به گزارش تابناک هرمزگان، در حالی که شهر بندرعباس به عنوان یکی از بنادر استراتژیک جنوب کشور، از نظر اقتصادی و تجاری نقش بسزایی دارد، سیستم حمل و نقل شهری آن با چالشهای جدی روبهرو شده است. ناوگان تاکسیهای فرسوده، که سالها در خدمت ساکنان بودهاند، همواره دغدغهای برای ایمنی، راحتی مسافران و بهبود کیفیت خدمات محسوب میشوند. در همین راستا، طرح Bus Rapid Transit (BRT) به عنوان راهکاری نوین معرفی شده تا وضعیت حمل و نقل را متحول کند و فشارهای موجود را کاهش دهد.
چالشهای حمل و نقل در بندرعباس
بندرعباس به دلیل جمعیت متراکم و فعالیتهای بندری، با ترافیک سنگین در ساعات اوج مواجه است. حرکت کالا و بار از بندر به داخل شهر و بالعکس، باعث افزایش تعداد وسایل نقلیه سنگین در خیابانها میشود که این امر به نوبه خود ترافیک را تشدید میکند.
سیستم حمل و نقل عمومی در بندرعباس، از جمله اتوبوسها و تاکسیها، به اندازه کافی توسعه نیافته است. این امر باعث شده تا بسیاری از شهروندان به استفاده از وسایل نقلیه شخصی روی آورند که خود به افزایش ترافیک و آلودگی هوا منجر میشود.
استفاده گسترده از وسایل نقلیه شخصی و همچنین تردد کامیونها و وسایل نقلیه سنگین در شهر، باعث افزایش آلودگی هوا و مشکلات زیستمحیطی میشود. این موضوع به ویژه در شهرهای گرم و مرطوب مانند بندرعباس، که تهویه طبیعی کمتری دارند، حائز اهمیت است.
نبود زیرساختهای مناسب شهری در بندرعباس
خیابانها، پلها و سایر زیرساختهای حمل و نقل در بندرعباس تحت فشار ترافیک سنگین قرار دارند. این امر میتواند منجر به فرسودگی سریعتر زیرساختها و نیاز به تعمیرات مکرر شود.
موانع فرهنگی و اجتماعی
استفاده از دوچرخه یا پیادهروی به عنوان روشهای حمل و نقل در بندرعباس به دلیل شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب و همچنین عادات فرهنگی، چندان رایج نیست. این موضوع باعث میشود تا شهروندان تمایل کمتری به استفاده از روشهای حمل و نقل پایدار داشته باشند.
بندرعباس نیازمند مدیریت هوشمند ترافیک است
پیادهسازی سیستمهای مدیریت ترافیک هوشمند برای بهینهسازی جریان ترافیک و کاهش ازدحام. این سیستمها میتوانند شامل چراغهای راهنمایی هوشمند، دوربینهای نظارتی و سامانههای اطلاعرسانی ترافیک باشند.
ایجاد خطوط اختصاصی برای حمل و نقل عمومی به منظور کاهش فشار بر خیابانهای اصلی.
گسترش شبکه حمل و نقل عمومی با افزایش تعداد اتوبوسها و بهبود مسیرها و ایستگاهها. همچنین، میتوان به ایجاد سیستمهای حمل و نقل ریلی سبک (مانند تراموا) در مناطق پرتردد فکر کرد. بهبود فرکانس و قابلیت اطمینان خدمات حمل و نقل عمومی برای تشویق شهروندان به استفاده بیشتر از این خدمات.
لزوم ترویج وسایل نقلیه دوستدار محیط زیست
ارائه مشوقهای مالی برای استفاده از وسایل نقلیه الکتریکی یا هیبریدی، مانند تخفیفهای مالیاتی یا یارانههای خرید. اعمال استانداردهای سختگیرانهتر برای انتشار آلایندهها از وسایل نقلیه و تشویق به استفاده از سوختهای پاکتر.
سرمایهگذاری در بهبود و گسترش زیرساختهای حمل و نقل، مانند تعریض خیابانها، تقویت پلها و ایجاد مسیرهای جدید و اجرای برنامههای منظم نگهداری و تعمیرات برای جلوگیری از فرسودگی زودهنگام زیرساختها از جمله پیشنهادات در حوزه توسعه زیرساختی شهری است.
راهاندازی کمپینهای آگاهیبخشی برای تشویق شهروندان به استفاده از دوچرخه و پیادهروی، به ویژه در مسافتهای کوتاه و ایجاد زیرساختهای حمایتی مانند مسیرهای دوچرخهسواری ایمن و پیادهروهای مناسب و سایهدار برای مقابله با شرایط آب و هوایی می تواند راهکار مناسبی در جهت تشویق شهروندان باشد.
تاکسی های فرسوده چالش جدی ناوگان حمل و نقلی شهر
بندرعباس به دلیل موقعیت جغرافیایی و اقتصادی خود، با چالشهای منحصر به فردی در حمل و نقل شهری مواجه است. برای بهبود وضعیت، میتوان از راهکارهایی مانند مدیریت هوشمند ترافیک، توسعه حمل و نقل عمومی، ترویج وسایل نقلیه پاک، ارتقاء زیرساختها و تشویق به استفاده از روشهای حمل و نقل پایدار بهره برد. این اقدامات میتوانند به ایجاد یک سیستم حمل و نقل کارآمدتر و پایدارتر در شهر کمک کنند.
ناوگان تاکسی در بندرعباس بهدلیل سالها استفاده مکرر و نگهداری ناکافی، وضعیت فرسودهای پیدا کرده که پیامدهای منفی متعددی را به همراه دارد.
خودروهای قدیمی به علت فرسودگی قطعات و نقصهای فنی، احتمال بروز حوادث و نقصهای ناگهانی را افزایش میدهند. این موضوع نه تنها ایمنی مسافران بلکه رانندگان و سایر کاربران جاده را به خطر میاندازد.
گلایه شهروندان از وضعیت داخلی تاکسی ها
شرایط داخلی خودروهای قدیمی و نامناسب باعث کاهش کیفیت سفر، عدم راحتی و در نهایت نارضایتی مشتریان میشود.
هزینههای بالای تعمیرات: مالکان تاکسی با هزینههای مکرر تعمیر و نگهداری مواجه هستند. این هزینهها که به دلیل فرسودگی سریعتر خودروها افزایش مییابد، در نهایت بر قیمت کرایه تأثیر منفی گذاشته و بار مالی اضافی بر دوش مشتریان میگذارد.
سرعت پایین و عملکرد نامناسب: خودروهای قدیمی ممکن است از نظر عملکرد، سرعت و شتاب کمتری داشته باشند که در ترافیک شهر و در شرایط اضطراری میتواند مشکلساز باشد.
تاکسیهای قدیمی معمولاً از موتورهایی استفاده میکنند که مصرف سوخت بالاتر و انتشار گازهای آلاینده بیشتری دارند. این مساله در شهرهای پرترافیک مانند بندرعباس، بهویژه در مناطق شهری، تأثیر منفی بر کیفیت هوا دارد.
هزینههای زیستمحیطی: انتشار آلایندههای زائد به مرور زمان میتواند منجر به مشکلات بهداشتی و زیستمحیطی جدی برای ساکنان شهر شود.
نبود بهرهوری و ناهماهنگی در سیستم تاکسیرانی/سیستم های ناکارآمد قدیمی در بندرعباس
نبود یک سیستم هماهنگ و مدرن برای مدیریت ناوگان تاکسی، هم در سطح نظارت و هم در سیستمهای پرداخت و خدماترسانی، منجر به کاهش کارایی و افزایش نارضایتی مشتریان شده است. ورود تاکسیهای نوین یا اپلیکیشنهای هوشمند حمل و نقل در مقابل ناوگان قدیمی، رقابت سالم را مختل کرده و باعث ایجاد شکاف در ارائه خدمات میشود.
کاهش کیفیت خدمات حمل و نقل باعث ایجاد نارضایتی عمومی در میان ساکنان شهر میشود که میتواند به بروز اعتراضات و درخواستهای مدیریتی برای بهبود وضعیت منجر شود.
از آنجایی که بندرعباس بهعنوان یک شهر مهم دریایی و تجاری شناخته میشود، کیفیت پایین حمل و نقل میتواند بر تصویر شهر تأثیر منفی گذاشته و گردشگران و سرمایهگذاران را از جذب این منطقه منصرف کند.
با توجه به مشکلاتی که تاکسیرانی در بندرعباس از جمله ناوگان فرسوده، نقصهای ایمنی، و کمبود سیستمهای مدرن حملونقل دارد، وضعیت کنونی تاکسیرانی با استانداردهای یک شهر گردشگری و مسافرپذیر همخوانی ندارد. در یک شهر که انتظار میرود هم از نظر کیفیت خدمات و هم از نظر ایمنی و راحتی مسافران در سطح بالایی قرار گیرد، حضور ناوگانی که از لحاظ فنی و ظاهری قدیمی و ناکارآمد هستند، تجربه گردشگران و ساکنین را تحت تأثیر قرار میدهد.
تاکسیهای فرسوده ممکن است مشکلات فنی و نقصهای ایمنی داشته باشند که این موضوع نه تنها سفر را ناراحتکننده میکند بلکه میتواند مخاطرات جدی ایجاد کند.
عدم استفاده از فناوریهای نوین مانند اپلیکیشنهای رزرو آنلاین و سیستمهای پرداخت دیجیتال، تجربه مسافران را نسبت به شهرهایی که در این زمینهها پیشرفتهتر هستند، پایین میآورد.
در دنیای امروز که رقابت در جذب گردشگر بسیار شدید است، ارائه خدمات حملونقل با کیفیت میتواند نقش مهمی در بهبود تصویر یک شهر داشته باشد.
بهطور کلی، برای اینکه بندرعباس بتواند به عنوان یک شهر گردشگری و مسافرپذیر بدرخشد، نیازمند بهروزرسانی ناوگان، بهبود مدیریت تاکسیرانی و استفاده از فناوریهای مدرن در ارائه خدمات حملونقل است.
BRT طرح نافرجام در سیستم حمل و نقلی بندرعباس
طرح بی آر تی در شهر بندرعباس مانند زخمی کهنه بر پیکره شهر خودنمایی می کند. طرحی که تنها به ایجاد ایستگاههای نیمه کاره در شهر پسنده کرده است. خرید اتوبوس های بی آر تی هم نتوانست مدیران شهری بندرعباس را به اتمام این طرح ترقیب کند.
خیابانهای بندرعباس، بهویژه خیابانهای قدیمی، عرض کافی برای ایجاد مسیرهای اختصاصی اتوبوسهای تندرو را ندارند. این محدودیت باعث شده است که اجرای این طرح با مشکلات فنی و ترافیکی مواجه شود و حتی در برخی موارد، به جای کاهش ترافیک، مشکلات بیشتری ایجاد کند.
شهر بندرعباس فاقد زیرساختهای لازم مانند مسیرهای مناسب، ایستگاههای استاندارد و سیستمهای مدیریتی کارآمد برای اجرای BRT است. بدون این امکانات، پیادهسازی این سیستم عملاً غیرممکن است.
تأخیرهای مکرر در اجرای پروژه و نبود شفافیت در مورد هزینهها و برنامهریزیها از دیگر دلایل اصلی است. مسئولان مربوطه تاکنون پاسخ روشنی به ابهامات موجود ندادهاند.
آبوهوای گرم و مرطوب بندرعباس و عادات فرهنگی شهروندان باعث شده است که تمایل کمتری به استفاده از حملونقل عمومی وجود داشته باشد، که این موضوع نیز اجرای طرح را دشوارتر کرده است.
اطلاعات دقیقی درباره میزان خسارتهای مالی ناشی از عدم اجرای BRT در دسترس نیست، تأخیر در اجرای طرح و فرسودگی زیرساختهای موجود به مرور زمان، هزینههای اضافی را به شهرداری تحمیل کرده است. این پروژههای نیمهکاره منابع مالی را بدون بازده هدر میدهند.
سرمایهگذاریهایی که تاکنون برای این طرح انجام شده، به دلیل عدم تکمیل پروژه، بدون استفاده باقی مانده و به نوعی به هدر رفته است. ادامه وضعیت فعلی حملونقل، مانند افزایش ترافیک و آلودگی هوا، هزینههای اجتماعی و اقتصادی بیشتری را به شهر و شهرداری تحمیل میکند.
برای عاقبت به خیری این پروژه ابتدا باید خیابانها تعریض شوند و مسیرهای اختصاصی برای اتوبوسها طراحی شود. بهبود سیستم حملونقل عمومی نیز از ضروریات است.
پیش از اجرا، باید مطالعات جامعی درباره نیازها، چالشها و ظرفیتهای شهر انجام شود. این شامل تحلیل ترافیک، ارزیابی اقتصادی و بررسی تأثیرات اجتماعی است.
استفاده از دانش متخصصان حملونقل شهری و عمران، و همچنین الگوبرداری از شهرهای موفق در اجرای BRT، میتواند به بهبود فرآیند کمک کند.
اطلاعرسانی شفاف درباره مزایا و معایب طرح و برگزاری کمپینهای آگاهیبخشی، حمایت عمومی را افزایش میدهد. ارائه گزارشهای شفاف درباره هزینهها و پیشرفت پروژه نیز اعتمادسازی میکند.
بهرهگیری از سیستمهای هوشمند مدیریت ترافیک و فناوریهای نوین میتواند کارایی طرح را بالا برده و مشکلات ترافیکی را کاهش دهد.
طرح BRT در بندرعباس به دلیل نبود زیرساختهای مناسب، تأخیرهای مدیریتی و موانع فرهنگی تاکنون اجرا نشده است. این موضوع خسارتهایی مانند هدررفت منابع مالی و افزایش هزینههای ترافیک را به شهرداری تحمیل کرده است. با ایجاد زیرساختها، برنامهریزی دقیق، همکاری با کارشناسان و جلب حمایت شهروندان، میتوان این طرح را با موفقیت اجرا کرد و حملونقل شهری بندرعباس را بهبود بخشید.
در نهایت، تلفیق نوسازی ناوگان تاکسی و اجرای هوشمندانه طرح BRT میتواند تصویر حمل و نقل شهری بندرعباس را تغییر داده و آن را به یک سیستم مدرن، ایمن و کارآمد تبدیل کند. اما این تحول نیازمند همکاری مشترک مقامات، سرمایهگذاران و جامعه شهروندان است تا به نتایج مطلوب دست یافت.
ناوگان تاکسیهای فرسوده بندرعباس با چالشهای متعدد ایمنی، اقتصادی و زیستمحیطی مواجه است. در مقابل، طرح BRT به عنوان یک راهکار نوین میتواند شرایط حمل و نقل را بهبود بخشد. تحول واقعی در این زمینه مستلزم نوسازی ناوگان، برنامهریزی دقیق و همکاری گسترده تمامی ذینفعان است.