معترضان در صربستان یکی از بزرگترین تظاهرات در تاریخ این کشور را برگزار کردند. آنها ادعا میکنند پلیس از سلاح صوتی ممنوعه درجه نظامی برای متفرقکردن جمعیت استفاده کرده است. در شبکههای اجتماعی نیز ویدیوهایی از استفاده از این سلاح منتشر شده اما مقامات و رئیسجمهور صربستان این ادعای معترضان را رد کرده است.
براساس گزارش تلگراف، در ویدیوهای منتشرشده از اعتراضات صربستان، صدایی کرکننده و گوشخراشی شنیده میشود که گویا متعلق به سلاحی صوتی است. سپس میبینیم مردم وحشتزده خیابان را ترک میکنند.
معترضان گفتهاند صدایی شبیه هواپیمای درحال فرود را از سمت ساختمان ریاستجمهوری شنیدهاند و تصور میکردند چیزی بهسمت خیابان حرکت میکند. در یکی از ویدیوها، به نظر میرسد نیروهای پلیس لحظاتی قبل از فرار جمعیت خیابان را ترک میکند.
برخی کارشناسان امنیتی میگویند این سلاح ممکن است دستگاه صوتی دوربرد (LRAD) ساخت آمریکا باشد؛ ابزاری برای انتشار صدا که میتواند امواج صوتی با فرکانس بالا را از فاصله دور ارسال کند. قرارگرفتن طولانیمدت در معرض چنین سلاحهایی، میتواند باعث پارگی پرده گوش و آسیب غیرقابلبرگشت به شنوایی بشود.
در نامه بلندبالای آنلاینی که بیش از نیم میلیون نفر را امضا کردند، جنبش اپوزیسیون صربستان از سازمان ملل، شورای اروپا و سازمان امنیت خواسته درباره استفاده از «توپ صوتی» علیه اعتراضات مسالمتآمیز 15 مارس در بلگراد، پایتخت صربستان، مستقل تحقیق کند.
مقامات صربستان ازجمله «الکساندر ووچیچ»، رئیسجمهور این کشور، ادعای استفاده از این سلاحهای صوتی را رد کرده و آن را «دروغی شریرانه» خواندهاند که هدفش نابودی صربستان است. او گفت از اداره تحقیقات فدرال ایالات متحده (FBI) و سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB) برای بررسی این ادعاها دعوت خواهد کرد.
البته مقامات صربستان غیرمستقیم اعتراف کردهاند پلیس حدود 2 سال پیش این سلاح کنترل جمعیت را به زرادخانه خود اضافه کرده است اما اصرار دارند در راهپیمایی اخیر از آن استفاده نشده است.
LRAD سلاحی است که میتواند پرتوی جهتدار از صدای فوقالعاده بلند تا 160 دسیبل ارسال کند. در مقام مقایسه، اگر هنگام بلند شدن پشت موتور جت بایستید، صدایی بین 130 تا 140 دسیبل میشنوید؛ صدای شلیک گلوله در نزدیکی نیز تقریباً 150 دسیبل است. صدای بیش از 140 دسیبل برای اکثر افراد با درد همراه خواهد بود، البته صدای بیش از 120 دسیبل نیز میتواند به شنوایی آسیب دائمی بزند، حتی اگر مدت کوتاهی در معرض آن باشید.
چندین سال است از این سلاحها در موقعیتهای مختلف مانند گروگانگیری یا حتی آژیرهای خطر استفاده میشود. بااینحال در کشورهایی مانند آمریکا و استرالیا از آن برای پراکندهکردن معترضین استفاده شده است؛ برای مثال ژوئن 2020، در جریان اعتراضات «Black Lives Matters» در نیو ساوت ولز استرالیا و نیویورک آمریکا، پلیس LRAD را به کار گرفت اما ازآنجاییکه این سلاح میتواند آسیبهای جدی به معترضین بزند، واکنشهای بینالمللی زیادی بهدنبال داشت.