به گزارش اقتصادنیوز، امواج مدیا با انتشار یادداشتی مدعی شد: مقتدی صدر، روحانی و سیاستمدار شیعه، اخیرا با نمایندگان سابق جریان صدر دیدار کرده و این دیدار گمانهزنیهای زیادی را در خصوص بازگشت قریبالوقوع او به سیاست عراق مطرح کرده است.
این نشست از سوی برخی ناظران بهعنوان یک حرکت استراتژیک از سوی صدر برای بسیج حامیانش قبل از انتخابات پارلمانی پاییز امسال تفسیر شده است. با اینکه در باب این رویداد در نجف اعلام رسمی نشده، بیانیههای اخیر صدر به بحث ها در باب احتمال ایجاد ائتلافهای سیاسی در آینده دامن زده است.
امواج مدیا در ادامه یادداشت ادعاییاش آورد: با توجه به اخبار اخیر، گمانهزنیها در مورد حرکت بعدی صدر پس از انصرافش از سیاستهای انتخاباتی در سال 2022 شدت گرفته است. پیش از این دیدار، برنامههای آینده صدر موضوع داغی در رسانههای عراقی بود. روز قبل از نشست، سیاستمدار کهنهکار عراقی، عزت الشهبندر، تاکید داشت که بازگشت صدر به سیاست را پیشبینی کرده و به آن امید دارد.
او همچنین به طور مبهم اشاره کرد که زمان کنونی برای بازگشت صدر به سیاست عراق مناسب است، چرا که این مرحله از سیاست عراق در وضعیت "بودن و نبودن" قرار دارد. این گردهمایی در منطقه «الهنانه» نجف، که بهعنوان دفتر مرکزی صدر شناخته میشود، برگزار شد.
در این نشست، نمایندگان سابق بلوکهای پارلمانی جریان صدر از جمله «الاحرار» که در انتخابات 2014 رقابت داشتند، «سائرون» که در انتخابات 2018 ورود کردند و نمایندگانی که در انتخابات 2021 کرسی به دست آورده بودند، حضور داشتند. در مجموع، 200 نفر در این رویداد شرکت کردند.
به ادعای این وبگاه، برخی از حاضران به شفق نیوز گفتهاند که این ضیافت افطار تنها یک حرکت شخصی از سوی صدر بود و نباید آن را نشانهای از بازگشت سیاسی اش تعبیر کرد. یک نفر از حاضران به خبرنگاران گفته که بازگشت صدر به سیاست "بستگی به صدر دارد" و "هرگونه گمانهزنی در این خصوص فقط حدس و گمانهایی تحریکآمیز است."
با این حال، این اظهارات نتواست به گمانهزنیها در رسانهها در مورد اهمیت این نشست پایان دهد. از همین رو به گفته یکی از خبرنگاران این رویداد ممکن است به معنای "بازگشت صدر به فرآیند سیاسی" باشد. با توجه به گزارشهای اخیر، احتمال بازگشت صدر به عرصه سیاسی بیشتر به سوالاتی در خصوص چگونگی و زمان این حرکت مربوط میشود تا انجامش.
صدر در سال 2022 پس از تلاش نافرجام جهت کنار گذاشتن رقبای خود از چارچوب هماهنگی شیعه حامی ایران تصمیم گرفت از میدان سیاست خارج شود. پس از انتخابات پارلمانی 2021، صدر که بزرگترین بلوک را به دست آورده، قصد داشت دولتی "اکثریتی ملی" با ائتلاف سنیها و حزب دموکرات کردستان (KDP) تشکیل دهد که به معنای پایان هنجار پس از 2003 در تشکیل دولتهای فراگیر بود.
امواج مدیا در ادامه ادعا کرد: کنارهگیری صدر و دستور به استعفای گسترده نمایندگان وابسته به جریان صدر، علیرغم اینکه بیشترین کرسیها را به دست آورده بودند، راه را برای به قدرت رسیدن چارچوب هماهنگی شیعیان هموار ساخت. در نهایت، ائتلاف هماهنگی شیعه قدرت را در اکتبر 2022 در اختیار گرفت و محمد شیاع السودانی بهعنوان نخستوزیر منصوب شد.
ناظران سیاسی بر این باورند که چارچوب هماهنگی در آستانه انتخابات آینده دچار مشکلات داخلی است. اتحادها به دلیل چالشهای مختلف از جمله کاهش اعتماد عمومی و فشارهای ایالات متحده برای کاهش نفوذ ایران، دچار تزلزل شده است. برخی کارشناسان این وضعیت را به نفع آینده سیاسی صدر میدانند. استراتژی سیاسی صدر در طول تاریخ بر پایه بهرهبرداری از احساسات ضد دولت و رویکردهای پوپولیستی قرار داشته است.
در همین راستا، کارشناسان معتقدند دینامیکهای چندلایهای پشت این عمل متعادل قرار دارد. به ادعای ناظران، بینش سیاسی صدر اغلب به عنوان تلاشی برای کسب مشروعیت تصویر میشود. در دورهای که صدر از سیاست کنارهگیری کرده بود، با هدف افزایش مشروعیتش بسیار تلاش کرد.
بر اساس برخی گزارشها، صدر همچنین قصد دارد تا بازنگری انتخاباتی انجام دهد. بهویژه، جنبش صدر در سال ۲۰۲۴ با عنوان «جنبش شیعی ملی» بازتعریف شد. این اقدام احتمالا با هدف جلب نظر رایدهندگان جوان و اصلاحطلب صورت گرفته است.
هرگونه تغییر استراتژیک ممکن است با هدف جذب آرای رایدهندگان ناراضی شیعه در استانهایی باشد که در آنها شکستهای خدماترسانی باعث از دست رفتن اعتماد عمومی به احزاب حاکم شده است. در نهایت، صدر احتمالاً در حال بازنگری در رقابتهای پیشین خود است. در حالی که او علنا هر گونه اتحاد با چارچوب هماهنگی شیعیان را رد کرده است، گفته میشود که صدر بهطور خصوصی با سودانی درگیر شده، زیرا پیشبینی میشود که نخستوزیر عراق برای دومین دوره خود به دنبال انتخاب مجدد است.
به باور گروهی از تحلیلگران، مسیر سیاسی صدر احتمالا تحت تأثیر چندین عامل کلیدی در کوتاهمدت قرار خواهد گرفت. اولین عامل، نتیجه پیشنهادات برخی از رهبران چارچوب هماهنگی شیعیان برای اصلاح سیستم تخصیص کرسیها در قانون انتخابات عراق است. اگر این تغییرات پذیرفته شود، برخی ناظران معتقدند که این اصلاحات میتواند به ضرر صدر و جنبش صدر باشد. مهمتر از آن، وضعیت چارچوب هماهنگی شیعیان قبل و بعد از انتخابات اکتبر ۲۰۲۵ شکل گیری اتحادهای آینده را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
صدری ها همچنان از تعامل با چارچوب هماهنگی شیعیان به عنوان یک نهاد همگن و غالب امتناع کردهاند و در عوض درهای خود را برای احزاب دیگر جهت تحقق ایده «دولت اکثریت ملی» باز کردهاند. بسته به نتیجه انتخابات پیشرو، برخی ناظران گمانهزنی میکنند که بلوکهای شیعه حاکم مانند ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی ممکن است به «دولت اکثریت ملی» بپیوندند؛ البته اگر انگیزههایی مانند پستهای کابینه به آنها پیشنهاد شود.
با این حال، این گمانهزنیها تاریخ طولانی دشمنی میان مالکی و صدر را نادیده میگیرند و همچنین چنین توافقاتی میتواند منجر به واکنشهای منفی از پایگاهها و متحدان هر دو طرف شود. در نهایت، دینامیکهای ژئوپولیتیکی منطقهای احتمالا استراتژی صدر را شکل خواهند داد. سیاستگذاران آمریکایی ممکن است بهطور غیررسمی از شعارهای ملیگرایانه حمایت کنند تا مانع از افزایش نفوذ ایران در عراق شوند.
در نهایت، توانایی صدر در مدیریت این فشارها در حالی که تغییرات وعده داده شده را به نتیجه میرساند، تعیین خواهد کرد که آیا بازگشتی موفق خواهد داشت یا مانند تلاشهای قبلیاش برای تسلط بر پارلمان شکست خواهد خورد؟