همشهری آنلاین: سال‌هاست که آنتن شبکه‌های مختلف سیما برای ماه رمضان ویژه برنامه‌هایی را تدارک می‌بینند که ساختار و ویژگی‌های متفاوتی از برنامه‌های روتین آن‌ها دارد. یکی از دلایل این تدارک ویژه ذات معنوی و حال و هوای عرفانی و انس الهی در ماه مبارک رمضان و اقتضائات برنامه‌سازی برای مخاطبان در این ایام است و دیگر انتظاری که به واسطه این جنس ذائقه سازی برای تماشاگران سیما به وجود آمده است. اما نکته مهم اینجاست که تلویزیون برای پرهیز از به تکرار افتادن و گیر کردن در تله کلیشه، در فرم، ساختار و محتوای آثار خود باید به گوناگونی و تنوع بیاندیشد و آن را با نیازسنجی درست از فضای روز جامعه و عملکرد رسانه‌های رقیب به روز سازد. شبکه یک سیما شاید به واسطه برنامه شبانگاهی «هلال» توانسته است تا حدی به این مهم دست یابد. این برنامه که کاری از گروه اجتماعی شبکه یک است و با اجرای زوج شهرام شکیبا و ستاره سادات قطبی ساعت ۲۳ هر شب روانه آنتن می‌شود، یک شب نشینی خانوادگی را در معرض نمایش گذاشته است. به جهت زوج بودن مجریان این برنامه نوعی از صمیمیت و راحتی مقابل دوربین به تصویر کشیده می‌شود که این خود به باورپذیری و جذابیت برنامه کمک می‌کند. «هلال» همچنین شروع متفاوتی نسبت به برنامه‌های مشابه خود دارد. از این منظر که لزوما با یک سلام و علیک غلو شده و پر طمطراق که از غالب برنامه ها سراغ داریم، آغاز نمی‌شود. مرد خانه(شهرام شکیبا) با همراهی مهمان یا بدون او در حال انجام کاری است یا رفتار ساده و بی‌پیرایه‌ای مقابل دوربین دارد.
گاهی با همسر خود همکلام می‌شود، به صحبت و پرسش و پاسخ می‌پردازد. هنگام روایت قصه مهمان برنامه که یا از ملیتی متفاوت است یا خط و ربطی به کشوری دیگر برای ترسیم اشتراکات فرهنگی و تاریخی آن منطقه با ایران دارد، حتما و الزاما از ابتدای ماجرا ورود نمی‌کند. آرام آرام و تدریجی به نقطه عطف داستان و چرایی دعوت از مهمانش می‌رسد. مهمانان برنامه غالبا به صورت خانوادگی همراه با همسر یا فرزندان خود در برنامه حضور می‌یابند که در کنار زوج میزبان فضای تعامل و گفت و گو را بیشتر فراهم می‌سازد. جایگاه زن در برنامه «هلال» مبتنی بر سیاست‌های خانواده محوری و موکد چند سال اخیر در نظر گرفته شده و در دیالوگ‌های بین زنان و حتی مراوده با دیگر مهمانان برنامه بر آن آکسان گذاشته می‌شود. بر این اساس داشتن فرزندان بیشتر و سیاست افزایش جمعیت، اهمیت و نقش زن در خانه و خانواده و اولویت آن بر کار بیرون از منزل، رسیدگی به امور فرزندان و خانه، احترام والدین به یکدیگر مقابل مهمان و فرزندان، همکاری و کمک به یکدیگر، میزبانی و پهن کردن سفره ایرانی به دور از تشریفات و تجمل که عمدتا در پخت یک نوع غذا از سوی میزبان نمود می‌یابد، همه و همه بخشی از مفاهیمی است که می‌توان از «هلال» شبکه یک سیما دریافت کرد. درباره فرم برنامه نیز می‌توان گفت "هلال" همچون محتوای گفت و گو میان مجری و مهمان برنامه از معرفی کامل مهمان در ابتدای امر پرهیز می‌کند. مسلمانانی از چهارگوشه دنیا نظیر نیوزلند، آرژانتین، بولیوی، شبه قاره هند، کشورهای حوزه خلیج فارس، آفریقا، اروپا و امریکا که به عنوان مهمان در "هلال" حضور دارند، در قالب چند آیتم کوتاه در کشور خود معرفی می‌شوند. حرفه، خانواده، پیشینه و سابقه تحصیلی و ملی، علایق و اقدامات مهم آن‌ها و مناسباتشان با مردمی از کشورهای دیگر هدف گذاری این بخش‌ها هستند. همچنین در قالب آیتمی مجزا کشوری که نماینده آن مهمان برنامه است، نیز معرفی می‌شود. اشاره مستقیم یا غیرمستقیم به ویژگی‌های فرهنگی و تاریخی و پیدا کردن نقاط اشتراک میان کشور مهمان و میزبان عنصری است که نمود آن را علاوه بر کلام رد و بدل شده میان مجری و مهمان می‌توان در غذای طبخ شده، سوغات یا رهاورد میزبان برای مهمان، نوع پوشش، آداب و رسوم میزبانی و... جست و جو کرد و آن را مانوس با نامانوس یافت و نکته مهم در این است که "هلال" تلاشی برای حقنه کردن این اطلاعات به مخاطب ندارد و آن را به طور ضمنی مطرح می‌کند. به نظر می‌رسد علیرغم ویژگی‌های مطلوب و تلاش نسبتا موفق برنامه "هلال" در طراحی یک موقعیت خانوادگی و پذیرایی از مهمان، باید این نقد را مطرح کرد که دکور این برنامه در تقویت چنین فضایی موثر واقع نشده است؛ کمااینکه فضاهای دور از هم، عدم جداسازی کامل فضای حیاط از خانه، طراحی پلکان برای تفکیک فضاها از هم، از معماری سنتی و اصیل ایرانی به دور است و گویی تنها با چند المان از جمله شیشه‌های رنگی تلاش شده است تا ایرانی بودن به مجموعه دکور اضافه یا بهتر بگوییم تحمیل شود که این عامل از راحتی و صمیمیت جریان یافته در گفت و گوها می‌کاهد و در یک کلام دکور «هلال» نه آنقدر سنتی است که بر ایرانی بودن میزبان و برنامه تاکید کند و نه آنقدر مدرن که بر اساس هدف برنامه در راستای تحقق شناخت و پیوند تاریخی و فرهنگی میان دو کشور باشد.
