کند، به این معنی که کیفیت و ایمنی آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد. آزمایش‌های مستقل تأیید می‌کنند که مکمل حاوی مواد ذکر شده در برچسب است و از آلودگی‌های مضر عاری است.

به دنبال مهر تأیید از سازمان‌های معتبر مانند NSF International، USP (United States Pharmacopeia) یا ConsumerLab باشید.

تداخلات دارویی احتمالی آناتو

آناتو ممکن است با داروهای تجویزی رایج و سایر مکمل‌ها تداخل داشته باشد، از جمله:

• داروهای ضد دیابت: مصرف آناتو همراه با داروهای دیابت ممکن است اثربخشی دارو را کاهش داده یا خطر هیپوگلیسمی (افت قند خون) را افزایش دهد. هنگام مصرف همزمان این دو، سطح گلوکز خون را به‌دقت کنترل کنید.

• زیرلایه‌های سیتوکروم P450 1A1 (CYP1A1): آناتو ممکن است متابولیسم این داروها را در بدن افزایش دهد، که می‌تواند منجر به تجزیه سریع‌تر داروها و کاهش اثربخشی آن‌ها شود.

• گیاهان کاهش‌دهنده قند خون: برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف عصاره آناتو همراه با برخی گیاهان مانند خربزه تلخ، زنجبیل، شنبلیله و پوست درخت بید ممکن است خطر هیپوگلیسمی را افزایش دهد.

اگر از یکی یا چند مورد از این داروها یا داروهای گیاهی استفاده می‌کنید، برای بررسی تداخلات احتمالی با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض جانبی آناتو

در موارد نادر، واکنش آلرژیک به آناتو ممکن است رخ دهد که علائم آن شامل موارد زیر است:

• کهیر

• تورم صورت، لب‌ها یا دهان

• افت شدید فشار خون (هیپوتانسیون)

• آنافیلاکسی (واکنش آلرژیک شدید و سراسری در بدن)

این علائم ممکن است به دلیل وجود مقادیر کمی از پروتئین دانه در رنگ‌های خوراکی آناتو باشد. اگر واکنش آلرژیک را تجربه کردید، فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید و از مصرف محصولات حاوی آناتو در آینده خودداری کنید.  

رنگ خوراکی آناتو همچنین ممکن است علائم سندرم روده تحریک‌پذیر را در افراد حساس افزایش دهد، از جمله:

• درد شکم

• نفخ

• اسهال

برای بهبود این علائم، از تمام غذاها و مکمل‌هایی که آناتو در ترکیبات آن‌ها ذکر شده است اجتناب کنید.

دانه‌های آناتو رنگ قرمز مایل به نارنجی دارند

سوالات متداول درباره آناتو

1. آیا آناتو یک رنگ طبیعی است؟

بله، آناتو دانه‌هایی دارد که رنگ نارنجی یا قرمز مایل به زرد دارند و به‌عنوان رنگ طبیعی در بسیاری از محصولات غذایی استفاده می‌شود. این رنگ‌دانه‌ها به‌نام بیکسین و نوربیکسین شناخته می‌شوند.

2. آیا آناتو می‌تواند به درمان بیماری‌های پوستی کمک کند؟

بله، در طب سنتی آناتو برای درمان مشکلات پوستی مانند زخم‌ها، سوختگی‌ها و برخی بیماری‌های قارچی استفاده می‌شود. ترکیبات موجود در آناتو خواص ضدعفونی‌کننده دارند که می‌توانند در درمان این بیماری‌ها مفید باشند.

3. آیا آناتو برای کودکان ایمن است؟

مصرف آناتو به‌عنوان یک رنگ طبیعی در غذاهای معمولی برای کودکان معمولاً ایمن است. اما باید توجه داشت که مصرف مکمل‌های آناتو باید تحت نظر پزشک باشد، به‌ویژه در کودکان زیر 2 سال.

4. چگونه می‌توان از آناتو در آشپزی استفاده کرد؟

آناتو معمولاً به‌عنوان رنگ و طعم‌دهنده در غذاهایی مانند خوراک‌های گوشتی، برنج، سوپ‌ها و حتی شیرینی‌ها به کار می‌رود. برای این کار می‌توان دانه‌های آناتو را در روغن داغ کرده و سپس روغن رنگی‌شده را به غذا اضافه کرد.

5. چه تفاوتی بین آناتو و زعفران وجود دارد؟

آناتو و زعفران هر دو به‌عنوان رنگ‌دهنده‌های طبیعی در غذا استفاده می‌شوند، اما رنگ آناتو بیشتر به نارنجی مایل به قرمز است در حالی که زعفران رنگی زرد طلایی دارد. همچنین، آناتو طعمی ملایم‌تر نسبت به زعفران دارد.

مروری سریع

آناتو یک درختچه یا درخت کوچک با دانه‌های روشن و نارنجی مایل به قرمز است که به‌طور گسترده به‌عنوان رنگ خوراکی طبیعی و چاشنی استفاده می‌شود. این دانه‌ها حاوی ترکیبات مفیدی مانند بیکسن، نوربیکسن و توکوترینول‌ها هستند که نشان داده شده می‌توانند رادیکال‌های آزاد مخرب سلولی را کاهش دهند، با عوامل بیماری‌زا مبارزه کنند، کلسترول را پایین بیاورند، سلامت استخوان‌ها را بهبود بخشند و درد عضلانی را کاهش دهند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تأیید این اثرات و درک بهتر مکانیسم‌های دخیل در آن‌ها مورد نیاز است. مکمل‌های آناتو در اشکال مایع، پودری و کپسولی موجود هستند. قبل از مصرف مکمل آناتو، در مورد دوز مناسب، تداخلات دارویی احتمالی و عوارض جانبی ممکن با پزشک خود مشورت کنید.

گردآوری:بخش سلامت بیتوته