اسماعیل بقائی ، سخنگوی وزارت امور خارجه امروز (دوشنبه 20 اسفند )ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.

وی در پاسخ به سؤالی درباره ادعای دونالد ترامپ مبنی بر ارسال نامه‌ای به مقامات ایرانی اظهار داشت: خیر نامه‌ای دریافت نشده است.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سؤال دیگری گفت که مذاکره تحت فشار و تهدید بی معناست. ایران هیچگاه مذاکره تحت فشار، تهدید و ارعاب را نخواهد پذیرفت.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال خبرنگار ی درباره اظهارات مشاور امنیت ملی کاخ سفید که عدم تمدید معافیت تحریمی عراق برای خرید برق از ایران را در راستای سیاست فشار حداکثری دولت آمریکا خوانده و گفته که اگر ایران فعالیت‌های هسته‌ایش را توسعه داده و فعالیت‌هایش در منطقه افزایش یابد، فشار به تهران بیشتر خواهد شد و اینکه آیا با دولت عراق در این خصوص گفت‌وگو کرده‌اید؟ گفت: این گونه اظهارات اعتراف به قانون شکنی و جنایت علیه بشریت است. تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ملت ایران هیچ توجیه و مبنای قانونی و حقوقی ندارد و غیرقانونی و عمل متخلفانه بین‌المللی و مسئولیت بین‌المللی دولت آمریکا را در پی دارد و آمریکا باید پاسخگو باشد.

وی افزود: آنچه مهم است این است که کشورهای منطقه براساس مصالح و منافع ملی خود و با توجه به روابط خوبی که با ایران هست تصمیم بگیرند و اجازه ندهند فشارهای غیرقانونی و قلدرمابانه آمریکا باعث تاثیرگذاری منفی بر روابطشان با ملت ایران و ایجاد فتنه و تفرقه در کشورهای منطقه شود.

سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد:‌ با کشورهای دوست در ارتباط هستیم با عراق رابطه خوبی داریم و هر آنچه منافع دو ملت را تضمین کند در نهایت تصمیم گیری خواهد شد.

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره اوضاع جاری در سوریه و کشتار غیرنظامیان توسط شورشیان حاکم بر دمشق اظهار داشت: هرگونه اقدام خشونت‌آمیز کشتار و اقدام علیه غیرنظامیان محکوم است و هیچ توجیهی ندارد و اینکه بخش‌هایی از جمعیت علوی، دروزی و مسیحی و سایر اقلیت‌ها مورد تعرض قرار گرفتند باعث جریحه دار شدن عواطف و وجدان انسانی در منطقه و سطح بین‌المللی شده است.

 بقائی بیان کرد:‌ آزمون واقعی برای حاکمان سوریه است که به مسئولیت‌های خود در حفظ جان و مال همه شهروندان سوریه عمل کنند.

 سخنگوی وزارت خارجه گفت:‌ نگرانی‌های خود را به طرق مقتضی به کشورهایی که در سوریه نفوذ و حضور دارند اعلام کردیم و امیدواریم کشتارها و خشونت‌ها علیه طیف‌های مختلف مردم سوریه متوقف شود.

وی افزود: این گونه برخوردها وضعیت امنیتی و سیاسی در جامعه سوریه را پیچیده‌تر خواهد کرد و طرف‌هایی که خیر سوریه و منطقه را نمی‌خواهند از این وضعیت سوءاستفاده خواهند کرد.

وی درباره ناپدید شدن یک شهروند ایرانی در فرانسه گفت: تاکنون نتوانسته‌ایم از وضعیت ایشان از منابع ذیربط در فرانسه اطلاعات دریافت کنیم. دیروز با سفارت فرانسه گفت‌وگو و بخش کنسولی ما پیگیری کرد و امیدواریم درباره وضعیت ایشان اطلاعاتی دریافت کنیم.

این دیپلمات ارشد ایرانی درباره تحریم رژیم صهیونیستی اظهار داشت: در رابطه با توقف هر نوع حمایت اعم از سیاسی، مالی و تسلیحاتی از این رژیم طی دو سال گذشته این موضوع توسط تعداد زیادی از کشورهای اسلامی مطرح بوده و ما هم بخشی از این روند بودیم. اگر بپذیریم که نسل‌کشی در غزه رخ داده و اخیرا شنیدیم قطع آب و برق غزه و به گرسنگی کشاندن و قحطی در غزه در دستور کار است، طبق معاهده مربوط به مجازات نسل‌کشی دولت‌ها تعهد مشخصی دارند اینکه از هرگونه کمک به طرفی که مرتکب نسل‌کشی می‌شود، خودداری و از همه ابزارها برای توقف نسل‌کشی خودداری کنند.

وی گفت: گام نخست عدم ارسال تسلیحات به این رژیم است که آمریکا و کشورهای اروپایی انواع سلاح را در اختیار اسرائیل قرار می‌دهند.

سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: در هشت دهه جنایات این رژیم متوقف نشده و کشورها باید از هرگونه حمایت مالی و روابط تجاری با این رژیم خودداری کنند. این فقط مربوط به کشورهای اسلامی نیست. دو هفته قبل هم اتحادیه آفریقا در مصوباتش همین نکته را قید کرد که کشورها باید خود را ملزم به عدم کمک مالی و تسلیحاتی به این رژیم کنند.

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی بیان کرد: در پی اظهارات برخی مقامات ترکیه سفیر این کشور به وزارت خارجه ایران دعوت و متعاقب آن نیز کاردار ایران به وزارت خارجه ترکیه دعوت شد.

وی افزود: گلایه‌ها و نقطه نظرات در دیدار وزیر خارجه با همتای ترکیه‌ای در جده صریح اعلام شد. سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: رویکردهایی که مبتنی بر فرافکنی و مقصریابی در تحولات مرتبط با سوریه را نمی پذیریم و انتظار داریم همه کشورهایی که به نوعی دارای نقش و دخالتی در تحولات سوریه هستند به مسئولیت‌های خود عمل کرده و از اظهارات غیرواقع خودداری کنند.

این دیپلمات ارشد ایرانی درباره گفت‌وگوها با سه کشور اروپایی گفت: طرف‌های اروپایی با توجه به اینکه عضو در برجام هستند و روسیه و چین هم بخشی از این روند هستند و قانونا عضو برجام هستند با آنها گفت‌وگو داریم. احتمالا در آینده نزدیک یک جلسه‌ای در سطح کارشناسی با این کشورها خواهیم داشت.

بقائی در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره اینکه آیا نفس نامه‌نگاری و اینکه آمریکا پیشقدم در این مسیر شده و پا پیش گذاشته را اقدامی مثبت تلقی می‌کنید؟ گفت: مذاکره با عملیات روانی و رسانه‌ای بحث متفاوتی است.

سخنگوی وزارت خارجه گفت: احضار سفیر سوئد درباره اظهارات ناشایست یکی از مقامات سوئدی درباره مسائل داخلی ایران بود که هم مداخله جویانه و هم عاری از حقیقت بود. این نگاه و رویکردها علیه ایران غیرقابل قبول است و لازم بود نگاه و مواضع ایران به دولت سوئد منتقل شود.

وی در پاسخ به سؤالی گفت: مذاکره تحت رویکردهای مبتنی بر قلدرمابی و فشار بی معناست. ایران موضع خود را به صراحت اعلام کرده است.

این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین در پاسخ به سؤالی بیان کرد: ایرانیان خارج از کشور را بخشی از جامعه ایرانی در نظر گرفته‌ایم و معتقدیم به دلیل ظرفیت‌های بالا در حوزه‌های علمی و فنی و ... و برخوراری از نقطه وصل و اشتراک تپیدن قلب آنها برای مام وطن بوده و هست ظرفیت بسیار مهم برای کمک به آبادانی و بهبود وضعیت کشور در همه عرصه‌ها بوده‌اند.وی افزود: این لایحه با همین نگاه پیشنهادش مطرح شد و وزارت خارجه تلاش کرد لایحه‌ای جامع الاطراف باشد. دوستان در بخش کنسولی و حوزه ایرانیان با کمک نهادهای ذیربط خارج از وزارت خارجه مشغول تهیه دستورالعمل‌های اجرایی این لایحه هستند و امیدواریم اجرایی شدن آن به کمک به ارتقای هماهنگی و همکاری بیش از پیش ایرانیان خارج از کشور برای هدف مشترک صلاح و سعادت ایران عزیز بینجامد.

وی گفت که هیچ توجیهی برای فعال کردن سازوکار ماشه نمی‌بینیم. طرف‌های مقابل نسبت به تبعات استفاده از چنین سازوکاری آگاه هستند.

سخنگوی وزارت خارجه درباره صحبت‌های اخیر در نشست شورای حکام اظهار داشت: متأسف هستیم مدیرکل آژانس برخی از اظهارات که مبنای فنی ندارد و بیشتر جنبه سیاسی دارد تکرار می‌کند. این رویکرد جز اینکه به پاره‌ای التهابات دامن بزند اثری ندارد و جایگاه فنی آژانس را زیر سؤال می‌برد. کسانی که در این رابطه صحبت می‌کنند سفسطه است. وی گفت: محدودیت مشخص پایبندی کشورها به تعهداتشان است و اگر غنی سازی را افزایش می‌دهند متناسب با آن بازرسی‌ها را افزایش دهند. ما به این موضوع پایبند بودیم. غنی سازی بسته به نیاز شما و صنعت هسته‌ای ممکن است کم و زیاد شود.

بقائی ادامه داد: اینکه براساس یک گزارش بخواهند نتیجه بگیرند که ماهیت صلح آمیز برنامه‌ هسته‌ای ایران زیر سؤال است مبتنی بر داده‌های فنی نیست.

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره گزارش رویتر درباره اقدام آمریکا برای متوقف کردن فعالیت کشتی‌های تجاری ایران در آب‌های آزاد اظهار داشت: این خبرگزاری که نام بردید بارها با تخطی از اصول حرفه‌ای خبررسانی خود را در بخشی از کارزار فریب اجتماعی درباره ایران و غرب آسیا قرار داده و اقدام به تولید و نشر اخبار غیرواقعی، کذب و جهت دار درباره موضوعات منطقه و ایران کرده است.

وی افزود: موضوع کلا هم از لحاظ حقوق بین‌الملل و هم منشور ملل متحد کاملا مردود است و هیچ مبنایی برای هرگونه اقدام ایذایی علیه تجارت آزاد و کشتی‌های کشورها در آب‌های آزاد وجود ندارد. اینها فضاسازی رسانه‌ای است. تجارت دریایی ایران مشروع و قانونی است و به فعالیت‌های خود طبق مقررات حقوق بین‌الملل ادامه خواهیم داد.

این دیپلمات ارشد ایرانی گفت: رابطه ایران و چین حسنه و مبتنی بر احترام متقابل است. چین از حیث نقش مثبت و سازنده‌ای که در سال‌های اخیر در منطقه ما ایفا کرده و ادامه این نقش آفرینی بسیار ارزشمند است و در سطح سازمان‌های بین‌المللی چین به عنوان کشوری که خود را بخشی از جنوب جهانی و جهان در حال توسعه می‌داند و در فرآیندهای مرتبط با هنجارسازی بینن‌المللی و کمک به توسعه کشورها گام برمی‌دارد از نظر ما مهم است و امیدواریم این نقش ادامه یابد.

وی در پاسخ به سؤال دیگری بیان کرد:‌ اینکه مشخص شد منابع متنابهی پول در اختیار گروه‌های مخالف و گروه‌هایی که اسما به عنوان گروه مخالف نام برده می‌شوند، ولی در عمل در راستای سیاست‌های آمریکا گام برمی‌داشتند بسیار معنادار است و این بخشی از سیاست دولت سابق آمریکا بوده که الان ظاهرا متوقف شده ولی دولت‌های مختلف آمریکا در دهه‌های اخیر از این ابزارها برای مداخله در کشورهای مدنظرشان استفاده کردند.

بقائی در پاسخ به سؤال دیگری درباره ادعای رسانه‌های عربی مبنی بر تشکیل اتاق عملیاتی در عراق تحت نظر ایران و مداخله ایران در تحولات اخیر در سوریه، گفت: این اتهام کاملا مضحک و مردود است و انگشت اتهام دراز کردن به سمت ایران و دوستان ایران آدرس اشتباه دادن است و یک جریان انحرافی و گمراه کننده است و چنین چیزی نیست و نوعی برخورد کلیشه‌ای و ساده سازی تحولات سوریه است و هیچ کمکی هم نخواهد کرد.

وی گفت: هر چه سریع‌تر باید کشتار بیگناهان از طیف‌ها و گروه‌های مختلف سوری متوقف شود به ویژه اقلیت‌هایی که در معرض آسیب و جنایات بودند. این مهمترین دغدغه کل منطقه است.

بقائی در پاسخ به سؤالی بیان کرد:‌ در جریان نشستی هستیم که کشورهای همسایه سوریه در آن مشارکت دارند، همه طرف‌هایی که در تحولات سوریه خودشان را دارای نقشی می‌بینند و داری نفوذی هستند مسئولیت مستقیم در تحولات سوریه دارند و امیدواریم نسبت به آثار کنش‌هایشان در سوریه و صلح و ثبات این کشور و منطقه خواهد داشت، توجه داشته باشند.

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره سفر وزیر برق عراق به ایران و لغو معافیت تحریمی عراق برای خرید برق ایران بیان کرد: آنچه مشخص است ایران همیشه براساس مصالح و منافع ملی خود و منافع متقابلی که با کشورهای شریک و دوست خود قائل بوده تصمیم گرفته است. هم براساس اصل حاکمیت ملی دولت‌ها و مبتنی بر منافع ملموس دو ملت ایران و عراق، هر دو کشور باید موضوع اصلیشان و عامل اصلی درباره هرگونه تصمیم گیری در مراودات تجاری‌شان منافع یکدیگر باشد و اجازه ندهند قلدرمابی و مداخلات طرف ثالث منافع و مصالح دو کشور را تحت تاثیر قرار دهد.

وی در پاسخ به سؤالی گفت: جنایت جنگی مشمول مرور زمان نمی‌شود. استفاده از سلاح شیمیایی در جریان جنگ عراق علیه ایران رخ داد این جنایت را همچنان پیگیری می‌کنیم و معتقدیم که تعدادی از کشورهای اروپایی از جمله آلمان به جهت فراهم کردن عامدانه اقلام دوگانه دارای کاربرد برای استفاده از سلاح شیمیایی همدست در جنایات جنگی رژیم صدام علیه نظامیان و غیرنظامیان هستند و باید پاسخگو باشند.

بقائی ادامه داد: همین الان مواجه هستیم با تعداد زیادی از قهرمانان که در طول جنگ از ناحیه این سلاح‌ها آسیب دیدند و آثار این جراحات کماکان خودشان و خانواده‌هایشان را به شدت آزار می‌دهد. اینها هیچگاه از ذهن ملت ایران پاک نخواهد شد.

سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: در سطح بین‌المللی پیگیر این موضوع هستیم و درباره آلمان پیشنهاد تشکیل کارگروه مشترک شد برای بررسی این موضوع و آنچه ما خواسته‌ایم این بوده که حداقل نتیجه پرونده‌هایی که رسیدگی کرده و به صدور حکم شده در اختیار ما قرار دهند و این مطالبه مردم ماست و این را در سازمان منع سلاح‌های شیمیایی پیگیری می‌کنیم.

بقایی در مورد کشته شدن دو شهروند ایرانی در فرانسه و مفقود شدن یک خانم میان‌سال، تصریح کرد: از دغدغه رسانه‌ها تقدیر می‌کنم. وزارت خارجه وظیفه خودش می‌داند که در جهت حمایت از حقوق اتباع ایرانی عمل کند. این دو شهروند ایرانی حدود سه ماه قبل در فرانسه طی عملیاتی که ابعادش برای ما مشخص نیست به قتل رسیده‌اند. اصول مبنایی قضائی اقتضا می‌کند که دستگاه قضائی کشور مربوطه رسیدگی کند. پیگیر هستیم اما برای ما روشن نیست که روند رسیدگی قضائی آغاز شده یا نه.

وی ادامه داد: متأسفانه مطلع شدیم یکی از شهروندان ایرانی، یک خانم میانسال و استاد دانشگاه ناپدید شده است و هنوز نتوانسته‌ایم اطلاعات دقیقی کسب کنیم. دیروز با سفارت فرانسه صحبت شد و بخش کنسولی ما پیگیری کرد، لذا امیدواریم اطلاعات لازم‌کسب شود.

سخنگوی وزارت خارجه درباره اظهارات ذبیح الله مجاهد بیان کرد: ما در گفت‌وگوی مستمر با مقام‌های حکومت سرپرست افغانستان هستیم.

وی افزود: امیدواریم این گفت‌وگوها با درک مشترک طرفین با توجه به روابط همسایگی به نتیجه منجر شود. رابطه همسایگی همیشه بوده و خواهد داشت و همسایگان باید همیشه در روابط با یکدیگر این را مدنظر قرار دهند.

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سوالی گفت:‌ آماده هرگونه همکاری برای ثبات در کشور همسایه هستیم. سیاست خارجی یک کشور با تغییر یک فرد و چند فرد تغییر نمی‌کند. سیاست‌های هر کشوری از جمله در موضوعات سیاست خارجی و روابط با همسایگان در روندهای روشن تدوین می‌شود و براساس منافع درازمدت کشورها و ملاحظات میان مدت و کوتاه مدت دیده و درباره آن تصمیم گیری می‌شود.

وی در پاسخ به سؤالی درباره روابط ایران و آلمان و سرد شدن روابط در ماه‌های اخیر و برنامه وزارت خارجه برای بهبود و ترمیم روابط دوجانبه با توجه به اینکه دولت جدید آلمان قرار است به زودی فعالیتش را شروع کند و این روابط بر مذاکرات با سه کشور اروپایی اظهار داشت: گفت‌وگو با سه کشور اروپایی راجع به یکی از موضوعات مهم در رابطه ایران و اروپاست و آن موضوع هسته‌ای است. در تعاملات با این سه کشور درباره موضوعات منطقه‌ای صحبت کردیم و در این خصوص محدودیتی نداریم ولی تمرکز گفت‌وگوها درباره موضوع هسته‌ای است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: ما انتظار داریم که دولت جدید آلمان با مبنا قرار دادن منافع ملی خودشان و براساس یک نگاه مستقل نسبت به تحولات منطقه و روابطشان درباره ایران تصمیم مناسبی را اتخاذ کنند. برخی تصمیماتی که در چند ماه اخیر رخ داد درست نبود و در جهت منافع دو کشور نبود خصوصا تعطیل کردن نهادهایی که واسطه روابط ملت و ملت بود و اینها سازنده نبود و امیدواریم در رویکردهای خود تجدیدنظر کنند.

بقایی ادامه داد: سفیر ما عازم شده و سفیر آلمان هم در تهران حضور دارد و امیدواریم تحولات منجر به بهبود در روابط دوجانبه شود.