این تفاوت در میزان رشد قیمتها میتواند نشاندهنده عوامل متعددی باشد. از یک سو، نقدشوندگی بالاتر طلا در مقایسه با مسکن باعث شده سرمایهگذاران در دورههای نوسان اقتصادی، تمایل بیشتری به این فلز گرانبها داشته باشند. از سوی دیگر، رکود نسبی در معاملات مسکن و کاهش توان خرید مردم، موجب شده است که افزایش قیمتها در این بخش با سرعت کمتری پیش برود.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که عدم انتشار اطلاعات رسمی درباره وضعیت بازار مسکن، میتواند به عدم شفافیت و افزایش ریسک سرمایهگذاری در این حوزه منجر شود. در چنین شرایطی، خریداران و فروشندگان برای تصمیمگیری، بیشتر به منابع غیررسمی مانند آگهیهای اینترنتی و مشاوران املاک متکی هستند. با این حال، نبود دادههای رسمی ممکن است باعث بروز اختلاف قیمت در مناطق مختلف و همچنین ایجاد فضای سوداگری در بازار شود.
به نظر میرسد که در صورت ادامه روند فعلی، بازار مسکن با دو سناریوی احتمالی روبهرو خواهد بود؛ یا به دلیل افزایش هزینههای ساخت و تأثیر تورم، روند رشد قیمتها ادامه خواهد داشت، یا به دلیل کاهش قدرت خرید، رکود عمیقتری در این بازار شکل خواهد گرفت. در هر صورت، عدم انتشار آمارهای رسمی میتواند باعث ایجاد نااطمینانی در میان سرمایهگذاران و متقاضیان خرید مسکن شود.
در اقتصادهایی مانند ایران که تورم بالای ۴۰ درصد دارند، مردم و سرمایهگذاران همواره نگران کاهش ارزش پول خود هستند. در چنین شرایطی، داراییهایی مانند طلا، ارز و مسکن بهعنوان گزینههای امن برای حفظ ارزش سرمایه مورد توجه قرار میگیرند. مسکن به دلیل ویژگیهای منحصربهفرد خود، یکی از پایدارترین راههای مقابله با تورم به شمار میرود.
بازار مسکن همواره تحت تأثیر دورههای رونق و رکود قرار دارد. در دوران رونق اقتصادی و افزایش تقاضا، معمولاً قیمت مسکن فراتر از نرخ تورم رشد میکند. اما در دورههای رکود تورمی، بازار دچار افت معاملات شده و رشد قیمتها نسبت به تورم کندتر میشود.
بررسی دادههای ثبتشده در سکوهای مجازی و آگهیهای ملکی نشان میدهد که قیمت مسکن در بازه زمانی اسفند ۱۴۰۲ تا اسفند ۱۴۰۳ حدود ۲۰ درصد افزایش یافته است. با این حال، رشد قیمت مسکن همچنان کمتر از نرخ رشد دلار (۵۵ درصد) و طلا (۱۰۰ درصد) بوده است.
در این میان، تهران همچنان گرانترین شهر ایران برای خرید مسکن است، اما رشد قیمت در مناطق حومهای و شهرهای ارزانتر نسبت به مناطق مرکزی تهران بالاتر بوده است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که رکود معاملات مسکن، اصلیترین عامل کاهش رشد قیمتهاست.
از سوی دیگر، هزینه ساخت مسکن بهشدت افزایش یافته و بسیاری از سازندگان به دلیل عدم تطابق هزینه تمامشده با قیمت فروش، تمایلی به ساختوساز ندارند.
داوود بیگینژاد، نایبرئیس اول اتحادیه مشاوران املاک در خصوص وضعیت بازار مسکن میگوید:
قیمتهای اعلامشده در آگهیهای مسکن، معیار دقیقی برای سنجش قیمت واقعی بازار نیستند.
اگر متوسط قیمت معاملات واقعی در مناطق مختلف بررسی شود، نتایج متفاوتی نسبت به آمارهای رسمی و غیررسمی ارائه خواهد شد.
در برخی مناطق تهران، قیمتهای پیشنهادی برابر با هزینه تمامشده ساخت است که نشاندهنده کاهش سودآوری ساختوساز برای سرمایهگذاران است.
وی همچنین اشاره میکند که افزایش هزینههای شهرداری در سال آینده ممکن است هزینههای ساخت مسکن را افزایش داده و در نتیجه قیمتها را تحت تأثیر قرار دهد.
بررسیهای میدانی نشان میدهد که رشد قیمت مسکن در مناطق حومهای شهرهای بزرگ بیشتر از مناطق مرکزی بوده است. این امر ناشی از افزایش تقاضا برای خرید مسکن ارزانتر در اطراف شهرهای بزرگ است.
برخی از ارزانترین شهرهای حومهای تهران شامل بوئینزهرا، مارلیک و ملارد هستند.
در مقابل، گرمدره که بین تهران و کرج واقع شده، یکی از گرانترین مناطق حومهای محسوب میشود.
با توجه به رکود تورمی فعلی، انتظار جهش قیمتی در بازار مسکن در کوتاهمدت وجود ندارد، اما در صورت ادامه کاهش تولید و افزایش هزینههای ساخت، قیمتها در سالهای آینده ممکن است با رشد شدیدی مواجه شوند.
سرمایهگذاران و خریداران باید با در نظر گرفتن نوسانات تورمی، وضعیت عرضه و تقاضا و سیاستهای دولت در حوزه مسکن، تصمیمات خود را اتخاذ کنند