نحوه خواندن نماز شب اول قبر و احکام مرتبط با آن را در این مقاله مرور می کنیم.نماز شب اول قبر، که به آن "نماز وحشت" یا "نماز لیلة الدفن" نیز گفته میشود، یکی از اعمال مستحبی است که پس از دفن میت و در شب اول قبر خوانده میشود.
این نماز به عنوان هدیهای برای فرد متوفی در نظر گرفته میشود تا در برزخ و عالم قبر، آرامش و رحمت الهی را دریافت کند. در این مقاله، به بررسی اهمیت نماز شب اول قبر، نحوه خواندن آن، و احکام مرتبط با آن میپردازیم.
قبلا نحوه خواندن نماز والدین در شب جمعه را در پارس نیوز توضیح دادیم که مورد توجه شما قرار گرفت.
در فرهنگ اسلامی، مرگ پایان زندگی نیست، بلکه آغاز مرحلهای جدید از حیات است. پس از مرگ، انسان وارد عالم برزخ میشود که تا روز قیامت ادامه دارد. در این عالم، روح انسان با پرسش هایی مواجه می شود و اعمال او در دنیا مورد بررسی قرار می گیرد. نماز شب اول قبر به عنوان یک عمل خیر و نیکویی است که توسط بازماندگان برای فرد متوفی انجام می شود تا در این مرحله سخت، آرامش و رحمت الهی را دریافت کند.
بر اساس روایات، نماز شب اول قبر باعث کاهش فشار قبر و افزایش نورانیت روح متوفی میشود. این نماز به عنوان یک هدیه معنوی از سوی بازماندگان به فرد متوفی تقدیم میشود و نشاندهنده محبت و دلسوزی آنها نسبت به اوست.
نماز شب اول قبر یک نماز دو رکعتی است که به صورت فردی خوانده میشود. این نماز شباهت زیادی به نمازهای معمولی دارد، اما دارای نکات خاصی است که باید رعایت شود.
نماز شب اول قبر را به سه روش متختلف میتوان خواند که در ذیل به آن اشاره میکنیم.
در این روش پس از نیت و تکبیره الاحرام، دو رکعت نماز به مانند نماز صبح میخوانیم با این تفاوت که در رکعت اول پس از خواندن سوره حمد، آیت الکرسی خوانده میشود( بعضی از علما خواندن آیت الکرسی را تا هو العلی العظیم صحیح دانسته اند) سپس پس از رفتن به رکوع و دو سجده، در رکعت دوم پس از خواندن سوره حمد، ده مرتبه سوره قدر خوانده میشود و ادامه نماز تا تشهد و سلام. در نهایت پس از اتمام نماز گفته شود: « اللهم صل علی محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الی قبر فلان ابن فلان» و به جای کلمه فلان، نام میت و در فلان دوم پدرش گفته شود.
به مثال: حسین بن سجاد و یا فاطمه بنت احمد
نماز شب اول قبر یا لیله الدفن و ثواب و روش های خواندن آن
در روش دوم، در رکعت اول، پس از قرائت سوره حمد، دو مرتبه سوره توحید میخوانیم و در رکعت دوم نیز پس از قرائت سوره حمد و ده بار سوره تکاثر را میخوانیم. در نهایت پس از اتمام نماز میگوییم: « اللهم صل علی محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الی قبر فلان ابن فلان» و به جای کلمه فلان، نام میت و در فلان دوم پدرش میگوییم.
در روش سوم خواندن نماز لیله الدفن، در رکعت اول، پس از قرائت سوره حمد، دو بار سوره توحید و یک مرتبه آیه الکرسی را میخوانیم و سپس در رکعت دوم، پس از خواندن سوره حمد، ده بار سوره تکاثر خوانده میشود و در نهایت ثواب آن را هدیه به مرحوم مدنظر میکنیم.
نماز شب اول قبر در اولین شبی که مرحوم را دفن می‌کنند خوانده میشود. و زمان آن از اول شب تا قبل از نماز صبح میباشد. البته بهتر است که این نماز در اول شب یعنی پس از خواندن نماز عشاء خوانده شود.
# نام‌های نماز شب اول قبر و احکام مرتبط با آن
نماز شب اول قبر، که یکی از اعمال مستحبی پس از دفن میت است، به نام‌های مختلفی معروف است. هر یک از این نام‌ها بیانگر جنبه‌هایی از اهمیت و فلسفه این نماز هستند. در ادامه به بررسی این نام‌ها و همچنین احکام مرتبط با نماز شب اول قبر میپردازیم.
این نماز به نام "نماز هدیه" معروف است، زیرا ثواب آن به فرد درگذشته هدیه داده میشود. خواندن این نماز به عنوان یک عمل خیر و نیکوکاری در نظر گرفته میشود که بازماندگان برای آرامش روح متوفی انجام می‌دهند.
این نماز به نام "نماز شب دفن" نیز شناخته میشود، زیرا در شبی خوانده میشود که فرد متوفی به خاک سپرده شده است. این شب، اولین شب اقامت متوفی در عالم قبر است و خواندن نماز در این شب اهمیت ویژه‌ای دارد.
یکی از نام‌های معروف و مرسوم این نماز، "نماز وحشت" است. این نام به این دلیل انتخاب شده است که در اولین شب قبر، متوفی هنوز با عالم جدید خود انس نگرفته و ممکن است احساس ترس و وحشت کند. نماز شب اول قبر برای کاهش این ترس و ایجاد آرامش برای متوفی خوانده میشود.
نماز شب اول قبر احکام و شرایط خاصی دارد که رعایت آنها لازم است. در ادامه به برخی از این احکام اشاره میکنیم:
این نماز را نمی‌توان به صورت جماعت خواند و باید به صورت فردی اقامه شود. هر فرد می‌تواند به نیت خود یا به نیابت از دیگران این نماز را بخواند.
نماز شب اول قبر باید در شبی خوانده شود که فرد متوفی دفن شده است. اگر به دلایلی تدفین متوفی به تأخیر بیفتد (مثلاً انتقال جسد به شهر دیگر)، نماز باید در شب دفن خوانده شود، نه در شب فوت.
نظر مراجع تقلید در مورد تکرار این نماز برای یک متوفی متفاوت است:
- برخی مراجع، مانند آیت‌الله سیستانی، معتقدند که خواندن این نماز بیش از یک بار برای یک متوفی جایز نیست.
- برخی دیگر از مراجع، از باب استحباب، تکرار این نماز را مجاز می‌دانند.
بنابراین، بهتر است در این مورد به فتوای مرجع تقلید خود عمل کنید.
اجیر کردن فردی برای خواندن نماز هدیه و همچنین دریافت اجرت در قبال آن مانعی ندارد. با این حال، احتیاط آن است که مبلغ پرداختی به عنوان بخشش و احسان به فرد نمازگزار داده شود و نمازگزار نیز نماز را بدون در نظر گرفتن وجه مالی و تنها برای رضای خدا بخواند.
نماز شب اول قبر یکی از اعمال مستحبی است که پس از دفن میت خوانده میشود. این نماز به عنوان هدیهای معنوی برای فرد متوفی در نظر گرفته میشود تا در عالم برزخ، آرامش و رحمت الهی را دریافت کند. خواندن این نماز نه تنها برای متوفی مفید است، بلکه برای بازماندگان نیز فرصتی است تا با انجام عملی نیک، به روح عزیز از دست رفته خود کمک کنند. با رعایت احکام و نحوه صحیح خواندن این نماز ، میتوانیم به بهترین شکل ممکن این عمل خیر را به جا آوریم و ثواب آن را به روح متوفی هدیه کنیم.
