آشنایی با شقاق مقعد در دوران بارداری

شقاق مقعدی در بارداری به دلیل فشاری که بدن در این دوران متحمل می شود رخ می دهد. افزایش فشار روی کف لگن، همراه با تغییرات هورمونی، می تواند منجر به شقاق بارداری شود.

علاوه بر این، یبوست، که در دوران بارداری شایع است، مشکل را تشدید کرده و حرکات روده را دردناک می کند و باعث تحریک بیشتر ناحیه آسیب دیده می شود.

Haemorrhoids and fissures are common during the last trimester of pregnancy and 1 month after delivery

بواسیر و شقاق در سه ماهه آخر بارداری و یک ماه پس از زایمان شایع است.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24810254/

علائم شقاق مقعد در دوران بارداری

درک علائم شقاق مقعد در دوران بارداری برای تشخیص زودهنگام و درمان به موقع بسیار مهم است. معمولاً بیشتر از روش های خانگی، پماد و داروهای بدون نسخه برای درمان شقاق یا فیشر مقعدی در این دوران استفاده می شود. 

در ادامه علائم اصلی ذکر شده است:

درد شدید در حین اجابت مزاج

یکی از شایع ترین علائم، درد شدید مقعد در حین و بلافاصله پس از اجابت مزاج است. این درد می تواند به قدری شدید باشد که باعث ناراحتی قابل توجهی شود. درد معمولاً در نتیجه پارگی و کشیده شدن بافت حساس اطراف مقعد هنگام عبور مدفوع است.

خونریزی مقعدی در دوران بارداری

خونریزی مقعدی در بارداری یکی دیگر از علائم شایع شقاق است. ممکن است بعد از اجابت مزاج متوجه خون قرمز روشن روی دستمال توالت یا کاسه توالت شوید. خونریزی معمولاً کم است و به این دلیل رخ می دهد که شقاق باعث پاره شدن رگ های خونی ظریف در پوشش مقعد می شود.

خارش مقعد در بارداری

خارش اطراف مقعد، که به عنوان خارش آنی شناخته می شود، یک علامت شایع شقاق است. خارش مقعد در بارداری می تواند به دلیل روند بهبود شقاق و همچنین تحریک ناشی از مدفوع یا رطوبت بیش از حد در مقعد ایجاد شود.

پارگی یا ترک قابل مشاهده در مقعد

در برخی موارد، ممکن است متوجه یک پارگی یا ترک کوچک در پوست اطراف مقعد شوید که همان شقاق  است. این پارگی  به صورت یک زخم کوچک مانند برش کاغذ ظاهر میشود و به لمس حساس است

درد چند ساعت بعد از اجابت مزاج

در صورت وجود عفونت زمینه ای، درد ناشی از شقاق مقعد می تواند چندین ساعت بعد از دفع ادامه یابد. این درد طولانی مدت در فعالیت های روزانه اختلال ایجاد میکند و نشستن یا حرکت را سخت کند.

ترس از دفع مدفوع (اضطراب دفع مدفوع)

به دلیل درد ناشی از دفع مدفوع، بسیاری از زنان باردار دچار ترس از اجابت مزاج می شوند. این اضطراب می تواند منجر به تاخیر عمدی حرکات روده شود که باعث یبوست و مدفوع سفت تر شده و مشکل را بدتر کند.

عوامل خطر شقاق مقعد در دوران بارداری

درک عوامل خطر برای شقاق مقعد در دوران بارداری می تواند به پیشگیری و مدیریت زودهنگام کمک کند. در ادامه عوامل خطر اولیه توضیح داده شده است:

یبوست

یکی از مهم ترین عوامل خطر برای شقاق بارداری، یبوست است. تغییرات هورمونی در دوران بارداری، به ویژه افزایش پروژسترون، سیستم گوارش را کند می کند و منجر به سفت شدن مدفوع می شود.

افزایش فشار روی کف لگن

همانطور که جنین در رحم رشد می کند، رحم منبسط می شود و فشار بیشتری به کف لگن، رکتوم و مقعد وارد می کند. این افزایش فشار حرکات روده را دشوارتر و دردناک‌تر کرده و خطر ایجاد شقاق را در دوران بارداری افزایش دهد.

سابقه قبلی شقاق مقعد

اگر در بارداری قبلی یا قبلاً شقاق مقعدی داشته اید، در معرض خطر بیشتری برای ایجاد مجدد آن هستید. آسیب قبلی به ناحیه مقعد می تواند بافت آن را مستعد پارگی کند. 

کم آبی بدن

ننوشیدن آب کافی منجر به کم آبی بدن می شود که به نوبه خود باعث سفت و خشک شدن مدفوع می شود. این وضعیت باعث افزایش احتمال ابتلا به شقاق می شود.

رژیم غذایی کم فیبر

رژیم غذایی کم فیبر باعث یبوست می شود، که یک عامل خطر مهم برای شقاق است. فیبر برای حجیم کردن مدفوع و دفع آسان آن ضروری است. 

حرکات نادر روده

نگه داشتن مدفوع منجر به تشکیل مدفوع بزرگتر و سفت تر میشود که دفع آن دشوارتر است. این امر منجر به شقاق در بارداری می شود، زیرا فشار مورد نیاز برای دفع چنین مدفوعی می تواند پوشش ظریف مقعد را پاره کند. 

تغییرات هورمونی

نوسانات هورمونی در بارداری، به ویژه افزایش پروژسترون، باعث شل شدن عضلات بدن از جمله روده ها می شود. این موضوع هضم را کندتر کرده و منجر به یبوست می شود که یک عامل خطر کلیدی برای شقاق  است. 

نشستن یا زور زدن طولانی مدت

نشستن طولانی مدت یا زور زدن در حین اجابت مزاج ایجاد خطر برای شقاق مقعد  را افزایش می دهد. این وضعیت در ماه های آخر بارداری که وزن کودک فشار بیشتری به راست روده وارد می کند، رایج تر است.

درمان شقاق مقعد در دوران بارداری

درمان شقاق  در بارداری شامل چندین گزینه است. در ادامه خلاصه ای از درمان های  موجود آمده است:

بهینه سازی تون اسفنکتر مقعد

یکی از روش های درمانی اولیه برای شقاق بارداری، بهینه سازی تون اسفنکتر مقعد است که شامل شل کردن عضلات اطراف مقعد برای کاهش درد و تسهیل بهبودی است. اسپاسم اسفنکتر مقعد می تواند درد مقعد در بارداری را تشدید کند و مانع از بهبود شقاق شود. 

حمام سیتز

حمام نشسته یک راه ساده و در عین حال موثر برای درمان شقاق مقعد در بارداری است. حمام نشسته شامل خیساندن ناحیه مقعد در آب گرم برای حدود 10-15 دقیقه چندین بار در روز است. این کار به افزایش جریان خون در ناحیه کمک می کند و باعث کاهش خارش مقعد در بارداری می شود.

داروهای بدون نسخه

برای شقاق بارداری، داروهای بدون نسخه مانند بی حس کننده های موضعی و کرم های ضد درد توصیه می شود. قبل از استفاده از هر دارویی با پزشک مشورت کنید.

اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی

رژیم غذایی سرشار از فیبر، از جمله میوه ها، سبزیجات و غلات کامل، به جلوگیری از یبوست کمک می کند. علاوه بر این، نوشیدن آب زیاد مدفوع را نرم کرده و فشار را در حین حرکات روده کاهش می دهد.

فعالیت بدنی منظم، اجتناب از نشستن طولانی مدت و زور زدن در حین اجابت مزاج نیز از بدتر شدن شقاق  در بارداری جلوگیری میکند.

نتیجه گیری

پیشگیری از شقاق مقعد در بارداری برای تضمین یک بارداری سالم ضروری است. با درک عوامل خطر شقاق و شناخت علائم آن، می توانید اقدامات پیشگیرانه ای برای درمان این وضعیت انجام دهید.

اگر علائمی مانند درد مقعد، خارش یا خونریزی مقعدی در دوران بارداری را تجربه می‌کنید، از مشاوره حرفه‌ای و رایگان کلینیک پایتخت استفاده کنید:

02188870896