به گزارش مشرق، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در طول دوره ریاست‌جمهوری خود به اتخاذ مواضع تند و اظهارات جنجالی شهرت داشت. او در دوره فعلی نیز همین رویه را دنبال کرده است. اما بررسی عملکرد او نشان میدهد که در موارد متعددی، از مواضع اولیه خود عقب‌نشینی کرده و برخلاف وعده‌هایش عمل کرده است.
این تغییرات ناگهانی، بیشتر ناشی از جوّزدگی و تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسی‌شده‌ای بود که تحت تأثیر هیجانات شخصی، فشارهای سیاسی داخلی و بین‌المللی، و عدم درک واقعیت‌های ژئوپلیتیک شکل می‌گرفتند.
موارد مهم عقب‌نشینی‌های ترامپ
تعرفه‌های تجاری: ترامپ در ابتدا وعده داده بود که به‌طور گسترده‌ای تعرفه‌های سنگین بر واردات از چین، کانادا، مکزیک و اتحادیه اروپا اعمال کند. در سال ۲۰۱۹، او تهدید کرد که تمام واردات از چین را مشمول تعرفه خواهد کرد، اما در نهایت با فشارهای اقتصادی، تنها به بخشی از این سیاست پایبند ماند و توافقی محدود با چین امضا کرد. در مورد تعرفه‌های کانادا و مکزیک نیز پس از تهدیدهای اولیه، در نهایت عقب‌نشینی کرد و تعرفه های اعمال شده را در روز های اخیر تعلیق کرد.
حمله به ایران پس از سرنگونی گلوبال هاوک: در ژوئن ۲۰۱۹، ایران یک پهپاد جاسوسی RQ-4 Global Hawk آمریکا را در حریم هوایی خود سرنگون کرد. ترامپ در واکنش تهدید کرد که به ایران حمله خواهد کرد، اما چنین کاری نکرد. این تصمیم، نشان‌دهنده عدم ثبات در سیاست‌های او و تفاوت میان لفاظی‌های تند و واقعیت‌های میدانی بود.
خروج نیروهای آمریکایی از سوریه: ترامپ در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که تمامی نیروهای آمریکایی را از سوریه خارج خواهد کرد، اما پس از مخالفت پنتاگون و فشارهای متحدان منطقه‌ای، این تصمیم را تعدیل کرد. در سال ۲۰۱۹، بار دیگر خروج نیروها را اعلام کرد، اما مجدداً مجبور شد بخشی از این نیروها را در مناطق نفت‌خیز سوریه حفظ کند.
تهدید به جنگ با کره شمالی: در سال ۲۰۱۷، ترامپ با ادبیاتی بی‌سابقه، کیم جونگ اون را تهدید کرد که اگر دست از برنامه هسته‌ای خود برندارد، «آتش و خشم» بر سر کره شمالی خواهد ریخت. اما تنها چند ماه بعد، نه‌تنها از این مواضع عقب‌نشینی کرد، بلکه به‌عنوان اولین رئیس‌جمهور آمریکا با رهبر کره شمالی دیدار کرد و حتی وارد خاک این کشور شد.
لغو کامل اوباماکر: ترامپ در کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود که بیمه درمانی اوباما (Affordable Care Act) را به‌طور کامل لغو کند. اما به‌رغم تلاش‌های گسترده در کنگره، این وعده هرگز محقق نشد و او تنها توانست برخی از بخش‌های آن را اصلاح کند.
خروج از ناتو: ترامپ بارها اعلام کرده بود که آمریکا را از ناتو خارج خواهد کرد، زیرا به عقیده او این پیمان به ضرر آمریکا است. اما فشارهای پنتاگون، کنگره و متحدان اروپایی، مانع از تحقق این وعده شد و او ناچار شد در چارچوب این سازمان باقی بماند.
حمله به حماس پس از گروگان‌گیری ۷ اکتبر: پس از حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، ترامپ تهدید کرد که اگر این گروه تمامی گروگان‌ها را آزاد نکند، «جهنمی برپا» خواهد کرد. اما نه‌تنها چنین اقدامی انجام نداد، بلکه بعدها از برخی مواضع خود در حمایت از اسرائیل فاصله گرفت.
واکنش به حملات ایران به پایگاه عین‌الاسد: پس از حمله موشکی ایران به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد در پاسخ به ترور سردار سلیمانی، ترامپ ابتدا وعده پاسخ شدید داد. اما در نهایت، هیچ اقدام نظامی مستقیمی علیه ایران انجام نداد و تنها به تحریم‌های اقتصادی بسنده کرد.
ریشه‌های جوّزدگی و تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسی‌شده
عقب‌نشینی‌های مکرر ترامپ ریشه در سبک مدیریتی او دارد که بر پایه شعارهای تند، تصمیم‌گیری‌های لحظه‌ای، و نادیده گرفتن نظرات کارشناسان استوار بود. ترامپ در بسیاری از موارد، سیاست‌های خود را نه بر مبنای تحلیل‌های عمیق و مشاوره‌های تخصصی، بلکه بر اساس احساسات شخصی، واکنش به رسانه‌ها و انگیزه‌های سیاسی کوتاه‌مدت اتخاذ می‌کرد و می‌کند. این سبک، نه‌تنها او را در داخل آمریکا با چالش‌های زیادی روبه‌رو کرده، بلکه باعث بی‌اعتمادی در سطح بین‌المللی نیز شده است.
ویژگی‌های اصلی سیاست‌ورزی ترامپ که منجر به این عقب‌نشینی‌ها شد:
عدم درک عمیق از سیاست بین‌الملل: ترامپ اغلب تصور می‌کرد که می‌توان سیاست خارجی را مانند معاملات تجاری اداره کرد، اما در عمل متوجه شد که پیچیدگی‌های ژئوپلیتیک با منطق بازار تفاوت دارد.
اتکا به اظهارات لحظه‌ای و هیجانی: بسیاری از تهدیدهای ترامپ در قالب توییت یا سخنرانی‌های هیجانی مطرح می‌شدند، بدون آنکه پشتوانه‌ای برای اجرای آن‌ها وجود داشته باشد.
اولویت دادن به منافع سیاسی شخصی: ترامپ بسیاری از سیاست‌های خود را با توجه به تأثیر آن‌ها بر پایگاه رأی‌دهندگانش تنظیم می‌کرد و در مواردی که احساس می‌کرد اجرای یک وعده می‌تواند به موقعیت سیاسی او آسیب بزند، به‌راحتی از آن صرف‌نظر می‌کرد.
دوران ریاست‌جمهوری ترامپ نشان داد که سیاست خارجی و داخلی او بیش از هر چیز تحت تأثیر اظهارات جوّزده و تصمیم‌گیری‌های غیرکارشناسی‌شده قرار داشت. این ویژگی‌ها نه‌تنها باعث شد که بسیاری از تهدیدات او در حد شعار باقی بماند، بلکه باعث بی‌ثباتی در سیاست‌های آمریکا و کاهش اعتبار بین‌المللی این کشور شد. ترامپ بارها در مواجهه با واقعیت‌های جهانی از مواضع اولیه خود عقب‌نشینی کرد، زیرا درک درستی از پیچیدگی‌های سیاست بین‌الملل و الزامات تصمیم‌گیری استراتژیک نداشت. او همین رویه را در دوره جدید ریاست جمهوری خود نیز تداوم بخشیده است. همچنان شعار میدهد و همچنان به راحتی از عمل به وعده‌های خود سر باز میزند.
در نهایت، کارنامه ترامپ پر از نمونه‌هایی است که نشان میدهد شعارهای تند و تصمیم‌گیری‌های احساسی، بدون داشتن استراتژی مشخص، نه‌تنها مؤثر نیستند، بلکه به سیاست‌گذاری‌های ناپایدار و بی‌اعتمادی در سطح داخلی و بین‌المللی منجر می‌شوند.
