تحقیقات گسترده روی نقش ژنتیک در دیابت ثابت کرده‌اند که برخی تغییرات ژنی می‌توانند خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ را افزایش دهند. اما آیا دانستن این موضوع می‌تواند به پیشگیری کمک کند؟ بله! تشخیص زودهنگام از طریق آزمایش‌های ژنتیکی و اصلاح سبک زندگی، کلید کنترل این بیماری خاموش است.
پژوهش‌های ژنتیکی نشان داده‌اند که بیش از ۴۰۰ نوع تغییر ژنتیکی مختلف می‌توانند در بروز دیابت نوع ۲ نقش داشته باشند. برخی از این تغییرات ژنی روی عملکرد سلول‌های بتا در پانکراس تأثیر می‌گذارند و تولید انسولین را مختل می‌کنند. در دیابت نوع ۱، ژن‌هایی مانند HLA-DQA1 و HLA-DRB1 با افزایش خطر حمله سیستم ایمنی به سلول‌های تولیدکننده انسولین مرتبط هستند.
با پیشرفت‌های فناوری ژنتیک، می‌توان نقش ژنتیک در دیابت را به‌طور دقیق‌تر بررسی کرد. HealthX یا چکاپ ژنتیک سلامت، یک آزمایش ژنتیکی پیشرفته که توسط مراکز معتبری مثل مای اسمارت ژن ارائه می‌شود، به افراد کمک می‌کند تا خطرات مرتبط با ژن دیابت را در DNA خود شناسایی کنند. این آزمایش، با تحلیل نشانگرهای ژنتیکی کلیدی، احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را ارزیابی کرده و اطلاعات ارزشمندی برای پیشگیری و کنترل این بیماری ارائه می‌دهد. این اطلاعات می‌توانند افراد را به انتخاب سبک زندگی بهتر، چکاپ‌های منظم‌تر و اقدام‌های پیشگیرانه زودهنگام هدایت کنند.
بله، مخصوصاً اگر سابقه خانوادگی دارید. آزمایش ژنتیکی می‌تواند نشان دهد که آیا شما مستعد ابتلا هستید یا خیر.
تشخیص زودهنگام به شما کمک می‌کند تا اقدامات پیشگیرانه را زودتر آغاز کنید.
دیابت نوع ۱ بیشتر یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به سلول‌های تولیدکننده انسولین حمله می‌کند. در مقابل، دیابت نوع ۲ بیشتر با مقاومت به انسولین و کاهش عملکرد سلول‌های بتا مرتبط است.
ژن‌های HLA در بروز دیابت نوع ۱ نقش کلیدی دارند.
اگر یکی از والدین شما دیابت نوع ۱ داشته باشد، احتمال ابتلای شما ۳ تا ۶ درصد است.
داشتن دوقلوی همسان مبتلا به دیابت نوع ۱، شانس ابتلا را تا ۵۰ درصد افزایش می‌دهد.
ژن‌هایی مانند TCF7L2 با مقاومت به انسولین و افزایش سطح قند خون مرتبط هستند.
اگر یکی از والدین شما دیابت نوع ۲ داشته باشد، شانس شما ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش می‌یابد.
سبک زندگی ناسالم می‌تواند اثر ژن‌های مرتبط با دیابت نوع ۲ را تشدید کند.
دیابت بیماری ژنتیکی است، اما عوامل محیطی نیز در بروز آن تأثیر بسزایی دارند.
۱. اضافه‌وزن و چاقی: تأثیر بسزایی بر بروز دیابت نوع ۲ دارد، حتی در افراد بدون سابقه ژنتیکی.
۲. تغذیه ناسالم: مصرف بیش از حد قند و چربی‌های اشباع می‌تواند احتمال بروز دیابت را افزایش دهد.
۳. استرس و کم‌تحرکی: تحقیقات نشان داده‌اند که استرس مزمن و عدم فعالیت بدنی می‌توانند حساسیت به انسولین را کاهش دهند.
بنابراین، اگرچه ژن دیابت می‌تواند در بروز بیماری مؤثر باشد، اما تغییرات در سبک زندگی می‌توانند این خطر را تا حد زیادی کاهش دهند.
یکی از مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری و کنترل دیابت، تغذیه صحیح و شخصی‌سازی‌شده است. با توجه به اینکه بدن هر فرد نیازهای تغذیه‌ای خاصی دارد، آزمایش ژنتیکی NutritionX، اطلاعات دقیقی درباره نحوه پردازش مواد مغذی در بدن شما ارائه می‌دهد. NutritionX با تحلیل نشانگرهای ژنتیکی مشخص می‌کند که بدن شما چگونه مواد مغذی را متابولیزه می‌کند و آیا مستعد کمبودهای تغذیه‌ای خاصی هستید که می‌توانند بر تنظیم قند خون و کنترل دیابت تاثیر بگذارند. این آزمایش نیز در مجموعه مای اسمارت ژن انجام می‌شود. برای مثال:
۱. آیا بدن شما در جذب ویتامین D، که نقش مهمی در حساسیت به انسولین دارد، ضعف دارد؟
۲. آیا سوخت‌وساز کربوهیدرات‌ها در بدن شما به‌درستی انجام می‌شود یا نیاز به تنظیم مصرف قند و نشاسته دارید؟
۳. آیا ژن‌های متابولیکی شما نشان‌دهنده‌ی حساسیت بالا به چربی‌های اشباع هستند که می‌توانند ریسک دیابت را افزایش دهند؟
۱. ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم به افزایش حساسیت به انسولین کمک می‌کند.
۲. کاهش مصرف قند و چربی: رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، پروتئین‌های سالم و غلات کامل توصیه می‌شود.
۳. کنترل وزن: حتی کاهش ۵ تا ۷ درصد از وزن بدن می‌تواند احتمال ابتلا به دیابت را کاهش دهد.
۴. پایش منظم قند خون: اگر سابقه خانوادگی دارید، سطح قند خون خود را مرتب چک کنید.
۵. مشاوره ژنتیکی: انجام آزمایش‌های ژنتیکی می‌تواند به شما در تشخیص زودهنگام کمک کند.
دیابت یک بیماری چند عاملی است که هم نقش ژنتیک در دیابت و هم سبک زندگی در آن تأثیر دارند. حتی اگر مستعد ابتلا به دیابت باشید، با اصلاح شیوه زندگی می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد.
دیابت تنها یک بیماری متداول نیست، بلکه برای بسیاری از افراد یک چالش ژنتیکی است. ژن دیابت می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد، اما تعیین‌کننده مطلق نیست. نقش ژنتیک در دیابت انکارناپذیر است، اما سبک زندگی سالم، فعالیت بدنی منظم و رژیم غذایی صحیح می‌تواند این خطر را کاهش دهد. علم نوین نشان داده است که حتی افرادی که از لحاظ ژنتیکی مستعد دیابت هستند، می‌توانند با تغییر سبک زندگی و پایش منظم قند خون، از بروز این بیماری جلوگیری کنند.
پایش ژنتیکی و انجام آزمایش‌های تخصصی می‌تواند به شناسایی افراد پرخطر کمک کند. در این زمینه، مای اسمارت ژن یکی از مراکز معتبر با تجهیزات پیشرفته است که امکان انجام آزمایش‌های ژنتیکی مرتبط با دیابت را فراهم می‌کند. این آزمایش‌ها می‌توانند نشان دهند که آیا فرد مستعد ابتلا به دیابت است و چه اقداماتی برای کاهش این خطر باید انجام دهد. بررسی دقیق نشانگرهای ژنتیکی در چنین مراکزی، می‌تواند به تشخیص زودهنگام و ارائه راهکارهای شخصی‌سازی‌شده برای مدیریت بهتر این بیماری کمک کند.پایش ژنتیکی و انجام آزمایش‌های تخصصی می‌تواند به شناسایی افراد پرخطر کمک کند. در نهایت، دیابت بیماری ژنتیکی است، اما مدیریت آن در دستان شماست!
