دامیننس Dominance به‌معنای لغوی «سلطه یا تسلط»، اصطلاحی است که توجه درخوری را در دنیای ارزهای دیجیتال به خود جلب کرده است. این شاخص به درصد ارزش بازار یک ارز دیجیتال خاص مانند بیت کوین نسبت به ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال اشاره می‌کند. بیت کوین به عنوان اولین و شناخته‌شده‌ترین ارز دیجیتال، مدتی طولانی است که رهبر این حوزه با بالاترین میزان دامیننس در نظر گرفته می‌شود.
بااین‌حال، با ظهور ارزهای دیجیتال جدید و رشد ارزش بازار ارزهای برتر، سلطه بیت کوین به موضوعی برای بحث و تحلیل تبدیل شده است. در این مقاله به بررسی مفهوم دامیننس، اهمیت، کاربرد و چگونگی مشاهده نمودار آن خواهیم پرداخت.
مفهوم دامیننس یا نرخ غلبه یک ارز دیجیتال به زبان ساده، به نسبتی بر حسب درصد اشاره دارد که ارزش بازار یک ارز دیجیتال خاص از ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال را تصاحب کرده است. برای مثال، بیت کوین به‌عنوان بزرگترین ارز دیجیتال، در زمان نگارش این مقاله بیش از ۵۵ درصد از کل سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال را از آن خود کرده است.
دامیننس بیت کوین به‌زبان ساده، به ارزش یک ارز دیجیتال خاص نسبت به ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال اشاره دارد. بیت کوین از جمله ارزهای دیجیتالی است که شاخص دامیننس آن برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران اهمیت بسیار زیادی دارد و از آن در تحلیل‌های خود بهره می‌برند.
از طریق لینک‌های مربوطه می‌توانید نمودارهای دامیننس بیت کوین، دامیننس اتریوم و دامیننس تتر را در وب سایت ارزدیجیتال و بهره‌گیری از ویجت تریدینگ ویو مشاهده کنید.
بیت کوین، به‌عنوان بزرگترین ارز دیجیتال، برای مدتی طولانی بخش اعظمی از سرمایه موجود در بازار را به خود اختصاص داده بود. دورانی را می‌توان به یاد آورد که دامیننس بیت کوین بالای ۹۵ درصد قرار داشت. بااین‌حال، همراه با ظهور بسیاری از دارایی‌های کریپتویی دیگر که از سال ۲۰۱۷ به بعد محبوبیت زیادی پیدا کردند، کاهش دامیننس بیت کوین شروع شد.
دامیننس یک ارز دیجیتال مانند بیت کوین، اهمیت این ارز دیجیتال و ارزش بازار آن در مقایسه با سایر ارزهای دیجیتال را بر ما آشکار می‌سازد.
بدیهی است که ارزش بازار بیت کوین، شاخصی مهم است و بیان می‌کند که سرمایه‌گذاران چه احساساتی دارند. بنابراین می‌توان گفت که معامله‌گران از این شاخص برای رصد احساسات (سنتیمنت) در بازار ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند.
البته باید به این نکته توجه داشت که اگر سرمایه‌گذاران و معامله‌گران قصد دارند تا از دامیننس بیت کوین در تحلیل‌های خود استفاده کنند، نیاز دارند تا عوامل متعددی را در نظر داشته باشند. حتی در مورد استفاده از ارزش بازار به عنوان یک شاخص نیز اختلاف نظر وجود دارد. این امر می‌تواند به‌دلیل وجود مقادیر بالایی از بیت کوینهای دست‌نخورده است؛ یعنی کوین‌هایی که در کیف پول‌های گم‌شده قرار دارند یا دارندگان آنها را فراموش کرده‌اند.
وجود درصد بالایی از این دارایی‌های راکد و گم‌شده، موجب شده تا ارزش بازار و به‌تبع آن Dominance یک ارز دیجیتال به شاخصی تبدیل شود که دربارۀ قابل‌اعتماد‌بودن آن حرف و حدیث وجود داشته باشد.
بااین‌حال، ارزش بازار بیت کوین و نسبت آن با سایر ارزهای دیجیتال در این بازار همچنان اهمیت زیادی دارد. پروژه‌های زیادی نیز تاکنون سعی در به چالش کشیدن دامیننس بیت کوین داشته‌اند؛ برای مثال دامیننس اتریوم و دامیننس تتر از جمله رقبای اصلی جایگاه بیت کوین در این بازار هستند.
اگرچه می‌توان با یک جست‌وجوی ساده در گوگل و مراجعه به وب‌سایت‌هایی مانند تریدینگ ویو (TradingView)، دامیننس یک ارز دیجیتال را مشاهده کرد، اما برای درک بهتر این مفهوم، بهتر است با فرمول و نحوۀ محاسبۀ آن آشنا باشیم.
برای محاسبۀ Dominance یک ارز دیجیتال، ابتدا باید ارزش بازار آن را اندازه بگیریم. این میزان را از ضرب‌کردن قیمت آن دارایی در عرضۀ در گردش آن می‌کنیم:
قیمت (Price) × عرضه در گردش (Supply) = ارزش بازار یک ارز دیجیتال (Market Cap)
پس از آن، باید محاسبه کنیم که عدد به‌دست آمده چند درصد از ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال است:
[ارزش بازار یک ارز دیجیتال (Market Cap) ÷ ارزش کل بازار (Total Market Cap)] × ۱۰۰ = دامیننس یک ارز دیجیتال (Dominance)
دامیننس طبق فرمول بالا و بر حسب درصد به‌دست می‌آید. در ادامۀ این مقاله، به سراغ بیت کوین می‌رویم و میزان سلطه این معروف‌ترین ارز دیجیتال جهان را محاسبه می‌کنیم.
قبل‌تر نیز اشاره داشتیم که دامیننس بیت کوین، یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها در این بازار است. نمودار و میزان این شاخص در تحلیل سرمایه‌گذاران برای تصمیمات سرمایه‌گذاری‌شان استفاده می‌شود. درواقع Dominance بیت کوین به‌طور حدودی ارزش این ارز دیجیتال را نسبت به سایر ارزهای دیجیتال نشان می‌دهد.
معمولاً وقتی تسلط بیت کوین افزایش می‌یابد، به این معنی است که مردم در مقایسه با آلت کوین‌ها، بیشتر روی این ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری می کنند. این اتفاق یعنی یکی از این دو وضعیت زیر پیش آمده است:
با گذر زمان، معامله‌گران و سرمایه‌گذاران به‌جای مفهوم «دامیننس بیت کوین»، که پیش‌تر آن را توضیح دادیم، شاخص جدیدی را به نام شاخص «دامیننس واقعی بیت کوین» به‌کار برده‌اند. نحوۀ محاسبۀ این شاخص، تفاوت‌هایی با آنچه در بخش قبل گفتیم دارد. دلیل این امر آن بود که برخی استدلال می‌کردند، شاخص دامیننس بیت کوین به‌اندازه کافی مفید و کاربردی نیست. زیرا اعتقاد داشتند که این شاخص، بیت کوین را با دارایی‌هایی مقایسه می‌کند که اساساً شباهتی به بیت کوین ندارند. درنتیجه، چنین مقایسه‌ای تفسیر درستی به ما ارائه نمی‌دهد.
دامیننس واقعی بیت کوین، تنها کوین‌هایی را در محاسبات نظر می‌گیرد که بر پایۀ سازوکار اجماع اثبات کار هستند. منطق پشت آن نیز این است که این شاخص صرفاً تحرکات و تغییرات ارزش بازار کوین‌هایی را رصد می‌کند که می‌توانند به‌عنوان یک وسیلۀ مبادلۀ (Means Of Exchange) غیرمتمرکز در آینده مورداستفاده قرار گیرند.
گفتیم که فرمول محاسبۀ این شاخص تفاوتی با فرمول قبلی دارد؛ در مورد قبلی، از آنجا که ما کل بازار ارزهای دیجیتال را مدنظر داشتیم، ارزش کل بازار را مدنظر قرار می‌دادیم. اما در این فرمول، ما تنها با آن‌هایی که مبتنی بر سازوکارهای اثبات کار هستند، سروکار داریم. درنتیجه، این فرمول به شکل زیر تغییر می‌کند:
[ارزش بازار بیت کوین (MarketCap) ÷ ارزش بازار بیت کوین و تمام ارزهای دیجیتال مبتنی بر اثبات کار (Pow MarketCap)] × ۱۰۰ = دامیننس واقعی بیت کوین (Real Dominance)
یک وجه تمایز مهم بین دو شاخص «دامیننس واقعی بیت کوین» و «دامیننس بیت کوین» این است که عرضه اولیۀ کوین‌ها (ICO) و استیبل کوین‌ها در مورد اول در نظر گرفته نمی‌شوند. شاخص Dominance واقعی بیت کوین در دسامبر ۲۰۱۹ برابر با حدود ۸۵ درصد بود، درحالی‌که در اوایل سال ۲۰۲۴ کاهش یافت و به حدود ۷۰ درصد رسید.
اهمیت دامیننس بیت کوین در تاثیر آن بر بازار ارزهای دیجیتال است. درک این رابطه یک استراتژی تحلیلی مناسب برای پیش‌بینی آینده بازار است که در این بخش به این موضوع می‌پردازیم.
نسبت دامیننس بیت کوین منعکس‌کننده احساسات کلی و اعتماد سرمایه‌گذاران در بازار ارزهای دیجیتال است. نسبت بالای دامیننس بیت کوین نشان می‌دهد که اعتماد سرمایه‌گذاران به این ارز بالا است و بازار عمدتاً توسط بیت کوین هدایت می‌شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که در بازار عدم اطمینان یا روند نزولی وجود دارد، زیرا سرمایه‌گذاران به بیت‌کوین به عنوان پناهگاهی امن‌تر روی می‌آورند.
بین نرخ دامیننس بیت کوین و بازار آلت کوین‌ها رابطه معکوسی وجود دارد. هنگامی که نسبت دامیننس بیت کوین افزایش می‌یابد، ارزش بازار آلت کوین‌ها عموماً کاهش می‌یابد یا ثابت می‌ماند که به این معناست که سرمایه‌گذاران سرمایه خود را به سمت بیت کوین منتقل می‌کنند و عملکرد آلت کوین‌ها ضعیف تر از بیت کوین است. هنگامی که دامیننس بیت کوین کاهش می‌یابد، سرمایه‌گذاران با انتظار بازده بالاتر به سمت آلت کوین‌ها روی می‌آورند و تنوع بازار افزایش می‌یابد.
افزایش دامیننس بیت کوین معمولاً نشان می‌دهد که بازار محتاط است و سرمایه‌گذاران ریسک کمتری می‌کنند. در این دوره، قیمت بیت کوین عموماً باثبات‌تر یا صعودی است، در حالی که قیمت آلت کوین‌ها تحت فشار قرار دارند. از طرف دیگر، کاهش نسبت دامیننس بیت کوین به این معناست که بازار ترجیح می‌دهد ریسک بیشتری کند و آلت کوین‌ها توجه بیشتری دریافت می‌کنند. در این دوره، آلت کوین‌ها افزایش قیمت‌های بزرگی را تجربه می‌کنند و بازار پرنوسان‌تر می‌شود.
هنگامی که شبکه اصلی بیت کوین برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ راه‌اندازی شد، تنها پروژه ارز دیجیتال در صنعت بود؛ بنابراین دامیننس بیت کوین در این زمان ۱۰۰ درصد بود. با این‌حال، تغییرات مهم از سال ۲۰۱۷ شروع شدند. حتی از ماه آوریل ۲۰۱۷ تا به امروز دیگر هرگز دامیننس بیت کوین به ۹۰ درصد نرسیده است.
در سال ۲۰۱۷، رونق ICOها و ظهور آلت کوین‌ها باعث شد تا سرمایه‌گذاران به استفاده از دامیننس بیت کوین روی بیاورند تا مشاهده کنند که آیا ارزش این ارزهای جایگزین نسبت به قیمت بیت کوین افزایشی یا نزولی بوده است.
بیشتر بخوانید: آلت کوین چیست
گرچه این شاخص در سال ۲۰۱۷ توسط برخی معامله‌گران مورداستفاده قرار گرفت، اما تا قبل از رونق آلت کوین‌ها در سال ۲۰۲۱ محبوبیت زیادی پیدا نکرد. کوین مارکت کپ (CoinMarketCap) و تریدینگ ویو از اولین پلتفرم‌هایی بودند که این شاخص را برای بیت کوین را ارائه کردند و موجب رواج آن به‌عنوان ابزاری برای رصد احساسات بازار بودند و روندها شدند.
تا سال ۲۰۱۷، به دلیل آن‌که چندان رقابتی در بازار ارزهای دیجیتال وجود نداشت، بیت کوین ۹۵ درصد از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده بود. در اوایل سال ۲۰۱۸، به دلیل رونق ICO ها و افزایش محبوبیت سایر بلاک چین‌ها مانند اتریوم، دامیننس بیت کوین کاهش یافت و به پایین‌ترین سطح تاریخی خود، یعنی ۳۷/۶ درصد رسید.
در سال ۲۰۱۹ زمانی که قیمت اتریوم حدود ۸۷ درصد سقوط کرد، دامیننس بیت کوین افزایش یافت و به حدود ۷۰ درصد رسید.
گرچه هاوینگ بیت کوین، دامیننس آن را در ماه می سال ۲۰۲۰ به سطح بالایی رساند، اما به دلیل رویدادی که آن را تابستان دیفای (DeFi Summer) می‌نامند، دامیننس بیت کوین کاهش قابل توجهی را شاهد بود و از ۶۶ درصد به حدود ۵۵ درصد رسید. تابستان دیفای، در واقع به رویدادی در تابستان ۲۰۲۰ اشاره دارد که در آن پروژه‌های دیفای توجهات زیادی را به سمت خود جلب کردند و نوآوری‌های زیادی را به بازار عرضه نمودند.
بیشتر بخوانید: هاوینگ بیت کوین چیست
دامیننس بیت کوین در ژانویه ۲۰۲۱ به ۷۲ درصد رسید، که بالاترین میزان آن از سال ۲۰۱۷ تا آن موقع بود. اما این میزان تا اواسط سال ۲۰۲۱ میلادی کاهش زیادی پیدا کرد و به ۳۹ درصد رسید. از ابتدای سال ۲۰۲۲ تا به امروز، بالاترین عددی که Dominance بیت کوین تابه‌حال دیده است، حدود ۶۵ درصد می‌باشد. در زمان نگارش این مقاله، یعنی مارس ۲۰۲۵، دامیننس بیت کوین در محدوده ۶۱ درصدی است.
جالب است بدانید دامیننس فقط مختص بیت کوین نیست و در مورد اتریوم و سایر آلت کوین‌ها نیز این مفهوم کاربرد دارد. در این بخش در این باره بیشتر صحبت خواهیم کرد.
دامیننس اتریوم (Ethereum Dominance) درصدی از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال است که مختص به اتریوم می‌باشد. مفهوم دامیننس اتریوم مشابه با دامیننس بیت کوین است، اما به جای بیت کوین، روی اتریوم تمرکز دارد. این شاخص نشان می‌دهد که چه میزان از سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال روی اتریوم متمرکز شده است. افزایش Dominance اتریوم معمولاً به معنای افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به اتریوم و اکوسیستم آن است.
برخلاف بیت کوین که عمدتاً به عنوان ذخیره ارزش شناخته می‌شود، اتریوم بیشتر به خاطر قراردادهای هوشمند و پلتفرم‌های غیرمتمرکز (DApps) مورد توجه است. بنابراین، افزایش Dominance اتریوم می‌تواند نشان‌دهنده رشد علاقه به فناوری‌های بلاک چین کاربردی و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) باشد.
بیشتر بخوانید: ذخیره ارزش چیست
دامیننس آلت‌کوین‌ها (Altcoin Dominance) به درصد کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال اشاره دارد که متعلق به تمام آلت کوین‌ها (همه ارزهای دیجیتال به غیر از بیت کوین) است.
به طور ساده:
۱۰۰ × (مجموع ارزش بازار همه آلت کوین‌ها ÷ کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال) = دامیننس آلت کوین ها
یا می‌توان آن را به این صورت نیز محاسبه کرد:
دامیننس بیت کوین – ۱۰۰ = دامیننس آلت کوین‌ها
افزایش دامیننس آلت کوین‌ها تاثیرات زیر را بر بازار دارد. افزایش این شاخص به معنی:
در تحلیل بازار، Dominance آلت‌کوین‌ها اغلب به عنوان شاخصی برای سنجش احساسات بازار و شناسایی تغییرات روند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: دامیننس تتر چیست
عوامل بسیار متعددی هستند که بر دامیننس یک ارز دیجیتال اثر می‌گذارند. بعضی از آنها اهمیت دوچندانی نسبت به سایر عوامل دارند که در ادامه دربارۀ آنها بحث می‌کنیم.
همان‌طور که در بخش تاریخچه دامیننس بیت کوین نشان دادیم، در طی سال‌ها با رشد آلت کوین‌ها، بیت کوین بخش قابل‌توجهی از سهم بازار خود را از دست داده است. دلیل این امر ظهور بلاک چین‌هایی مانند اتریوم بوده که از قراردادهای هوشمند قابل‌برنامه‌نویسی برخوردار هستند و توانایی میزبانی برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) را دارند.
اگرچه این برنامه‌های غیرمتمرکز، علی‌الخصوص پس از به‌روزرسانی‌هایی مانند سگویت (Segwit) و تپ‌روت (Taproot)، بر روی شبکۀ بیت کوین نیز مستقر شدند، اما این بلاک چین در بنیاد خود برای این منظور طراحی نشده بود و این عملیات همچنان چالش‌های مهمی به‌همراه دارد.
در کل چنین تغییراتی که موجب جلب توجه‌ها به ارز دیجیتالی خاص می‌شود، می‌تواند جایگاه آن ارز را به نسبت سایر ارزها در بازار تغییر داده و درنتیجه دامیننس آن تغییر کند.
وضعیت گاوی یا خرسی بازار یا به‌عباراتی ملموس‌تر صعودی یا نزولی‌بودن آن، یکی از عوامل موثر بر دامیننس ارزهای دیجیتال، مخصوصاً بیت کوین است.
در یک بازار گاوی، محبوبیت آلت کوین‌ها افزایش می‌یابد. درنتیجه توجه سرمایه‌گذاران به آنها نیز جلب می‌شود، همچنین پروژه‌های NFT و دارایی‌های پر ریسک‌تر نیز نگاه‌ها را به خود جلب کرده و در میان بسیاری از افراد، انتظار سودهایی بزرگ از آنها ایجاد می‌شود. چنین چیزی حجم بازار آلت کوین‌ها را افزایش داده و درنتیجه Dominance بیت کوین کاهش می‌یابد.
از سویی دیگر، در یک بازار خرسی، سرمایه‌گذاران بیشتر به سراغ دارایی‌های مطمئن‌تر می‌روند و بیشتر بر روی ارزهای دیجیتالی سرمایه‌گذاری کنند که امتحان خود را پس داده‌اند. درنتیجه، دامیننس چنین ارزهایی، مانند بیت کوین، در چنین وضعیتی افزایش پیدا می‌کنند.
علاوه بر این‌ها، وضعیت بازار می‌تواند بر روی Dominance استیبل کوین‌هایی مانند تتر، اثر بگذارد.
در یک بازار نزولی، به دلیل باثبات بودن استیبل کوین‌ها که موجب حفظ ارزش دارایی‌ها در مقابل نوسانات می‌شوند، معمولاً شاهد رشد دامیننس استیبل کوین‌ها، مخصوصاً تتر هستیم. درنتیجه فشاری برای کاهش تسلط ارزهای دیجیتال بزرگ مانند بیت کوین نیز خواهند بود.
اخبار و رویدادهای جاری نقش انکارناپذیری در نوسانات Dominance بیت کوین در بازار ارزهای دیجیتال ایفا می‌کنند. زمانی که اخبار مثبتی مانند پذیرش بیت کوین توسط شرکت‌های بزرگ، تصویب صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) یا حمایت افراد مشهور منتشر می‌شود، موجی از خوش‌بینی در بازار ایجاد می‌گردد. این امر باعث جذب سرمایه‌گذاران جدید و افزایش تقاضا برای بیت کوین می‌شود.
از سوی دیگر، اخبار منفی مانند سخت‌گیری‌های قانونی، حملات سایبری به صرافی‌ها یا انتقادات شدید از سوی مقامات اقتصادی می‌تواند اثر معکوسی بر Dominance بیت کوین داشته باشد. چنین اخباری معمولاً باعث ایجاد ترس و نگرانی در میان سرمایه‌گذاران شده و منجر به فروش گسترده بیت کوین می‌شود.
همزمان، اخبار مثبت درباره سایر ارزهای دیجیتال می‌تواند توجه سرمایه‌گذاران را از بیت کوین دور کرده و به سمت آلت کوین‌ها هدایت کند، که این امر نیز باعث کاهش سلطه بیت کوین می‌شود.
گاهی اوقات، معرفی کوینهای نوآورانه با پتانسیل بسیار زیاد می تواند دارایی سرمایه گذاران بیت کوین را جذب کند و منجر به کاهش تسلط بیت کوین شود. معرفی ارزهایی با ایده‌های جدید و نوآوری‌های انقلابی مانند اتریوم می‌تواند بخش بزرگی از سرمایه بازار را به سمت خود جذب کند. فراموش نکنید بیت کوین با هزاران ارز دیجیتال در حال نبرد است.
درحال‌حاضر هزاران ارز دیجیتال با ارزش کل بیش از ۱ تریلیون دلار وجود دارد. ظهور پروژه‌های جدید در زمینۀ ارزهای دیجیتال، می‌توانند منجر به تغییر در دامیننس برخی از این ارزها شود. برای مثال مجموعه‌های کلکسیونی NFTها مانند «وی فرندز»(VeeFriends) و «کریپتوپانکس» (CryptoPunks) که نوعی دارایی دیجیتال هستند، اغلب بر روی بلاک چین‌هایی مانند اتریوم قرار دارند و می‌توانند موجب رشد دامیننس آنها و کاهش دامیننس بیت کوین شوند.
قوانین و مقرراتی نیز می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر دامیننس بیت کوین داشته باشد. اگر مقامات تنظیم‌کننده از بیت کوین حمایت کنند، سرمایه بیشتری به سمت بیت کوین جذب می‌شود و ارزش بازار آن را افزایش می‌دهد. در مقابل، اگر مقامات قانونگذار نسبت به بیت کوین نگاه منفی داشته باشند، این می‌تواند سرمایه‌گذاران را از سرمایه‌گذاری در این دارایی دلسرد کند.
با افزایش تعداد افرادی که بیت کوین را می‌پذیرند، ارزش بازار آن افزایش می‌یابد که به آن اجازه می‌دهد سلطه خود را حفظ کند. برعکس، اگر افراد کمتری بیت کوین را بپذیرند، ارزش بازار آن کاهش می‌یابد و در نتیجه دامیننس آن کاهش می‌یابد.
برخی عوامل اقتصاد کلان که ممکن است بر دامیننس یک ارز دیجیتال تأثیر بگذارند، عبارتند از:
بررسی دامیننس ارزهای دیجیتال، مخصوصاً دامیننس بیت کوین، می‌تواند معیاری کاربردی برای ارزیابی سلامت کل بازار و دریافت سیگنال معاملاتی باشد.
رشد و سقوط ارزهای دیجیتال به‌صورت چرخه‌ای و در سیکل‌های مختلف رخ می‌دهد که به‌طورکلی به ترتیبی که در زیر بیان شده صورت می‌گیرد:
باین تفاسیر و برای نمونه در یک سیکل خاص اگر ارزش بیت کوین در حال افزایش باشد اما Dominance آن نزولی دیده شود، این اتفاق احتمالاً می‌تواند نشانه‌ای برای بازار صعودی آلت کوین‌ها باشد. دراین‌صورت، سرمایه‌گذارانی که عمدۀ سرمایۀ خود را در بیت کوین قرار داده‌اند ، ممکن است بخواهند با سرمایه‌گذاری در آلت کوین‌هایی که احتمال رشد قیمتی دارند، سبد خود را متنوع کنند.
تابستان DeFi باعث کاهش سلطه بیت کوین شد. همین اتفاق در آلت سیزن‌ها نیز رخ می دهد. بنابراین رصد دامیننس بیت کوین ها می‌تواند سیگنال‌های اولیه تشخیص آلت سیزن باشد و به شما کمک می‌کند که سرمایه خود را پیش از دیگران به آلت کوین‌ها اختصاص دهید و پتانسیل سود خود را به حداکثر برسانید.
برعکس هنگامی که تسلط بیت کوین افزایش یابد، زمان آن فرا رسیده است که آلت کوین خود را به BTC تغییر دهید و منتظر آلت سیزن بعدی باشید.
بیشتر بخوانید: آلت سیزن چیست
معامله گران همچنین می‌توانند با ترکیب دامیننس و رفتار قیمت بیت کوین سیگنال معاملاتی استخراج کنند. به عنوان مثال، هنگامی که هم قیمت و هم دامیننس بیت کوین افزایش می‌یابد، معامله گران تمایل دارند به سمت بیت کوین هجوم بیاورند. از سوی دیگر، زمانی که قیمت بیت کوین افزایش می‌یابد، اما شاخص دامیننس کاهش می‌یابد، نشان می‌دهد که در آلت سیزن قرار داریم.
برعکس در مورد زمانی که بیت کوین در حال سقوط است اما دامیننس افزایش می‌یابد، به معنای بازار نزولی آلت کوین‌ها است. در نهایت، زمانی که بیت کوین و دامیننس آن به صورت هماهنگ در حال سقوط هستند، کل بازار کریپتو در روند نزولی قرار می گیرد.
این الگوها قطعی نیستند اما می توانند سیگنال‌های بسیار خوبی از وضعیت کلی بازار باشند.
سرمایه‌گذاران می‌توانند از دامیننس بیت کوین به‌عنوان یکی از داده‌ها برای بهبود مدیریت ریسک خود در بازار ارزهای دیجیتال استفاده کنند.
به‌عنوان‌مثال، اگر ارزش بیت کوین در حال کاهش باشد اما دامیننس بیت کوین افزایش پیدا کند، این می‌تواند نشانه‌ای از احتمال قرار گرفتن بازار آلت کوین‌ها در وضعیت نزولی تلقی گردد. دراین‌صورت، سرمایه‌گذارانی که سرمایۀ زیادی را در آلت کوین‌ها گذاشته‌اند، ممکن است به فروش برخی از دارایی‌های خود و انتقال سرمایه به بیت کوین فکر کنند.
درواقع سرمایه‌گذاران ممکن است از دامیننس بیت کوین به‌عنوان ابزاری برای رصد احساسات کلی حاکم بر بازار استفاده کرده تا در مورد چگونگی تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌های دیجیتال تصمیم بگیرند.
دامیننس بیت کوین با وقوع اتفاقات مختلف و در هر لحظه در بازار ارزهای دیجیتال تغییر می‌کند. درنتیجه هرگاه که به آن نیاز داریم باید بتوانیم از منابعی معتبر به‌صورت درلحظه آن را مشاهده کنیم. خوشبختانه، چندین وبسایت و پلتفرم وجود دارند و آنها برای شما این امکان را فراهم می‌آورند که به راحتی بتوانید دامیننس بیت کوین را رصد کنید:
یکی از وب‌سایت‌های معتبر و معروف در زمینه داده‌های نموداری دارایی‌های دیجیتال، کوین مارکت کپ (CMC) است. در این وب سایت اطلاعات با ارزشی دربارۀ این بازار می‌توان یافت و در صفحۀ گلوبال چارتز، می‌توان نمودار دامیننس را مشاهده کرد.
این نمودار، تسلط ارزهایی از جمله بیت کوین، اتریوم، تتر، بایننس کوین (BNB)، سولانا (SOL) و سایر ارزهای دیجیتال را به‌صورت یک‌جا نشان می‌دهد. نمونۀ آن را در تصویر زیر مشاهده کنید:
وبسایت دیگری وجود دارد که مشابه با کوین مارکت کپ است. در کوین گکو (CoinGecko) نیز می‌توانید اطلاعات Dominance ارزهای دیجیتال را پیدا کنید. نمونۀ آن تصویر زیر است:
همان‌طور که قبل‌تر هم به آن اشاره داشتیم، وبسایت تریدینگ ویو، که ابزاری بسیاری کاربردی برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران است، نیز Dominance ارزهای دیجیتال مختلف را بصورت نمودار دارد.
بسیار خوب، در اینجا تحلیل ابزارهای تسلط ارزهای دیجیتال (کریپتوکارنسی) را به زبان فارسی ترجمه می‌کنم:
ابزارهای مختلفی برای تحلیل و پیش‌بینی دامیننس ارزهای دیجیتال وجود دارد که در این بخش به اختصار آنها را معرفی می‌کنیم:
زمانی که یک دارایی، شرکت، برند، محصول یا خدمتی، سهم بازاری بیش از ۶۰ درصد از ارزش بازار کل آن حوزه را داشته باشد، به‌احتمال زیاد تسلط بالایی بر بازار دارد.
با افزایش تسلط یا دامیننس بیت‌کوین، آلت‌کوین‌ها اغلب در بیشتر موارد سهم بازار و در نتیجه ارزش خود را نسبت به بیت‌کوین از دست می‌دهند.
بیت‌کوین و اتریوم با اختلاف بالایی بالاترین دامیننس‌ها را به‌تریب در بازار ارزهای دیجیتال دارند. سومین ارز دیجیتال مسلط بر بازار نیز تتر (USDT) است.
از ابتدای سال ۲۰۲۲ تا به امروز، بالاترین عددی که دامیننس بیت کوین تابه‌حال دیده است، حدود ۵۵ درصد می‌باشد.
تفسیر دامیننس به‌تنهایی کار راحتی نیست؛ اما در بیشتر موارد می‌توان گفت که با افزایش ارزش بازار بیت‌کوین، شاخص دامیننس بیت کوین نیز بالا می‌رود و برعکس.
بالارفتن یا پایین‌آمدن دامیننس بیت‌کوین لزوما چیز خوب یا بدی نیست؛ بلکه تنها ابزاری است که می‌تواند به فعالان بازار دید بهتری از روند تحول فضای ارزهای دیجیتال بدهد.
دامیننس یک دارایی دیجیتال، شاخصی مهم در بازار ارزهای دیجیتال به حساب می‌آید و به‌طور خاص، دامیننس بیت کوین در تحلیل‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. درک این شاخص بینشی در مورد احساسات در بازار ارائه داده و ابزاری برای سرمایه‌گذاران با هدف سرمایه‌گذاری آگاهانه‌تر است.
در سال های اخیر، رشد بازار آلت کوین‌ها موجب شده تا سهم بازار بیت کوین کاهش داشته باشد. این امر برخلاف رویۀ سال‌های اولیه این بازار است. یعنی زمانی که رقبای بسیار کمی برای بزرگترین و معروف‌ترین ارز دیجیتال وجود داشت. امروزه بیت کوین باید با آلت‌کوین‌ها، توکن‌های دیفای، بازار پرطرفدار و محبوب NFTها و هزاران دارایی مبتنی بر رمزنگاری دیگر رقابت کند.
گرچه همان‌طور که توضیح دادیم، میزان تسلط یک ارز دیجیتال برای تحلیل‌گران، معامله‌گران و سرمایه‌گذاران اهمیت بسیار زیادی دارد، اما باید در نظر داشت که تفسیر آن به‌تنهایی کار راحتی نیست و مستلزم درکی عمیق از بازار ارزهای دیجیتال، از جمله درک وضعیت بازار، فصل آلت کوین‌ها و البته برخورداری از یک استراتژی سرمایه‌گذاری حرفه‌ای و کاربردی است.
