در اولین روز هفته، نماگر اصلی با رشد بیش از ۱.۵درصدی دوباره وارد کانال ۲.۷میلیون واحد شد، با اینحال صفنشینی بورسیها در سمت خرید، ارزش معاملات را کمتر از ۶هزارمیلیاردتومان نگه داشت. همچنین بیش ازهزار و ۴۰۰میلیاردتومان پول حقیقی وارد گردونه معاملات سهام شدهاست. همانطور که انتظار میرفت، بورس تهران قرار است در هفته آخر اسفندماه، روند رخوتانگیز سه هفته اخیر را جبران کند. احتمال آن وجود دارد که تا نیمه بهار سالآینده، با فرض عدمتشدید تنشهای سیاسی و فعال ماندن دیپلماسی، رونق نسبی بر بازار حاکم شود، اما ابهامات اقتصادی پیرامون بازار سهام نظیر سیاست ارزی دولت، نرخ بالای اوراق اسلامی و تعیین سکاندار جدید وزارت اقتصاد، احتمالا اهالی بازار را درخصوص تداوم یک روند پایدار صعودی، مردد خواهد کرد.
ریسکهایی که ترامپ بر اقتصاد جهان وارد آوردهاست، هرچند باید موجب تقویت دلار آمریکا شود، اما نوسانات ناهمگون در بازارهای جهانی، در نهایت شاخص دلار را با کاهش نسبی همراه کرد. این امر سبب شد تا تقاضا در طلای جهانی تقویت شود. رکوردزنی قیمت طلای جهانی و لمس مرز ۳هزار دلار سبب شد تا صندوقهای طلا و بهخصوص صندوقهای شمشمحور در بازار سرمایه ایران نیز با استقبال همراه شوند. این درحالی است که محرکهای چینی هنوز اثرخود را بر قیمت فلزات آهنی نگذاشته و قیمت فولاد و ورقهای فولادی بدون تغییر باقیماندهاند. همچنین کاهش تقاضا در نفتبرنت نیز حکایت از آن دارد که بازار سهام ایران از محل قیمتهای جهانی محرکی نخواهد داشت. با اینحال، بهنظر میرسد در دادههای قیمتی بازارهای جهانی اخبار خوبی از پتروشیمیها به چشم میخورد، چراکه با وجود رشد قیمت گاز در آمریکا، نرخ گاز اروپا در حال کاهش شدید است. بهنظر میرسد، با رشد قیمت جهانی اوره و متانول، اوضاع پتروشیمیها چندان بد نیست.
در تالار نقرهای بورسکالا نیز حال و اوضاع صنایع تغییر خاصی نداشتهاست، بهجز آنکه قیمت سیمان در بورسکالا بهطور متوسط حدود ۱۰درصد رقابت داشته است، همچنین قیمت محصولات پالایشگاهی نیز روندی صعودی را دنبال میکنند که ضمن تقویت کرکاسپرد، خبر خوشی برای صنعت پالایشی ایران است. ورقهای فولادی نیز رقابت خوبی را تجربه کردند و همین امر سبب شد تا صنعت فولاد رکورددار ورود پول حقیقی در معاملات روز شنبه باشد.
سیگنالهایی که از FATF و مباحث سیاسی پیرامون آن به بازارها داده شد، سبب شد تا قیمت دلار بهطور مقطعی روندی کاهشی را دنبال کند. سپر دفاعی اهالی بازار سهام، یعنی صندوقهای طلا نیز موفق به جذب پولهای حقیقی نشدند، از اینرو بازار سهام موفق شد تا با جذب بیش ازهزار و ۴۰۰میلیاردتومان پول حقیقی پس از مدتها خودی نشان دهد.
شاخصکل بورس نیز در واکنش به تحولات یادشده با رشد بیش از ۱.۵درصدی موفق شد تا ضمن ورود به کانال ۲.۷میلیونواحدی، شاخص هموزن را نیز با خود همراه کند. این نماگر با رشد ۱.۱۹درصدی درنهایت توانست پس از ۳روز معاملاتی کانال ۸۰۰هزار واحد را پسبگیرد. با وجود آنکه انتظار میرفت، روند مثبتی از ابتدای اسفندماه شکل گیرد، اما همزمان با تهدیدهای سیاسی و استیضاح وزیر اقتصاد، فرصتها از دست رفت، با اینحال رشد دو روز اخیر نماگر اصلی، بازدهی اسفندماه را ۰.۶۶درصد نشان میدهد، اما شاخص هموزن با سطح اول اسفند، حدود ۳درصد اختلاف دارد. انتظار میرود، طی ۳روز معاملاتی آینده این کاستیها جبرانشده و با وجود ریسکهای سیستماتیک حاکم بر آخرین ماه سال، بازدهی مثبت بهثبت برسد.
واکنش شاخصکل بورس، به محدوده حمایتی ۲میلیون و ۶۵۰هزار واحد، احتمالا نماگر اصلی را تا محدوده ۲میلیون و ۸۰۰هزار واحد هدایت کند. انتظار میرود، قبل از پایان سالجاری این محدوده توسط شاخص اصلی لمس شود، اما در سالآینده با فرض عدمتشدید تنشها احتمالا بازار تا محدوده ۲میلیون و ۹۰۰هزار واحد نیز جای رشد خواهدداشت، اما آیا بهصرف کاهش تنشهای سیاسی، میتوان از بازار انتظار داشت تا به رونق پایدار برسد؟
یکی از دلایل اصلی که رشد ۵۰درصدی شاخصکل را از ۵آبان تا ۱۹دیماه سالجاری رقم زد، کاهش تنشهای سیاسی و توافقهایی بود که درخصوص جنگ لبنان و غزه در دستور کار بود. با وجود آنکه تشدید تنشها موجب افت هرچه بیشتر بازار سهام میشود، اما در نهایت کاهش وزن این عوامل، نمیتواند موجب رونق پایدار شود. در آن مقطع، حذف احتمالی دلار نیما و رشد قیمت ارز موثر بر شرکتها عامل اصلی بود که سبب شد تا بورس تهران با عبور از سقف تاریخی خود رکوردهای جدیدی را ثبت کند. اکنون تنها محرک بازار تصویب احتمالی FATF و فعالشدن دیپلماسی ایران است. بهنظر میرسد این اخبار میتواند بازار را به تعادل برساند، اما بدون رشد قابلتوجه قیمت دلار توافقی نمیتوان سقفشکنی را در بورس شاهد بود.
عبور از سقف ۳میلیون واحد نیازمند آن است تا ضمن کاهش فاصله ۳۳درصدی قیمت دلار شرکتها با دلار بازار آزاد، نرخ بهره نیز روندی کاهشی را دنبال کند. هرچند نرخ این اوراق با رسیدن به محدوده ۳۶درصد میتواند کاهش نسبی را تجربه کند. با توجه به آنکه شرایط اقتصادی و روند سه سالاخیر صورتهای مالی حکایت از عدمتاثیر فزاینده رشد قیمت دلار بر رشد سودآوری شرکتها دارد، بدون کاهش نسبی نرخ بهره و تسهیل ورود پول به بازار سهام نمیتوان شاخصکل بورس را بالای محدوده ۳میلیون واحد تصور کرد.