صادرات طیور یکی در صنعت دام و طیور برای کشور بسیار مه است و آمار آن در سال های اخیر با نوسانات زیادی همراه بوده است. کشورمان ظرفیت بالای تولید گوشت مرغ دارد و بنابراین پتانسیل بالایی برای تامین نیاز کشورهای همسایه به ویژه عراق و افغانستان دارد. اما این صنعت همواره تحت تاثیر سیاست های داخلی و تصمیمات مقطعی دولت قرار داشته و ممنوعیت های دوره‌ای، استمرار صادرات را با چالش هایی رو به رو کرده است. در حالی که صادرات طیور قادر است به یکی از منابع مهم ارزآوری کشور تبدیل شود، تصمیم گیری های مقطعی و اولویت دهی به تامین نیاز داخلی باعث شده است که ایران در بازارهای بین‌المللی با رقبایی مانند ترکیه مواجه شود. کشورهایی که با برنامه ریزی منسجم و ثبات در سیاست های صادراتی، توانسته اند جایگاه خوبی در بازارهای جهانی ثبت کنند.
در همین راستا مهدی یوسف‌خانی، دبیر انجمن صنفی کشتارگاه ها و صادرکنندگان طیور ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری گسترش نیوز، به بررسی وضعیت صادرات مرغ، موانع و فرصت های آن پرداخته است که در ادامه می خوانیم.
مهدی یوسف‌خانی، دبیر انجمن صنفی کشتارگاه ها و صادرکنندگان طیور ایران، در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری گسترش نیوز گفت: استمرار صادرات می‌تواند نقش مهمی در ارزآوری و حفظ توازن بازار ایفا کند. صادرات طیور یکی از بخش های مهم صنعت دام و طیور در ایران است که در سال‌های اخیر با نوسانات زیادی همراه بوده است. در حال حاضر، صادرات مرغ ممنوع است. اما این ممنوعیت‌ها مقطعی بوده و احتمال دارد که از فروردین ماه این محدودیت برداشته شود. دلیل این تصمیم، تامین نیاز داخلی به ویژه در ایام پایانی سال و جلوگیری از افزایش قیمت در بازار است. هرچند که تولید داخلی بسیار بالاست، اما سیاست گذاران ترجیح می دهند از جانب احتیاط عمل کنند و با اعمال محدودیت بر صادرات، تعادل عرضه و تقاضا را حفظ نمایند. این تصمیمات همواره با نوسان همراه بوده و دولت بسته به شرایط اقتصادی و نیازهای داخلی، صادرات را در برهه‌های مختلف محدود یا آزاد می کند.
یوسف‌خانی در ادامه به مقاصد صادراتی مرغ ایران اشاره کرد و گفت: بیشترین میزان صادرات مرغ ایران به کشور عراق انجام می شود و بخشی نیز به افغانستان صادر می شود. عراق قوانین سخت گیرانه‌ای برای ورود کالاهای دامی دارد و استانداردهای مشخصی را برای محصولات غذایی تعیین کرده است. به همین دلیل، محصولات صادراتی ایران باید از فیلترهای کیفی عبور کنند تا اجازه ورود به این کشور را دریافت کنند.
وی افزود: عراق به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مشتریان محصولات غذایی ایران، اهمیت زیادی در تجارت خارجی این حوزه دارد. بااین‌حال، ترکیه یکی از رقبای جدی ایران در بازار عراق محسوب می شود و اگر ایران نتواند صادرات خود را به‌صورت پایدار حفظ کند، ممکن است بازارهای خود را از دست بدهد.
دبیر انجمن صنفی کشتارگاه ها و صادرکنندگان طیور ایران خاطرنشان کرد: یکی از چالش های اصلی صادرات مرغ به عراق، قوانین سخت گیرانه‌ای است که این کشور برای واردات محصولات غذایی تعیین کرده است. عراقی ها برای دریافت محصولات دامی، استانداردهای بالایی را در نظر می گیرند. از جمله مهم‌ترین این استانداردها می‌توان به نحوه کشتار، تخلیه کامل امعا و احشا، وزن استاندارد مرغ و میزان رطوبت آن اشاره کرد. در صورتی که محصولی این استانداردها را رعایت نکند، اجازه صادرات دریافت نمی‌کند. رعایت این استانداردها نه‌تنها از جنبه اقتصادی اهمیت دارد، بلکه نشان دهنده کیفیت تولیدات داخلی ایران و اعتبار صادراتی کشور نیز است.
یوسف‌خانی درباره میزان ارزآوری صادرات مرغ توضیح داد: صادرات مرغ ظرفیت بسیار بالایی برای ارزآوری دارد، اما به دلیل ناپیوستگی در صادرات، این ظرفیت به‌طور کامل محقق نمی‌شود. دولت اولویت را بر تامین نیاز داخلی قرار داده و به همین دلیل در برخی مقاطع صادرات را محدود می‌کند. این موضوع باعث می‌شود که ایران نتواند بازارهای خود را به‌طور مستمر حفظ کند و در نتیجه، میزان ارزآوری کاهش می یابد. برای اطلاع از میزان دقیق ارزآوری این صنعت، باید آمارهای وزارت جهاد کشاورزی و بانک مرکزی را بررسی کرد، اما بدون شک، صادرات مستمر می‌تواند نقش مهمی در تقویت اقتصاد کشور داشته باشد.
دبیر انجمن صنفی کشتارگاه ها و صادرکنندگان طیور ایران اظهار داشت: از نگاه تولیدکنندگان و فعالان صنعت طیور، صادرات یکی از مهم‌ترین راهکارها برای جلوگیری از کاهش قیمت مرغ در بازار داخلی است. تولیدکنندگان از صادرات استقبال می‌کنند، زیرا در صورت عدم صادرات، مرغ در بازار داخلی انباشته شده و این موضوع باعث افت قیمت می‌شود. کاهش قیمت می‌تواند مرغداران را با ضرر و زیان مواجه کند. بنابراین، صادرات برای تولیدکنندگان و مرغداران بسیار حیاتی است. کشتارگاه‌ها نیز از صادرات استقبال می‌کنند، چرا که این فرآیند برای آن‌ها سودآوری مناسبی دارد و باعث افزایش گردش مالی این واحدها می‌شود.
یوسف خانی در ادامه به چالش‌هایی که ممکن است در سال آینده بر سر راه صادرات مرغ قرار بگیرد، اشاره کرد و گفت: در صورتی که دولت به‌طور مستمر اجازه صادرات را صادر کند، می‌توان انتظار داشت که صادرات طیور افزایش یابد. اما اگر روند فعلی ادامه داشته باشد و صادرات به‌صورت مقطعی و با ممنوعیت‌های دوره‌ای انجام شود، این موضوع می‌تواند به اعتبار صادراتی کشور آسیب بزند. ایران در حوزه صادرات مرغ رقیبانی مانند ترکیه دارد که سال‌هاست با سیاست‌های منسجم، بازارهای بین‌المللی را تصاحب کرده‌اند. بنابراین، سیاست‌گذاری نادرست می‌تواند به از دست رفتن این بازارها منجر شود.
دبیر انجمن صنفی کشتارگاه ها و صادرکنندگان طیور ایران در پایان به خبرنگار گسترش نیوز گفت: صادرات مستمر مانند جلب یک مشتری خارجی است؛ اگر ما نتوانیم نیاز مشتری را در طول سال تامین کنیم، او به سراغ تأمین‌کنندگان دیگر خواهد رفت. در حال حاضر، ترکیه یک رقیب جدی برای ما محسوب می‌شود و اگر ما نتوانیم صادرات منسجمی داشته باشیم، آن‌ها جای ما را در بازارهای جهانی خواهند گرفت. قطع و وصل شدن صادرات می‌تواند باعث کاهش اعتماد مشتریان خارجی شود و این موضوع به‌شدت به صنعت طیور ایران آسیب می‌زند.
