به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آخرین تحولات منطقه خاورمیانه با حضور دکتر مجتبی امانی سفیر جمهوری اسلامی ایران در لبنان، علیرضا کمیلی کارشناس و تحلیلگر مسائل غرب آسیا و ارتباط تصویری با آقای حسینی خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما در بیروت بررسی شد. متن کامل این گفت‌و‌گو به شرح زیر است:
مجری: همانطور که در خبرها دیدید و شنیدید در پی حملات نیرو‌های وابسته به جریان حاکم بر سوریه به مناطق مختلف گرچه هنوز آمار رسمی منتشر نشده، اما منابع محلی از کشته شدن بیش از ۴۰۰ غیرنظامی خبر می‌دهند. سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در واکنش به انتشار گزارش‌هایی درباره گسترش خشونت و ناامنی در نقاط مختلف سوریه اعلام کرده جمهوری اسلامی ایران با یادآوری مسئولیت‌های حکومت موقت در تامین امنیت شهروندان سوری، با ناامنی خشونت کشتار و آسیب مردم بی‌گناه سوریه به شدت مخالف است و آن را زمینه ساز گسترش بی‌ثباتی در منطقه عنوان می‌کند. آقای بقایی بر موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ضرورت حفظ امنیت و ثبات در سوریه و همچنین ضرورت حفظ تمامیت سرزمینی سوریه به ویژه در برابر تجاوز‌ها و تهدید‌های رژیم اشغالگر صهیونیستی تاکید کرده‌اند.
سوال: ارتباطمان برقرار است با آقای حسینی خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما در بیروت اجازه می‌خواهم از آقای دکتر امانی که به علت دریافت آخرین وضعیت اخبار‌ها و همچنین بازتاب‌های تحولات سوریه و دیگر مناطق منطقه، ارتباطی بگیریم با آقای حسینی خبرنگارمان در بیروت و بعد هم گفت‌و‌گو را به صورت رسمی آغاز کنیم. آقای حسینی مروری داشته باشیم بر آنچه که در منطقه اتفاق می‌افتد تجاوزات رژیم اشغالگر صهیونیستی آنچه که الان در سوریه در حال رخ دادن است و بازتاب‌هایی که از لبنان شنیده می‌شود؟
حسینی: شما اشاره کردید به تحولات جنوب لبنان و اتفاقاتی که در سوریه می‌افتد در جنوب لبنان دیشب ۳۰ بار هواپیمای جنگی رژیم صهیونیستی مناطق مختلفی را در جنوب لبنان آماج حملات هوایی خودشان قرار دادند امروز هم در حمله هوایی به یک خودرو ۲ شهروند لبنانی در جنوب لبنان به شهادت رسیدند. اما جایی که من هستم الان در روستای مسعودیه در شمال لبنان در مرز لبنان با سوریه مشخصاً مرز شمال لبنان با منطقه استان طرطوس سوریه بازدید داشتم. امروز از مناطق مختلف در این منطقه مرزی مشخصاً روستا‌های مسعودیه هیسه که پذیرای هزاران آواره سوریه به این منطقه هستند. بعد از کشتاری که در استان‌های ساحلی لاذقیه و طرطوس صورت گرفت در ساعت‌های گذشته دیشب و امروز همچنین بخش‌هایی از استان‌های بخش‌هایی از مناطق ۲ استان حمص و هما مشخصاً روستا‌های غرب استان حمص و روستا‌های غرب استان هما تا این لحظه آمار رسمی و نهایی درباره حجم کشتاری که صورت گرفته وجود ندارد. ۵ دقیقه پیش هم خبر جدید دریافت کردیم مبنی بر اینکه ۳۰ نفر در یکی از روستا‌های منطقه ساحلی جبله به قتل رسیده‌اند. خبری هم داشتیم مبنی بر اینکه افراد مسلح وابسته به جریان حاکم در سوریه اقدام به انداختن اجساد قربانیان به دریا کردند. در یکی از مناطق ساحلی تعداد زیادی از کشته‌ها زنان و کودکان هستند. به هر حال وضعیت همچنان در مناطق ساحلی سوریه به شدت متشنج است و همین موضوع باعث شده تعداد زیادی از مردم مناطق ساحلی سوریه به ویژه منطقه طرطوس که هم مرز استان ترابلس در شمال است از مرز عبور کنند و به منطقه‌ای که ما هستیم یعنی روستا‌های مرزی لبنان و سوریه به این پناهنده شوند. اصلا وضعیت خوبی نیست تعداد زیادی از قربانیان این حمله زنان و کودکان هستند به جز افراد مسلحی که تحت امر جریان حاکمیت در سوریه هستند، حضور گسترده گروه‌های تکفیری خارجی از کشور‌های مختلف هم در حمله‌ای که به شهر‌های ساحلی سوریه شد قابل توجه است و همین امر سوال‌های زیادی را ایجاد می‌کند. برای اینکه آیا آقای احمد الشرع که مدعی شده که حجم کشتاری که صورت گرفته را قبول نمی‌کند به این شکل آیا سیطره دارد بر این گروه‌ها یا خیر. یک توضیح. ظاهرا نقشی وجود دارد بین گروه‌های مختلفی که در کشتار‌های جاری در مناطق ساحلی سوریه اینها ایفای نقش می‌کنند و ما شاهد این هستیم که در روستا‌های مختلفی که سپر امنیتی ندارند روستای کوچکی است که آنجا افراد مسلح اصلاً وجود ندارند. آن چیزی که گفته می‌شود که اینها باقی مانده‌های نظام سابق هستند، ربطی به کشتار زنان و کودکان خردسال ندارد ضمن اینکه در فضای رسانه‌ای که همراه این کشتار هست هم شاهد همگامی برخی شبکه‌های عربی از جمله شبکه‌های الجزیره و العربیه هستیم که به نوعی توجیه می‌کنند و این فضای رسانه‌ای را فراهم می‌آورند که این روند و کشتار ادامه پیدا کند موضوعی که بسیار الان نگرانی مردم را بیشتر کرده این است که مجامع حقوق بشری بین‌المللی کاملاً در این باره سکوت اختیار کرده‌اند.
سوال: آقای دکتر امانی درگیری‌های شدیدی که در سوریه ادامه دارد رژیم اشغالگر صهیونیستی که به تجاوزاتش در خاک سوریه دارد ادامه می‌دهد و حاکمانی که سکوت اختیار کرده‌اند در مقابل تجاوزات و موضوعات مختلف رژیم صهیونیستی آنچه که الان در سوریه دارد اتفاق می‌افتد تحلیل شما از آن چیست؟
امانی: مشخص بود که بعد از سقوط نظام حاکم و آقای بشار اسد دچار همچین وضعیتی خواهیم شد. ولی آنچه که آقای احمد الشرع در سوریه برقرار کرد نشانه‌هایی از حکومتی را داشت که می‌تواند سیطره داشته باشد بر تمامی مناطق سوریه. غیر از مناطقی که رسماً در اشغال صهیونیست‌ها قرار گرفت و چه مناطقی که در اختیار نیرو‌های مورد حمایت آمریکا. یعنی در واقع نیرو‌های دموکراتیک کرد بود. اما رفته رفته وضعیت به گونه‌ای شده که نوعی کشتار سازمان یافته علیه طایفه‌های مختلف در آنجا شکل می‌گیرد و این به شدت خطرناک است و در منطقه هم تاثیر خودش را خواهد گذاشت به خصوص در لبنان که همجوار با سوریه است. آنچه که الان دیده می‌شود در ابتدای روی کار آمدن آقای طولانی و یا احمد الشرع دستور داده شده بود که هیچگونه صحنه خشونت آمیزی را تصویربرداری نشود ولی در نهایت شدت خشونتی که اینها به کار بردند زیاد نبود در مقایسه با آنچه که این چند روزه اتفاق افتاده و تصویر‌های آن هم دارد دست به دست می‌شود. این تصویر‌ها به گونه‌ای است که می‌تواند دیگران را هم تشویق کند به درگیری کشتار و خشونتی که عموماً در سوریه مشاهده شده در ۱۳ سال گذشته. این خشونت الان مقدار زیادی اوج گرفته و بسیار خطرناک است در حالی که یک طایفه یک عده‌ای به خودشان جرات و حق بدهند به طور مثال علوی‌ها را می‌خواهند مقابله کنند یا بخشی از اهل سنت را یا بروند سراغ دوروزی‌ها. این نکته را هم باید در نظر گرفت که تمام این طوایفی که در سوریه وجود دارد و مذاهب و ادیان یعنی اهل سنت مسیحی‌ها دوروزی‌ها، علوی‌ها و شیعیان تقریباً همه اینها در لبنان هم وجود دارد و این نگرانی‌ها منتقل می‌شود به داخل لبنان. این تاثیری است که دارد و تا اینجا نشان داده آقای احمد الشرع که نمی‌تواند این امنیتی را که قول داده بود و متوقف کردن چرخه خشونت را بهش پایبند باشد.
سوال: آقای دکتر امانی حضرت عالی اشاره کردید و آنچه هم در میدان دارد اتفاق می‌افتد همین هست نفوذ رژیم صهیونیستی در خاک سوریه بر اساس گزارش‌هایی که منتشر شده مثلاً در نشریه آهارنوت که عنوان کرده که تل آویو گزارش داده و از واشنگتن خواسته که از راهبرد نظامی جدیدش در لبنان در سوریه و در غزه حمایت کند اهداف مختلفش را جسته و گریخته عنوان می‌کند با محور‌های مختلف و اشاره می‌کند که قصد ندارد از جنوب سوریه خارج شود رژیم صهیونیستی در خاک سوریه دنبال چیست؟
امانی: این سوالی است به نظر من هنوز ابهام وجود دارد. یک اصل وجود دارد که بالاخره رژیم صهیونیستی به تمامی سرزمین‌های کشور‌های همسایه خودش طمع دارد و بار‌ها هم حمله کرده اشغال کرده و هرگاه در اینها ضعفی ببیند تلاش می‌کند بیاید و کار خودش را پیش ببرد و اشغالگری و در واقع سلطه خودش قرار دهد. این کار را چندین بار در طول تاریخ تاسیس این رژیم نامشروع یعنی از ۱۹۴۸ تا به حال چندین بار در لبنان انجام داده بخش‌هایی از اردن را اشغال کرده بخش‌هایی از مصر را اشغال کرده و بعداً از آنها خارج شده. سوریه را اشغال کرده و خارج نشده و از فرصتی که به دست آورد رژیم صهیونیستی ۲ کار مهم انجام داد. یکی اینکه تمامی زیرساخت‌های نظامی سوریه را از بین برد و بعد هم مناطق استراتژیکی را اشغال و اعلام کرده به این زودی‌ها قصد خروج ندارد. خوب این اول در راستای همان مطامع سرزمینی هست که رژیم صهیونیستی دارد. ولی الان و به اعتقاد من چیزی که نیاز فوری رژیم صهیونیستی است این است که چهره پیروز بگیرد. با این حال گرچه هم جنگ غزه و هم جنگ با لبنان با توافق انجام شد، در نوع توافق چیز‌هایی علیه رژیم صهیونیستی وجود دارد به اهداف خودش نرسیده و از این فرصت استفاده کرد تا یک مقدار بتواند آن چهره شکست خورده خودش را در مصاف با حزب‌الله لبنان و غزه مقداری روتوش کند و نمایش پیروزی دهد و این بخش دومی است که به اعتقاد من اسرائیلی‌ها دارند دنبال می‌کنند. بحث‌هایی هم درباره قطع ارتباط سوریه با لبنان وجود دارد و به زعم آنها این راه زمینی منجر به تسلی هرچه بیشتر حزب الله می‌شود که حالا این گزینه در برابر روی کار آمدن گروهی در سوریه که چندان هم روی خوشی با ایران و حزب الله و شیعه نشان نداده‌اند این گزینه به نظر نمی‌رسد گزینه آن چنان مهمی باشد. قطعاً رژیم صهیونیستی اهداف بزرگی برای گسترش در منطقه دارد و اینها بخش‌هایی از آن طرح است. بحث اینکه می‌خواهد خودش را ترمیم کند. چهره شکست خورده خودش را در برابر غزه و حزب الله سعی می‌کند با این نوع مانور‌ها و این نوع اشغالگری‌ها بتواند آن چهره را مقداری ترمیم کند.
سوال: بخشی از صحبت حضرت عالی اشاره کردید که همین طوایف و مذاهب را ما در لبنان هم داریم اشاره کردید به برنامه‌ریزی‌ها و تاکتیک‌ها و سناریو‌های مختلف رژیم اشغالگر صهیونیستی ممکن است این درگیری‌ها گسترده‌تر شود و شاهد جنگ طولانی‌تر باشیم. برم در سوریه امکان یا احتمال تجزیه سوریه وجود دارد با توجه به این درگیری‌هایی که در این حجم می‌بینیم؟
امانی: کلاً سوریه از دیرباز کشوری بوده که زمینه‌های تجزیه درش وجود داشته شاید یکی از دلایلی که یک نظام سکولار در دوره آقای حافظ اسد و آقای بشار اسد در آنجا حاکم بود همین بود که زمینه‌ای برای ایجاد مذاهب و ادیان مختلف برای تفکیک و تجزیه سوریه پیش نیاید. با توجه به اینکه رژیم صهیونیستی هم از چند پاره کردن سوریه سود می‌برد که آنها به جان هم می‌افتند و از دشمن اصلیشان که رژیم صهیونیستی باشد در واقع به نوعی غافل می‌مانند، اما آنچه که الان در صحنه می‌بینیم متاسفانه نه آمریکا و نه رژیم صهیونیستی دنبال سوریه یکپارچه نیستند و تجربه کاری شان هم در این ۱۳ سال نشان داده که آنها هم قائل بوده‌اند که بخش‌هایی تحت کنترل آقای بشار اسد باشد و بخش‌هایی تحت کنترل ترک‌ها و بخش‌هایی تحت کنترل خودشان ضمن اینکه حالا زمان را مناسب نمی‌دیدند. در آن موقع که اسرائیل بخواهد بخش‌هایی از آن را ملحق کند به کار سرزمین‌های خودش سرزمین‌های فلسطین اشغالی یا یک نوع رسمیت بدهد به طور مثال مثل دوروزی‌ها که به طور مثال برای آنها هم سرزمینی را در نظر بگیرد و حیاط خلوت امنی برای خودش در داخل سوریه ایجاد کند. روندی که امروز دیده می‌شود با توجه به مداخله‌گری‌هایی که الان وجود دارد از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی برخی کشور‌های عربی هم چندان به دنبال سوریه امن نیستند. هم در طول این ۱۳ سال تلاش‌های زیادی کردند که نظام آنجا را به هم بریزند. ترک‌ها خودشان نقش حمایتگرانه‌ای از این گونه اعمال دارند و در هر حال الان سوریه با یک حکومت ضعیف و با تعدادی از همسایگان و بازیگران بین المللی مواجه است که آنها هم چندان از تجزیه سوریه نگران نیستند بلکه نوعاً بعضاً استقبال می‌کنند.
سوال: آقای دکتر امانی کشتار وحشیانه علویان به دست شورشیان وابسته به جولانی اقداماتی که از اتحادیه اروپا از انگلیس از سوئیس در همراهی اتحادیه اروپا و انگلیس می‌بینیم در لغو برخی تحریم‌های سوریه این رفت و آمد کشور‌های غربی و آن اقداماتی که انجام می‌دهند در قبال هیئت حاکمه جدید سوریه گویای چیست چه تحلیلی را در پی دارد؟
امانی: در زمانی که نیرو‌هایی علیه نظام آقای بشار اسد می‌جنگیدند یک وجهه خشنی داشتند هر چقدر هم کسانی که از آنها حمایت می‌کردند تلاش می‌کردند که اینها یک چهره متمدانه به خودشان بگیرند چندان موفق نبودند همواره این گروه‌ها تحت اسم‌های مختلفی از داعش تحریرالشام یا احرار تحریرالشام یا احرار شام و اسامی‌های مختلفی بود که اکثراً هم دارای سبقه اسلامی هستند یعنی وجه اسلامی برای خودشان قائل هستند غیر از چند تا نیرو‌های دموکراتیک کرد که آنها سکولار هستند. در واقع اینها در صحنه سوریه آمدند و فعال شدند و به گونه‌ای الان شرایط شرایط طائفه‌ای شده. آنجا یک نوع خشونت نهادینه هم در سوریه وجود داشته از قبل و نه مربوط به تحولات مربوط به انقلاب‌های عربی از قبل هم وجود داشته و این خشونت الان به کار می‌آید که متاسفانه هیچ به نوعی کشتار انسان‌ها مثل شکارچی‌هایی است که فقط برای کشتن شکارشان می‌روند به صحرا و بیابان اینها هم ظواهر کار را که نشان می‌دهد هیچگونه انگیزه دفاعی و هجومی ندارد. صرفاً هر جنبنده‌ای را ببینند می‌کشند اصلاً نیت اسیر گرفتن ندارند یعنی به گونه‌ای رفتار می‌کنند و این خشونت که این چند روز پیش دیده شده قطعاً از طرف مقابل هم وقتی ببیند که طرف نه به تسلیمش رضایت می‌دهد و نه به خانه نشینی‌اش رضایت می‌دهد صرفاً او را در هر کجا ببیند می‌خواهد بکشد بدون هیچ علتی اون هم به سلاح دست پیدا می‌کند. خودش را مسلح می‌کند و این راه را به عنوان یک راه برتر و بهتر نسبت به اینکه کنج خانه‌اش بنشیند و کشته شود انتخاب می‌کند این روند به شدت نگران کننده‌ای است داخل سوریه که حالا باید ببینیم که آقای احمد الشرع چقدر می‌تواند این فضا را کنترل کند.
سوال: پرونده سوریه فکر می‌کنید وضعیتش به چه صورتی پیش خواهد رفت ما فرجام درگیری‌های داخلی را چطور خواهیم دید درگیری‌ها ادامه پیدا می‌کند درگیری‌های داخلی یا نه با سرکوب و کشتار‌هایی که الان هم شاهدش هستیم این مسئله در واقع سرکوب خواهد شد؟
امانی: در واقع نوعی خونخواهی و انتقام گیری در درون سوریه عرض کردم نهادینه است و این کشتار‌ها موج کشتار‌های دیگری را در پی خواهد داشت. یعنی نمی‌توانیم توقع داشته باشیم که بعد از روی کار آمدن دولت جدید، امید‌هایی بود که نوعی عفو عمومی داده شود، افراد فکر انتقام را فراموش کنند. ولی این موجی که در چهار پنج روز اخیر شروع شده، موجی است که قطعاً می‌تواند دولت سوریه را با مشکل جدی مواجه کند.
سؤال: برویم سراغ پرونده لبنان، برمی گردم به موضوعاتی در قبال پرونده لبنان، موضوع توافق آتش بس، تعهداتی که رژیم صهیونیستی در قبال این توافقنامه داده بود. اگر اشتباه می‌کنم، اصلاح بفرمایید، ۳۰ دیماه قرار بود از جنوب لبنان خارج شود، ولی همچنان اعلام کرد که استقرار طولانی مدت را برای ۵ نقطه دارد. حمله پهپادی چهارشنبه گذشته یا حتی امروز، وضعیت الان لبنان چطور است؟
امانی: دوره‌ای را ابتدا ۶۰ روزه یعنی آتش بس موقت را شاهد بودیم. بعد از آن مجدداً ۳ هفته اضافه شد و قرار بود این مدت تمدید نشود و به یک آتش بس کامل براساس قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل که تأکید دارد که باید برگردند به مرز‌هایی که در این ترسیم شده است در این قطعنامه، رژیم صهیونیستی برگردد، یکسری شرط و شروط‌هایی دارد.
سؤال: در همین مدت به تعهدات اش عمل کرد؟
امانی: آنچه که دیدیم، نه، رژیم صهیونیستی نقص‌های زیادی داشت. بالغ بر هزار یا الان اگر درست بگویم بیش از هزار مورد ثبت شده است، الان عدد دقیق آن خاطرم نیست، موارد نقض آتش بس. به طور مثال در طول آن ۶۰ روز و در طول آن کمتر از ۳ هفته، پهپاد‌های رژیم صهیونیستی بالای سر بیروت می‌گشتند، این خودش نقض آتش بس است. یا اینکه تمام خانه‌ها را از بین بردند، خانه‌های در جوار مرز را از بین بردند. گاهی اوقات برخی خودرو‌ها را که از نظر آنها مشکوک بودند مورد هدف قرار دادند. در طول این دوره حزب الله ۲ کار می‌توانست بکند، یکی او هم موارد نقض را به شکل خودش پاسخ بدهد. دوم اینکه دولت لبنان و آمریکا و فرانسه و ارتش و یونیفل یعنی این ۵ مؤسسه و کشور، قرار بوده بر این نقض آتش بس‌ها مقابله کنند و اجازه ندهند که نقض آتش بس شود. آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها پای قطعنامه و توافق را امضاء کردند، دولت خودش را موظف دانسته که با اینها مقابله و از کشور دفاع کند. ارتش در جایگاه خودش قرار بوده این کار را انجام دهد و یونیفل هم بعنوان مؤسس سازمان بین المللی. حزب الله راه دوم را برگزید و گفت: این ۵ تا که قول دادند که آتش بس برقرار بماند، ما صبر می‌کنیم ببینیم اینها آیا به تعهدات خودشان عمل می‌کنند یا نه. یک سؤال همیشه بزرگی در لبنان وجود داشت که چرا یک مجموعه مسلح باید خارج از ارتش وجود داشته باشد و حزب الله چرا باید دارای نیروی مسلح باشد. اصل استدلال حزب الله این بود و همچنین حرکت امل این بود که تا وقتی که ارتش لبنان و نیرو‌های یونیفل نمی‌توانند از لبنان دفاع و حفاظت کنند، براساس اصل مسلم حق دفاع از خود، حزب الله می‌تواند دارای سلاح باشد و از موجودیت خودش و لبنان و خانه‌های افراد خودش حفاظت کند و خانه‌های مردم لبنان این حق دفاع را داشته باشد. در طول این سالیان زیادی که وجود داشت، از ابتدای انقلاب اسلامی و قبل از انقلاب اسلامی هم وجود داشت، قبل از انقلاب اسلامی رشد منظم تری گرفت. اینها آمدند و از لبنان دفاع کردند، حرکت امل و حزب الله. الان بعد از اینکه جنگ در گرفت و خرابی‌هایی وارد شد، یکسری انتقاد‌های داخلی به حزب الله شد که شما اینجا به علت تحرک شما است که اسرائیل حمله می‌کند. اخیراً هم وزیر خارجه لبنان در مصاحبه‌ای در تلویزیون همچنین چیزی گفت. این موضوع، چون اهمیت دارد، می‌خواهم وقت بیشتری برای توضیح داشته باشم، حزب الله لبنان گفت هیچ اقدامی علیه این نقض آتش بس انجام نمی‌دهیم، اگر نیرو‌های خارجی می‌خواهند دخالت کنند، اگر ارتش، اگر دولت، اگر یونیفل، این گوی و این میدان بروید و این کار را انجام دهید. در واقع این حرکت را انجام داد تا بتواند اثبات کند که برای دفاع از لبنان، ارتش، یونیفل، آمریکا، فرانسه و دولت و اینگونه کشور‌ها هیچگونه کفایت نمی‌کند و اگر اسرائیل هر زمان فرصت ببیند و ضعفی ببیند، همان کاری که در سوریه کرد بر سر لبنان خواهد آورد. این بحث است. اینجا یک بحث هم مطرح شد که گفته شده لبنان شده است محل درگیری دیگران. به طور مثال گفته شد که اینجا محل درگیری ایران و اسرائیل است و مردم لبنان دارند فدا می‌شوند. اینجا هم باز همین اصل ثابت می‌کند، نه ایرانی در کار است و نه حزب اللهی برای دفاع اسلحه کشیده است. همین امروز یک ترور انجام داده است. گزارشگر شما در بیروت این را گفت که ۲۰ نقطه را دیشب زده؛ بنابراین این درست نیست که لبنان محل جنگ ایران و اسرائیل است، خیر، لبنان محل دفاع مردم لبنان از حکومت و کشور و خاک و سرزمین خودشان در برابر رژیم صهیونیستی است. یک دلیل واضحی هم که در این موضوع وجود دارد، اینکه قبل از اینکه جمهوری اسلامی به وجود بیاید، اسرائیل چندین بار حمله کرده و به بیروت آمده و اشغال کرده و همواره حملاتی را داشته و هرگاه اراده می‌کرده بیروت را بمباران می‌کرده است. الان حزب الله در فضایی است که می‌خواهد این را اثبات کند به همه که اگر حزب اللهی هم وجود نداشته باشد شما تصور نکنید اسرائیل در سر مرز‌های قطعنامه ۱۷۰۱ خودش می‌ایستد، نه هر زمان ضعفی ببیند، یعنی الان باید خیلی واضح گفت: اگر حزب الله سلاح اش را زمین بگذارد یا به زعم آنها خلع سلاح شود، قطعاً رژیم صهیونیستی نه تا بیروت بلکه تا شمال لبنان خواهد آمد و این منطقه را اشغال خواهد کرد.
سؤال: رژیم صهیونیستی بعد از شهادت زعیم پیشتاز مقاومت در منطقه، سیدحسن نصرالله و فرمانده‌های شاخص حزب الله، جنگ روانی و رسانه‌ای بزرگی راه انداخت و آن را گره زد به عدم کسب دستاورد‌هایی که باید کسب می‌کرد. با وجود این همه هزینه، این همه برنامه ریزی سال‌های سال و روی این موضوع تمرکز کرد، روی این نتیجه می‌خواست نتیجه گیری کند و این بازی روانی را ادامه دهد که همه چیز با رفتن سیدحسن نصرالله این شهید مقاومت به پایان رسیده. رسانه‌های غربی را که مرور می‌کنیم، برخی از آنها معتقد بودند که شهادت سیدحسن نصرالله و موضوع مراسم تشییع این شهید مقاومت یعنی پایان حزب الله. اما ما بیاییم سمت دیگر این موضوع را ببینیم، جمعیت میلیونی که رسانه‌های مختلف جهان دیگر نتوانستند که آن را انکار کنند و حاضر بودند مردمی که چه از لبنان و چه از کشور‌های مختلف در یک حمایت عظیم از حزب الله در تشییع این سید مقاومت، نظر شما چه است؟
امانی: من در لبنان مورد این سؤال قرار گرفتم، چه از جانب دیپلمات و سفرای کشور‌های غربی یا دیگر کشور‌ها و چه از باب مردم عادی. سؤالی وجود دارد. در برابر هر کس باید استدلال خودش را داشت. اصل این استدلال این است که با کشتن افراد پیروزی حاصل می‌شود. حتی وجود منحوس رژیم صهیونیستی اینها معتقد هستند که هیتلر ۶ میلیون از اینها را در جنگ جهانی دوم کشت. الان آثاری از هیتلر نیست، اگر قرار است که ما قاتل کسی که بیشترین قتل را انجام داده، بعنوان طرف پیروز و جنگ جهانی دوم و تعداد تلفاتی که کشور‌های اروپایی و شوروی و روسیه در زمان جنگ جهانی اول دادند، ده‌ها و صد‌ها برابر تلفات آلمان هیتلری است ولی پیروزی با هیتلر و آلمان نبود، بعد از آن کشورش تقسیم شد، آلمان شرقی و آلمان غربی و طرف‌های پیروز آمدند و اروپا را برای خودشان تقسیم کردند؛ بنابراین اینکه ادعا شود که سیدحسن نصرالله را شهید کردند یا عملیات پیجری انجام دادند یا فرمانده‌ها را زدند، اینها هیچکدام دلیل بر پیروزی نیست. آنچه که می‌تواند دلیل پیروزی باشد اینکه آیا بعد از شهادت سید شهید و سیدهاشم شهید، آیا نیروی حزب الله افت کرد یا نه. آیا الان حزب الله دارای قدرت قبلی خودش است یا نیست.
سؤال: یا حتی مقاومت در لبنان، محبوبیت گذشته اش را دارد یا نه؟
امانی: مردم غزه موهبتی دارند که می‌توانند هر هفته در این چند هفته‌های اخیر، پیروزی خودشان را از لحاظ رسانه‌ای داد بزنند. می‌آیند و یک مراسم تسلیم گروگان‌ها یا این افرادی که گرفتند است و با لباس نظامی می‌آیند و همه می‌گویند احسنت بر حماس که این وجه پیروزی را داشت. حزب الله در این مسئله برگی نداشت که بتواند این پیروزی خودش را داد بزند. یک مرحله این پیروزی خودش را داد رسانه‌ای زد، آن زمانی بود که مردم جنوب لبنان سرازیر شدند و در خانه‌های خودشان رفتند، همان روز ۲۰، ۳۰ تا شهید دادند ولی رفتند. در صورتی که ما چنین صحنه‌ای را در شمال فلسطین اشغالی از سوی صهیونیست‌های فراری، از شمال فلسطی اشغالی نمی‌بینیم. صحنه دیگری که رقم خورد که ارزش آن هزاران برابر از آن صحنه‌های قبلی است، صحنه تشییع بود. نظم برگزاری که نشان دهنده این است که سازمانی به نام حزب الله وجود دارد که می‌تواند تنظیم کند، افراد بیایند، آدم‌ها را بیاورند، کشور‌های خارجی در جایگاه مراسم پرشکوهی درست کنند. بعد هم جمعیتی زیادی که آمد، خیلی‌ها در عدد این جمعیت می‌خواهند مناقشه کنند، چند نفر بودند، ۳۰۰ هزار نفر بودند، ۴۰۰ هزار نفر بودند، یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر بودند، ولی الان چیزی در داخل لبنان ثبت شد. طرفداران یا پیروان یا حامیان مقاومت و حامیان سید شهید، این عدد و این نظم و این تشکیلات شد. اگر کسی در لبنان دارای چنین نظم و تشکیلات و عددی است، ورزشگاه بیروت آماده است. در آن ورزشگاه ۶۵ هزار نفر در صندلی‌های اطراف، بالا و ۲۳ هزار صندلی در پایین بود. تعداد بسیار زیادی از شخصیت‌های ایرانی آمدند، در رأس آنها جناب دکتر قالیباف و دکتر عراقچی بودند و تعداد زیادی از دفتر حضرت آقا نمایندگان حضرت آقا، قوه قضائیه، شورای نگهبان، مؤسسات مختلف، حتی از صدا و سیما گروه‌های بسیار زیادی آمده بودند. بعضی هایشان هم همینطور براساس علاقه آمده بودند، تعداد زیادی نماینده مجلس آمده بودند، با هزینه شخصی، بدون هیچ چشم داشتی که ما شب کجا باید بخوابیم، کدام تشریفات راجع به ما رعایت می‌شود. خیلی‌ها آمده بودند، من بعد‌ها عکس‌ها را دیدم که مثلاً فلان نماینده آمده بوده و من ملاقات اش نکرده‌ام، این از جانب ایران بود. از جانب کشور‌های خارجی، بسیار هیئت‌های مختلفی آمدند، بخصوص هیئت‌های مردمی و مردم لبنان هم در این تشییع آنچه که نشان دادند، یک برگه‌ای بود که این برگه پیروزی مقاومت تا سالیان سال در صحنه‌های اجتماعی سیاسی لبنان نقش بازی می‌کند. به نوعی نشان داد که مقاومت در لبنان قابل حذف نیست و این جریان یک جریان ریشه داری است که توانایی ایجاد چنین صحنه‌هایی را دارد.
سؤال: رژیم صهیونیستی درحال تغییر بی سر و صدای مرز‌های لبنان است. به نظر می‌رسد که رئیس مجلس لبنان هم خبر داده که اشغالگری رژیم صهیونیستی تنها محدود به ۵ تپه مرزی نبوده است، بلکه این رژیم یک نوار مرزی ایجاد کرده که یک یا ۲ کیلومتر در خاک لبنان امتداد پیدا کرده. سؤال اینجا است که هدف رژیم صهیونیستی از ایجاد این منطقه حائل چه است و نکته مهمتر اینکه واکنش دولت و مقاومت و مردم لبنان در مقابل این تجاوزگری رژیم صهیونیستی برای ادامه حضور در خاک لبنان چه است. با توجه به اینکه اعلام آمادگی کرده برای حضور طولانی مدت در خاک لبنان؟
امانی: الان بحثی داریم به نام همان بحث ۵ نقطه‌ای که فرمودید. یک بحث طمع ورزی‌های رژیم صهیونیستی است. واقعیت این است که الان رژیم صهیونیستی معضل بزرگی دارد که آزارش می‌دهد بخصوص در صحنه داخلی و آن این است که بین ۷۰ تا ۲۰۰ هزار شهروند صهیونیست هستند که اینها در شمال فلسطین اشغالی و در نزدیکی مرز لبنان اینها اسکان داشتند، فرار کردند و رفتند. هرچقدر دولت صهیونیستی تلاش می‌کند که اینها برگردند، برنمی گردند یا اگر برمی گردند بسیار به شکل کند و با توقعات فراوان و با درخواست‌های تضمین‌های فراوان که ما باید جان مان در اینجا حفظ شود. رژیم صهیونیستی اشغالگری‌های مختلفی در جنوب لبنان داشته. از سال ۱۹۸۲ اینها تا بیروت آمدند، بعد خرده خرده رفتند صیدا، صور و بعد نبطیه تا جنوب لیتانی رفتند تا اینکه چندین مرحله عقب نشینی کردند و مرحله‌هایی که رفتند در سال ۲۰۲۳ دو سال پیش اینها در مرز‌هایی وجود داشتند که نقاط کمی از اشغالگری براساس مرز‌های ۱۹۲۳ وجود داشت. الان رژیم صهیونیستی برای اینکه به قول خودش تضمینی برای بازگشت آنها داشته باشد، می‌آید یک نقطه‌هایی را می‌خواهد اشغال کند تا آنها برگردند. ولی هیچگاه در همین نقاطی که اشغال کرد در زمان‌های مختلف و بعضاً تحت همین مقاومت‌های گاه و بی گاهی می‌شده از طرف جنوب لبنان مجبور شدند خارج شوند در سال ۲۰۰۵ و خرده خرده عقب رفتند. آن منازعه اخیری که است براساس مزارع شبعا است که آن هم اخیراً قبل از بحث طوفان الاقصی، هفتم اکتبر، آنها تلاش‌هایی کرده بودند که حزب الله تلاش داشت که دهکده‌ای به نام قجر را بیرون کند. داشت به تدریج آنها را برمی گرداند به همان مرز‌های ۱۹۲۳ که مرز‌های تعیین شده توسط دولت بین لبنان و فلسطین آن زمان است.
سؤال: اجازه بدهید ارتباط بگیریم با جناب آقای علیرضا کمیلی، با نگاه به درگیری‌هایی که با شدت در عرصه تحولات سوریه ادامه دارد و البته موضوعاتی که الان در عرصه میدان و موضوعات سیاسی در لبنان بررسی کردیم، وضعیت رژیم صهیونیستی، وضعیت توافق آتش بس در لبنان چه چشم اندازی خواهد داشت؟
کمیلی: در زمانی به سر می‌بریم که می‌توانیم بگوییم نتیجه طوفان الاقصی این تحول بسیار شگرفت در منطقه دارد چیده می‌شود. نتانیاهو تا ۲۰ روز دیگر اگر بودجه سالیانه خودش را برای سال آینده ندهد، دولت اش خودبخود منحل می‌شود. از یک طرف انصارالله دوباره تهدید کرده گفته شما توافق و آتش بس را نقض کردید من تا ۴ روز به شما مهلت می‌دهم. این برای اینها تبعات اقتصادی دارد و به معنی بسته شدن دریای سرخ خواهد بود. از طرف دیگر ابوعبیده صراحتاً شاخه نظامی را تهدید کرد و گفت آماده هستیم که دوباره وارد معرکه نظامی شویم. از آن طرف هم می‌بینیم تحولات و ناامنی‌هایی که در سوریه اتفاق افتاده، مجموعاً شرایط بسیار پیچیده‌ای را در مقابل دولت رژیم صهیونیستی قرار داده و اساساً اینطور نیست که بخواهد به همین راحتی گزینه جنگ را اضافه کند و بتواند با بودجه‌ای که بسته جنگ را اداره کند و جنگ جدیدی رقم بخورد. این را هم می‌داند که حماس آمادگی دارد که دوباره در میدان بجنگد و کشته بگیرد از اینها. رزمایشی را دیده هفته بر سر تبادل اسراء؛ لذا فکر می‌کنم داریم به نقطه حساسی می‌رسیم، نتیجه و میوه طوفان الاقصی دارد در این شرایط چیده می‌شود و آنچه در غزه اتفاق خواهد افتاد در روز‌های آینده، در سرنوشت داخلی رژیم صهیونیستی تعیین خواهد بود.
سؤال: با دکتر امانی راجع به تحولات سوریه صحبت کردیم. موضوع طوایف، موضوع مذاهب و وضعیتی که الان در نفوذ و در تجاوز رژیم صهیونیستی در خاک سوریه از سوی رژیم صهیونیستی دارد اتفاق می‌افتد. با وجود این تنش‌ها و درگیری‌ها در عرصه تحولات سوریه از نگاه شما این موضوع چقدر قابلیت گسترش به دیگر مناطق غرب آسیا و یا دیگر کشور‌ها را دارد؟
کمیلی: همانطور که اشاره شده کشور‌هایی در منطقه ما هستند که متاسفانه روح وطنی یا ملی در آنها حاکم نیست خود سوریه تقریباً می‌شود گفت حداقل به ۵ بخش می‌تواند تقسیم شود این یعنی بستر ظرفیت نفوذ کشور‌های خارجی متاسفانه در ماجرا‌های دیروز ساحل سوریه هم همین ماجرا را داشتیم برخی کشور‌ها ورود کرده بودند در بحث تسلیح و شرایط ناامن سازی سوریه به نفع برخی است در عین اینکه ثبات سیاسی هنوز ندارد و اساساً دولتی که روی کار آمده نمی‌تواند به این راحتی ثبات را مهیا کند، اما تجزیه سوریه می‌تواند جز اهدافی باشد که به نظر من هم آمریکا و هم رژیم صهیونیستی ممکن است ازش استقبال کنند. به هم ریختن سوریه را می‌خواهند زمینه‌ای کنند برای سرریز این ماجرا در عراق در لبنان و اگر نتوانستند در مواجهه مستقیم با حزب الله با حماس به نتایج و پیروزی‌های دست پیدا کنند می‌آیند از طریق یک جنگ نیابتی و به خط کردن مجدد تکفیری‌ها ناامنی را در منطقه توسعه بدهند این می‌تواند یک خطری برای منطقه محسوب شود.
سوال: آقای کمیلی پشت خط ارتباطی گفتگوی ویژه خبری بمانید ما پرونده غزه را با آقای دکتر امانی بررسی خواهیم کرد و به طبع سوال و پرسش و محوری را با حضرت عالی تحلیل خواهیم کرد. آقای دکتر امانی موضوع توافقنامه آتش بس غزه مراحلی که دارد طی می‌کند در توافقات از سوی رژیم صهیونیستی نسبت به این توافق حتی تاخیرش نسبت به مرحله دوم هدفی که در پایان مرحله دوم است و فکر می‌کنید که چشم انداز این توافق با توجه به عهد شکنی‌های مکرر رژیم صهیونیستی انواع توافقنامه‌ها و زمان‌های مختلف به چه سمتی خواهد رفت؟
امانی: البته رژیم صهیونیستی پایبندی‌اش به توافق‌ها و آنچه که امضا می‌کند و یا خودش را ملتزم می‌کند که این کار را انجام دهد بستگی دارد به قدرت طرف مقابل به طور مثال یک توافقی به نام توافق ۱۹۷۴ بین اسرائیل و سوریه وجود داشت که با هم درگیر نشوند سوریه پایبند آن بود، اما بلافاصله که نظام آقای بشار اسد ساقط شد ساعتی نگذشت که آنها این توافق را زیر پا گذاشتند و حمله کردند و تمامی زیرساخت‌های نظامی سوریه را از بین بردند بنابراین زبانی که رژیم صهیونیستی می‌فهمد زبان زور است یک محاسبات نتانیاهو داشت در باب اینکه بایدن با او همراهی نمی‌کند و ترامپ با او همراهی خواهد کرد. ترامپ قبل از اینکه بیاید تهدید کرد که باید جنگ در غزه پایان داده شود این نوع تهدید به گونه‌ای برآورد شد که با توجه به اینکه ترامپ به آمریکا و اسرائیل روابط نزدیکی دارند فکر کردند که این تهدید تهدیدی علیه مردم غزه است. اما در واقع هشداری به نتانیاهو بود. نتانیاهو تصور می‌کند که ترامپ برای او بیشتر از بایدن در واقع فداکاری می‌کند بیشتر از بایدن از او حمایت می‌کند در صورتی که به نظر من اصلاً ترامپ این نیست درست است شعار‌ها و در واقع مطالب بسیار زیادی در حمایت از نتانیاهو می‌گوید ولی این خوشبینی نتانیاهو به ترامپ در صحنه عملی محقق نشد. تهدیداتی که ترامپ می‌کند صرفاً برای خاطر این است که یک نوع ایجاد جنگ روانی کند به کمک نتانیاهو و عملاً کاری به نفع او انجام نداده من فکر می‌کنم که نتانیاهو به زودی از ترامپ سرخورده شود به علت اینکه او توقع‌هایی از ترامپ دارد که ترامپ آنها را اجرا نمی‌کند توقعاتی که حالا مشخص است در بحث دفاع تمام قد از رژیم صهیونیستی بحث حمله به منافع ایران در داخل منطقه یا احیاناً به زعم نتانیاهو اینکه آمریکا علیه ایران اقدام نظامی انجام دهد اینها را دارد نتانیاهو تصور می‌کند که این ترامپی که بر سر کار آمده پای نتانیاهو خواهد ماند بنابراین این موضوع در صحنه غزه تأثیر گذاشته است. آنچه که نتانیاهو نمی‌تواند جواب داخل خودش را بدهد این است که مجبور است تک تک این اسرایی که نزد حماس دارد و از طریق توافق و با آزاد کردن تعداد مشخصی زندانی اینها را آزاد کند. توقع این بود که فکر می‌کرد نتانیاهو می‌تواند با آمدن ترامپ به گونه‌ای رفتار کند که این معادله به هم بخورد که تا الان این معادله به هم نخورده است.
سؤال: می‌خواهم بروم سراغ موضوع نشست سازمان همکاری اسلامی با ابتکار ایران در جده و یک محور مهم را با حضرتعالی صحبت کنم. اما آقای کمیلی، چون دکتر امانی اشاره کردند که تفاوت‌های ترامپ و بایدن با روی کار آمدن ترامپ رئیس جمهور امریکا، یک موضوعی دوباره روی کار آمد و آن هم الحاق کرانه باختری به اراضی اشغالی بود. ببینیم که الان طرح و برنامه ترامپ و نتانیاهو برای کرانه باختری چه است. آنها برای حذف کامل فلسطین آیا عجله دارند؟
کمیلی: همانطور که اشاره کردند ترامپ دنبال برد بدون جنگ است با ترساندن و تنها کسانی در این معادله می‌بازند که از ترامپ بترسند. فکر می‌کنم که بازی اینها در کرانه به نحوی جبران شکست اینها در غزه است. چون ما در کرانه متأسفانه دولت خودگردان داشتیم که نتوانسته به مقاومت کمک کند، کمک کند به ثبات جریان مجاهدینی که می‌توانستند با زیرساخت‌هایی که ۲۰ برابر غزه است، آنجا کوه دارد، می‌توانستند از آن ظرفیت استفاده کنند. شرایط سختی خواهیم داشت، اما مردم فلسطین به نحو عجیبی نشان دادند نوعی ایستادگی دارند و نوعی مقاومت می‌کنند با دست خالی که من فکر می‌کنم معادله را به هم خواهد زد. معادله آنها اخراج کردن مردم فلسطین از آن منطقه است. الحمدالله فعلاً تا الان هم کشور‌های عربی هم با این مسئله مخالفت کردند.
سؤال: آقای دکتر امانی، نشست جده، ۵۷ کشور با قاطعیت طرح کوچ اجباری ترامپ را محکوم کرده‌اند. بپردازیم به کشور‌های اسلامی و وظایفی که آنها در قبال مظلومین مقتدر در غزه و فلسطین دارند؟
امانی: البته کلاً از کشور‌های عربی بخصوص و همچنین کشور‌های اسلامی بیش از این انتظار می‌رود که در برابر این جنایت‌هایی که دارد می‌شود، به محکوم کردن صرف اقدام نکنند. همچنان درباره اقدام‌های رژیم صهیونیستی در داخل سوریه بعنوان یک کشور عرب مسلمان هم به نظر من لازم بود که اینها موضع قوی تری بگیرند. ولی در هر حال همین موضع یکپارچه درباره بحث مهاجرت دادن مردم غزه یا تعیین تکلیفی غیر از آنچه که خیلی از کشور‌های عربی به ناچار قبول کرده بودند و فکر می‌کردند که راه حل نهایی فلسطین ایجاد ۲ دولتی است. الان این ۲ دولتی هم که بسیاری از این کشور‌های عربی، ایران را در مذاکرات می‌گفتند شما به این رضایت بدهید و موضوع فلسطین حل شود. مشخص شد که این هم خواب و خیالی بیش نبود، آمریکایی‌ها و خود رژیم صهیونیستی هیچگاه به یک ذره‌ای از سرزمینی که اشغال کردند را به فلسطینی‌ها نخواهند داد و اگر هم می‌دهند تحت شرایط خاص خودش است و برای سرکوب مبارزین است. آنچه که ثابت شده و دولت‌های اسلامی و سازمان همکاری اسلامی باید حمایت کند، حمایت از مقاومت است که تنها راهی است که می‌تواند رژیم صهیونیستی را بر سر جای خودش بنشاند.
