همشهری آنلاین - گروه سیاسی: شنبهشب ۲۶ اسفندماه، ایالات متحده به دستور دونالد ترامپ، رئیسجمهور این کشور، حملات هوایی گستردهای را علیه مواضع حوثیها در یمن آغاز کرد. این عملیات که به گفته منابع رسمی آمریکا با هدف توقف حملات حوثیها به کشتیرانی در دریای سرخ انجام شد، تاکنون دستکم ۳۱ کشته و بیش از ۱۰۰ زخمی بر جای گذاشته است. وزارت بهداشت تحت کنترل حوثیها اعلام کرد که در میان قربانیان، زنان و کودکان نیز حضور دارند. این حملات پس از آن صورت گرفت که حوثیها تهدید کرده بودند حملات خود به کشتیهای مرتبط با اسرائیل را در پاسخ به محاصره غزه از سر خواهند گرفت. در پی این اقدام نظامی، آمریکا ایران را متهم به حمایت از حوثیها کرد و هشدارهایی جدی به تهران داد. ایران اما این اتهامات را قاطعانه رد کرده و هرگونه دخالت در اقدامات حوثیها را تکذیب کرده است.
زمینه حملات آمریکا
حوثیها، گروهی که برخوردار از حمایت ایران تلقی میشوند، از اواخر سال ۲۰۲۳ حملاتی را علیه کشتیهای تجاری و نظامی در دریای سرخ و خلیج عدن آغاز کردند. این حملات که به گفته آنها در همبستگی با فلسطینیها در جنگ غزه انجام میشد، بیش از ۱۰۰ کشتی را هدف قرار داد و به غرق شدن ۲ کشتی و کشته شدن ۴ ملوان منجر شد. این اقدامات، که به اختلال گسترده در تجارت جهانی از طریق دریای سرخ و کانال سوئز انجامید، از ژانویه ۲۰۲۵ و با برقراری آتشبس شکننده میان اسرائیل و حماس متوقف شده بود. اما در روزهای اخیر، پس از قطع کامل کمکهای بشردوستانه به غزه توسط اسرائیل، حوثیها اعلام کردند که بار دیگر کشتیهای مرتبط با اسرائیل را هدف قرار خواهند داد.
ترامپ در پیامی در شبکه اجتماعی تروث سوشال اعلام کرد که این حملات با هدف حفاظت از کشتیرانی آمریکا و بازگرداندن آزادی تردد در مسیرهای دریایی انجام شده است. وی همچنین وعده داد تا زمانی که حوثیها به حملات خود پایان ندهند، از «نیروی مرگبار قاطع» استفاده خواهد کرد. این عملیات که به گفته مقامات آمریکایی تنها توسط نیروهای این کشور انجام شد، اولین حمله مستقیم به حوثیها در دوره دوم ریاستجمهوری ترامپ محسوب میشود.
جزئیات حملات
حملات هوایی آمریکا که از شامگاه شنبه آغاز شد، مناطقی از جمله صنعا، پایتخت یمن، و استان صعده در شمال این کشور را هدف قرار داد. وزارت بهداشت حوثیها گزارش داد که یکی از حملات در صعده به ۲ خانه مسکونی اصابت کرده و ۴ کودک و یک زن را کشته است. شبکه تلویزیونی المسیره، وابسته به حوثیها، تصاویری از اجساد قربانیان منتشر کرد که شدت خسارات انسانی را نشان میداد. ساکنان صنعا نیز از وقوع دستکم ۴ انفجار در منطقه جراف شرقی خبر دادند که به گفته آنها، مانند زلزلهای مهیب بود و وحشت زیادی میان غیرنظامیان ایجاد کرد. همچنین گزارشهایی از حملات به تاسیسات نظامی حوثیها در شهر تعز و یک نیروگاه برق در دهیان در استان صعده منتشر شده است که به قطعی برق در این مناطق منجر شد.
اتهامات علیه ایران و واکنش تهران
ایالات متحده مدتهاست که ایران را به پشتیبانی نظامی از حوثیها متهم میکند و مدعی شواهدی از توقیف تسلیحات ایرانی در مسیر یمن شده است. ترامپ در پیام خود مستقیما به ایران هشدار داد که حمایت از حوثیها را فورا متوقف کند و تهدید کرد که در غیر این صورت، تهران با عواقب سختی مواجه خواهد شد. این هشدارها در حالی مطرح شد که دو هفته پیش، رئیسجمهور آمریکا نامهای به رهبر ایران ارسال کرده بود و خواستار مذاکرات دوجانبه درباره برنامه هستهای این کشور شده بود؛ پیشنهادی که از سوی تهران رد شد.
ایران روز یکشنبه، به این اتهامات و حملات واکنش نشان داد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، حملات آمریکا را محکوم کرد و گفت که واشنگتن حق ندارد سیاست خارجی ایران را دیکته کند. همزمان، سردار حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اعلام کرد که ایران نقشی در تعیین سیاستهای عملیاتی یا ملی گروههای متحد خود در منطقه ندارد و حوثیها به طور مستقل عمل میکنند. وی همچنین هشدار داد که هرگونه تهدید عملی علیه ایران با پاسخی قاطع و ویرانگر مواجه خواهد شد. وزارت خارجه ایران نیز این حملات را نقض آشکار قوانین بینالمللی و منشور سازمان ملل خواند.
پیامدهای منطقهای و بینالمللی
این حملات در حالی رخ داد که منطقه خاورمیانه همچنان درگیر تنشهای متعدد است. سقوط بشار اسد، متحد دیرینه ایران، در دسامبر گذشته و تضعیف گروههایی مانند حماس و حزبالله در جنگ با اسرائیل، باعث شده تا آمریکا و اسرائیل موقعیت منطقهای ایران را شکنندهتر ارزیابی کنند. با این حال، حوثیها با تداوم حملات خود نشان دادهاند که همچنان نیرویی مقاوم در برابر فشارهای خارجی هستند. تحلیلگران معتقدند که این حملات آمریکا ممکن است به تشدید درگیریها در یمن منجر شود، بهویژه اگر حوثیها به وعده خود برای پاسخ به این حملات عمل کنند.
در سطح بینالمللی، روسیه نیز به این حملات واکنش نشان داد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه این کشور، در تماس تلفنی با همتای آمریکایی خود خواستار توقف فوری استفاده از زور و آغاز گفتوگوهای سیاسی برای جلوگیری از خونریزی بیشتر شد. این در حالی است که بریتانیا، که پیشتر در حملات مشترک با آمریکا علیه حوثیها مشارکت داشت، این بار تنها به پشتیبانی لجستیکی محدود بسنده کرد و اسرائیل نیز از اظهارنظر رسمی خودداری کرد.