دوران 9 ساله نخستوزیری «جاستین ترودو» در کانادا که کشورش را به پایگاهی برای تروریستها و گروههای تجزیهطلب ضدایرانی تبدیل کرده بود روز گذشته به پایان رسید.
تصویری از ترودو در شبکههای اجتماعی همرسان شده که او را در حالی نشان میدهد که حین ترک مجلس عوام صندلی خودش را هم با خودش برده است. برخی از کاربران فضای مجازی این اقدام ترودو را «آخرین دزدی از کاناداییها» توصیف کردهاند.
تعبیر بیشتر کاناداییها از این «آخرین دزدی» به مسائل مالی و اقتصادی مربوط میشود که البته مشخص نیست تا چه اندازه صحت دارد و تا چه اندازه جزو ادارکهای منفی متداولی است که در افکار عمومی علیه هر دولتمردی در هر جای دنیا ممکن است وجود داشته باشد.
با این حال اگر موضعگیریها و اقدامات ترودو در سطح بینالملل را در نظر بگیریم میتوان گفت که آنچه بیشک در این سالها به سرقت رفته اعتبار کانادا در نظام بینالمللی بوده است. به عنوان مثال اقدامات او علیه ایران طی سالهای گذشته نمونهای از تصمیمگیری بر مبنای اطلاعات خیالبافانه و گسیخته از واقعیت است.
البته کانادا در یک دهه گذشته همواره به دلیل وابستگی به غرب و اینکه فرماندار کل این کشور دستنشانده ملکه یا پادشاه انگلیس است اقداماتی تند علیه ایران را در دستور کار قرار داده و در همین جهت هم دولت این کشور سال 2012 روابط دیپلماتیک خودش را با تهران به طور کامل قطع کرد.
اما زمانی که ترودو به عنوان نخستوزیر در «خانه شماره 24 ساسکس» سکونت گزید با دادن وعده برای بازگرداندن روابط دیپلماتیک با ایران این امیدواری را ایجاد کرد که او بر خلاف سفلش «استفان هارپر» قصد دارد فانتزی بالکانیزاسیون ایران را کنار بگذارد.
در سالهای بعدتر ولی ترودو نه تنها سیاستهای کانادا را به تنظیمات کارخانه برگرداند بلکه به اقتضای تحولات، تصمیمهای آشفتهتر و نابخردانهتری علیه ایران گرفت.
بعد از سال 2015 که توافق هستهای با ایران شکل گرفت جاستین ترودو تحریمهای یکجانبه کشورش علیه ایران را حفظ کرد، ضمن آنکه به تبعیت از کشورهای غربی تحریمهای معلقشده را نیز به گونهای اجرا کرد که هیچ نفع اقتصادی برای طرف ایرانی حاصل نشود.
در 13 ژوئن 2018 پارلمان کانادا در مصوبهای به توقف مذاکرات از سرگیری روابط با ایران رأی داد و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را وارد فهرست گروههای حامی تروریسم کرد.
این طرح از سوی نماینده حزب محافظهکار در مجلس ارائه شده بود. پس از آنکه جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا از حزب لیبرال به حمایت از آن قیام کرد، همهٔ اعضای حزب لیبرال در کابینهٔ او به این طرح رأی مثبت دادند.
در سالهای بعدتر اتاوا به تکرار مواضع اسرائیل و آمریکا علیه برنامههای دفاعی و سیاستهای منطقهای ایران ادامه داد و بارها تهران را به نقض حقوق بشر متهم کرد، در عین حال که از عادیسازی روابط خود با تهران خودداری نمود.
دولت اوتاوا سال 2020 تلاش کرد ماجرای سقوط پرواز شماره 752 هواپیمایی بینالمللی اوکراین را دستمایه خصمانهترین اقدامات علیه حکومت ایران قرار دهد. اتاوا بلافاصله بعد از آن حادثه در تشکیل گروهی موسوم به «گروه هماهنگی و پاسخ بینالمللی» تلاش کرد روایتها در خصوص این حادثه را به سمت عامدانه بودن آن سوق دهد.
دولت ترودو علاوه بر این مه 2020 تحریمهایی را در ارتباط با این حادثه علیه ایران اعمال کرد و ژانویه 2021 علیرغم همکاریهای ایران پروندهای علیه ایران در سازمان هوانوردی بینالمللی تشکیل داد. کانادا علاوه بر این، خانوادههای قربانیان این حادثه را به تشکیل شکوائیههایی علیه دولت ایران در خاک آن کشور ترغیب و تشویق کرد.
این اقدامات در حالی انجام میگرفت که جمهوری اسلامی ایران 20 دیماه سال 1398 اعلام کرده بود که ایران طبق استانداردها و ضوابط ایکائو تحقیقات درباره این حادثه را آغاز کرده و از کشور اوکراین به عنوان صاحب هواپیما و شرکت بوئینگ به عنوان سازنده برای شرکت در تحقیقات دعوت به عمل آورده. ایران فروردینماه 1400 اعلام کرد که کیفرخواستی در 200 صفحه برای 10 نفر از متهمان صادر کرده است.
اقدام خصمانه دیگر ترودو خرداد 1401 اتفاق افتاد، زمانی که او اعلام کرد که موافق برگزاری بازی دوستانه فوتبال میان ایران و کانادا نیست و خواستار لغو آن است. این اظهارات ترودو حتی با پاسخ شدیداللحن فوتبال کانادا روبرو شد که در بیانیهای اعلام کرد که زمین مسابقه ورزشی جایی برای تسویه حسابهای سیاسی نیست.
اما سخنان جاستین ترودو بهانهای بود برای آنکه ضد انقلاب خارج از کشور از جمله گروهک منافقین اعضای فرقه بهائیت، سلطنت طلبان و برخی اصلاحطلبان فراری در آن کشور از پاس گل نخست وزیر کانادا استفاده کرده و نه تنها خواستار لغو بازی شوند، بلکه بار دیگر کمپین تحریم ورزش ایران را دوباره داغ کنند. آن مسابقه سرانجام در اثر این فشارها لغو شد.
اما دولت ترودو چند ماه بعدتر اوج اقدامات خصمانه را علیه ایران به کار گرفت. فوت مهسا امینی و اغتشاشات 1401 در ایران را میتوان مهم ترین مورد در دشمنی آشکار کانادا با جمهوری اسلامی خواند. دولت کانادا از روند اغتشاشات 1401 در ابعاد متفاوت حمایت به عمل آورد و میزبان تجمعات ضد ایرانی متعددی در آن ناآرامیها بود.
ترودو در آن زمان بارها علیه ایران موضع گرفت و روایتهایی که سازمانهای تجزیهطلب و ترولهای فضای مجازی وابسته به منافقین در توییتر مینوشتند را تکرار میکرد. او در ایام اغتشاشات همزمان با مراسم چهلم مهسا امینی، در توییتی نوشت: «امروز چهلمین روز درگذشت مهسا امینی است. همزمان با گردهمآیی مردم در ایران و جهان، تصریح میکنم: ما در کنارتان میایستیم. درخواست شما برای اقدام را میشنویم و به پاسخگو کردن حکومت ایران در قبال رفتار نفرتانگیزش ادامه میدهیم.»
او در آن زمان همچنین هر چند روز یک تحریم علیه ایران به بهانههای حقوق بشری اعمال میکرد و با اعمال این تحریمها تلاش میکرد به ناآرامیهای پراکنده در ایران تنفس مصنوعی بدهد.
با این حال، تمام آن پروژهها ناکام ماند و او روز دوشنبه در شرایطی از قدرت کنار رفت که نه ایران تجزیه نشده و گروههایی که او امیدوار بود با گستردن چتر حمایت بر سرشان را ناآرام کند بیش از هر زمان دیگر دچار تشتت و تفرقهاند.
در دوران نخستوزیری ترودو سیاستهای کانادا علیه ایران گام به گام بیشتر به گروگان گروههای تجزیهطلب ضد ایرانی درآمد و از واقعیتهای روی زمین بیشتر فاصله گرفت.