سجاد لطفی دبیر سابق کارگروه ساماندهی مد و لباس در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: در بحبوحه شلوغیهای سال ۱۴۰۱ عدهای حتی از قشر متدین و انقلابی میگفتند: این همه فشار و اصرار که بانوان حجاب را حفظ کنند برای چیست؟ به این همه هزینه میارزد؟! فقط حجاب سر را آزاد کنید! در پاسخ گفته میشد که مطمئنید مشکل فقط حجاب سر است؟ و به بیش از آن سرایت نمیکند؟ دلیل این توصیهها چه آن زمان و چه الآن، میتواند عدم اطلاع یا فراموشی و سهلانگاری باشد. طرحی که برای تغییر سبک زندگی در ایران ریخته شده را باید روند دید و تحلیل کرد.
وی ادامه داد: در ایران نگاه به غرب از اواسط زمان قاجار و روند تجددگرایی با روی کار آمدن رضاخان قوت گرفت و در زمان محمدرضا پهلوی عمق و گسترش یافت. این روند با نظام برنامهریزی که در برنامههای توسعه تبلور یافته بود عینیت بیشتری یافت. با وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ این روند متوقف شد و در برخی عرصهها راه جدیدی ترسیم و آغاز شد؛ مثلاً در عرصه سیاسی با دکترین جدید «نه شرقی نه غربی» روندی نو اتخاذ شد و یا در عرصه فرهنگی یکی از موارد تحولی و متمایز با سایر کشورها، خطمشی سبک پوشش و الزام اجتماعی حجاب به عنوان یک ارزش ایرانی – اسلامی بوده است. البته در برخی عرصهها همان روند پیشین – خطمشیهای تقلیدی- ادامه داشته و برنامههای توسعه که هفتمین نسخهاش در حال اجراست، سبب نهادینه شدن در نظام اداری سیاسی کشور گردید.
دبیر سابق کارگروه ساماندهی مد و لباس گفت: سبک زندگی غربی تبلور تمدن غربی در عرصههای مختلف به ویژه فرهنگ و اجتماع است؛ در نظام سیاسی – اداری جمهوری اسلامی، هر حوزهای که با کلانروندهای تجددگرایی، لذتجویی، و سیالیت همراه شده مولفهای از سبک زندگی غربی را بروز داده و هر جا که با این روندها همراهی نداشته و مبتنی بر رویکرد بومی سیاستگذاری شده، خروجی متفاوتی داشته است. تغییر سبک پوشش بانوان از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون امری مشهود بوده و با گذر زمان غلبه سبک پوشش غربی بیشتر شده است.
وی ادامه داد: این روند در حوزههای دیگر سبک زندگی نیز مؤثر عمل کرده است: سبک اوقات فراغت و تفریح، سبک سفر، سبک مصرف، سبک دوستی (دوستی با جنس مخالف)، سبک همسرگزینی (بلایند دیت)، گونههایی از زیست جنسی (ازدواج سفید)، سبک فرزندآوری (تولد فرزند در تاریخهای خاص، آمار بالای سزارین در ایران)، سبک فرزندپروری (نداشتن فرزند، فرزندان کم)، سبک آرایش و زیبایی (پیکرتراشی، کاشت ناخن و مژه) و مواردی از این قبیل.
لطفی گفت: تغییراتی که در سبک زندگی جامعه رخ داده شکاف بین فرهنگ رسمی و غیررسمی و به تبع ساختارهای رسمی و غیررسمی را بیشتر کرده است؛ یکی از این تغییرات در حوزه سبک پوشش و حجاب بوده که در لایه فرهنگ غیررسمی رخ داده است. در فرهنگ رسمی تا کنون خطمشی الزام اجتماعی حجاب حاکم بوده تا اینکه در ماههای اخیر با کشمکش رسانهای بر سر ابلاغ قانون حجاب ، با توقف قانون مذکور در شورای عالی امنیت ملی، نشانههایی مبنی بر عدم اعمال سیاست الزام اجتماعی حجاب از سوی ساختار رسمی نظام به چشم میآید؛ از نشانههای دیگری هم میتوان به عدم واکنش نسبت به حضور بدون حجاب خانم گلی امامی (نویسنده) در مراسمی عمومی و انتشار عکس مسئولان رسمی با او در فضای مجازی و یا عدم واکنش مسئولان جشنواره فیلم فجر ۴۳ نسبت به دست دادن دو بازیگر مرد و زن در افتتاحیه اشاره کرد.
وی ادامه داد: اقداماتی از این دست سبب شد تا گفتمان مهاجم پیشروی کند؛ به طور مثال برهنه شدن بانویی در دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات (آبان ۱۴۰۳) و ایجاد موج رسانهای بر روی آن (#دختر_علوم_تحقیقات)، برگزاری کنسرت مجازی و پربازدید پرستو احمدی به صورت نیمه برهنه در کاروانسرای دیرگچین قم (۲۱ آذر ۱۴۰۳) و انتشار تصویر برهنه مصی علینژاد (برای نخستین بار) از خودش و دعوت از زنان ایرانی برای برهنه شدن (۲۳ آذر ۱۴۰۳).
دبیر سابق کارگروه ساماندهی مد و لباس گفت: مبتنی بر کلانروندهای جهانی، موضوع حجاب و سبک پوشش نیز میتوانست سالها قبل ذیل سبک زندگی غربی جای گیرد اما مردم و ساختارها (ی قانونی) در این زمینه مقاومت فرهنگی کردهاند؛ البته این مقاومت میتواند شکسته شود و این موضوع هم به جرگه سبک زندگی غربی بپیوندد. وقوع اغتشاشات ۱۴۰۱ نقش شتابدهنده را در این زمینه ایفا کرده است.
وی افزود: پس از ۱۴۰۱ برخی مسئولان دچار خطای محاسباتی شدند؛ یعنی گمان کردند که دیگر امکان الزام اجتماعی حجاب وجود ندارد. در حالی که زمان اغتشاشات ۱۴۰۱ بیش از ۸۰ درصد از بانوان کشور با شبه جنبش زن زندگی آزادی همراه نشدند . پس راه دوم را باید در پیش گرفت؛ میتوان با حکمرانی عقلانی، الزام اجتماعی حجاب را در جامعه اجرا کرد و نیاز به پوشیدگی و زیباپوشی در جامعه ایرانی را در چارچوبهای بومی پاسخ داد و از روند رو به زوال سبک پوشش غربی فاصله گرفت و این بار با پختگی، گشودگی و گشادهنظری تکه دیگری از جورچین سبک زندگی تمدن نوین اسلامی را کامل کرد.
لطفی گفت: سبک پوشش غربی ذیل سبک زندگی غربی تعریف شده است؛ بنابراین مسأله حجاب و پوشش سر بدینجا ختم نمیشود و اتفاقات دیگری از جمله تننمایی و برهنگی، علنی و گسترده شدن ارتباط نامشروع و خلاف عرف بین دو جنس مخالف و یا حتی دو جنس موافق (همجنسگرایی) که نشانههایی از وقوع انقلاب جنسی است رخ میدهد. این راه توسط کشورهای غربی پیموده شده و تمدن غربی از این بابت به شدت در رنج و لبه پرتگاه سقوط است؛ گاهی نخبگان دلسوزشان نقدی میکنند اما چون شریانهای اصلی اقتصادی و رسانهای در دست طرفداران آزادی جنسی است، ره به جایی نمیبرند.
وی ادامه داد: تأکید رییس جمهور جدید ایالات متحده امریکا در مراسم تحلیف مبنی بر وجود فقط دو جنس در کشور یعنی زن و مرد ، حاکی از انحراف آشکار در جامعهای اصطلاحاً متمدن است تا جایی که باید بدیهیات را متذکّر شد! ایستادن در خاکریز فرهنگی حجاب یعنی عدم اجازه ورود به خاکریزهای بعدی از جمله برهنگی و تننمایی، همجنسگرایی، شرب خمر و ....
دبیر سابق کارگروه ساماندهی مد و لباس با اشاره به راهکارهای پیشنهادی گفت: موضعگیری رسمی در برابر ناهنجاریها در فضای عمومی؛ به طور مثال برجستهسازی خبر برکناری مدیرکل میراث فرهنگی قم به خاطر کنسرت فرضی، برخورد با مروجین بیحجابی، برهنگی و تننمایی و رسانهای کردن این اقدامات سلبی، ارائه اصلاحیه لایحه حجاب از سوی دولت به مجلس، انجام اقدامات ایجابی موثر همچون تمرکز بر حکمرانی سبک پوشش (مد و لباس) از جمله راهکارهایی است که میتوان در این زمینه درنظر گرفت.
لطفی گفت: با فرا رسیدن فصل گرم، وضعیت رعایت حجاب توسط برخی از بانوان به مراتب بدتر میشود و به تبع اعتراض مخالفان که اکنون نیز حضورشان در فضای حقیقی و مجازی جدی است، شدت مییابد پس دوقطبی حجاب افزایش خواهد یافت.