همشهری آنلاین - سیدسروش طباطبایی‌پور: اما حالا و در دنیای مدرن امروز، انگار مترو و ایستگاه‌هایش، علاوه بر حمل‌ونقل پاک، کارکردهای دیگری هم در مناسبات شهری پیدا کرده‌اند؛ کارکردهای هنری، مناسبات فرهنگی و چشم‌نوازی‌های ایرانی‌اسلامی! درواقع مدیران شهری در سراسر جهان با اطلاع از این موضوع که بسیاری از شهروندان، دیگر تنها خطوط مترو را برای حمل‌ونقل خود انتخاب کرده و میلیون‌ها نفر در شبانه‌روز، به‌جای دیدن نمادهای شهری روی زمین، دیگر مهمان شهرهای زیرزمینی‌اند، حالا تلاش می‌کنند با ساخت ایستگاه‌های متروی مدرن و البته چشم‌نواز، هوای چشم تن و جان شهروندان زیر زمین را هم داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
وقتی تهران زیرزمینی شد
ایستگاه‌های متروی تهران هم از این قاعده مستثنا نیستند و مدیرانش تلاش کرده‌اند روی در و دیوار و سقف و ستون ایستگاه‌ها علاوه بر نام ایستگاه اکنون و ایستگاه قبل و بعد، اثری از فرهنگ ایرانی اسلامی را هم به متروسواران هدیه دهند.
نمونه‌اش ایستگاه متروی میدان خراسان با سبک معماری ایرانی‌اسلامی ویژه است که شهردار تهران، خبر افتتاح آن را جمعه هفته گذشته در سخنان پیش از خطبه‌های نمازجمعه اعلام کرد.
در اینجا سری به چند ایستگاه متروی تهران می‌زنیم که حضور در ایستگاه‌شان، علاوه بر نوازش چشم تن، روحمان را هم می‌نوازد.
ایستگاه متروی میدان خراسان
ایستگاه میدان خراسان، بیست‌وچهارمین ایستگاهی است که در خط ۶ مترو تکمیل شده و در چند روز آینده به بهره‌برداری می‌رسد. علاوه بر آجرها و سنگ‌های فیروزه‌ای که در دیوارها و سقف به‌کار رفته، در سقف این ایستگاه نیز از پوشش میکروسمنت نیز استفاده شده؛ پوششی دکوری که از سیمان و رزین است که طرح‌های آن با اجرای دست هنرمندان و برگرفته از معماری ایرانی‌اسلامی است. همچنین نقش‌برجسته‌هایی بر دیواره‌های این ایستگاه است که هنرمندانه، ابیاتی از فردوسی و خیام را در نگاه مسافران قاب کرده است.
ایستگاه ورزشگاه تختی
ایستگاه ورزشگاه تختی، آخرین و بیست‌ودومین ایستگاه خط ۷مترو است که کارهای اجرایی آن به نیمه راه رسیده و قرار است در سال آینده افتتاح شود. با توجه به همجواری این ایستگاه با فضای ورزشی ورزشگاه قدیمی تختی، تلاش شده معماری آن متناسب با حال و هوای ورزشی و بانشاط باشد. استفاده از رنگ‌های شاد و نورپردازی‌های خاص در این ایستگاه، در راستای همین حال و هواست.
ایستگاه میدان جهاد
ایستگاهی که با آجرهای دست‌ساز و با استفاده از خاک بومی اطراف تهران به سبک بناهای سنتی ایران ساخته شده و پر از طاق‌ها و دالان‌های تو در تو و نورگیرها و تهویه‌های طبیعی است. این ایستگاه که براساس طراحی یکی از معماران دهه ۶۰ این سرزمین بنا شد، در سال ۲۰۲۳مورد توجه جهانی قرار گرفت و جایزه معماری دزین را از آن خود کرد. هیأت داوران این جایزه جهانی، از برجسته‌ترین معماران و طراحان جهان تشکیل شده‌است.
ایستگاه میدان کتاب
این ایستگاه در شمالی‌ترین نقطه خط ۷مترو قرار دارد و سال ۱۴۰۲افتتاح شد. در همان ابتدا و با دیدن فرم زیبای کیوسک ورودی، شما با ایستگاهی متفاوت از دیگر ایستگاه‌های تهران مواجه می‌شوید. ایده نورپردازی آن با الهام از طرح صاعقه صورت گرفته و با تلفیق نور و برخورد آن با شیشه و بتن‌های اکسپوز، سبکی بدیع را در نما، سقف‌ها و دیواره‌ها به نمایش گذاشته است. همچنین علاوه بر استفاده از مصالح مدرن، همخوانی معماری این ایستگاه با مراکز خرید پیرامونی نیز درنظر گرفته شده است.
ایستگاه ۱۷شهریور
سقف‌ها و دیوارهای این ایستگاه دیدنی، براساس معماری دوره صفویه و قاجار بنا شده و مسافر خود را با طرح و رنگ و آبش، به سفری در دل تاریخ هم خواهد برد. ایستگاه ۱۷شهریور، از سقفی گنبدی‌شکل همراه با نورگیر کاذب به ارتفاع ۶متر ساخته شده و شکل شیشه‌های رنگی و معماری آن به‌گونه‌ای است که بیننده، تصور می‌کند این نور طبیعی است که چنین نقش و نگار خیال‌انگیزی را به سبک بناهای ایرانی خلق کرده است.
ایستگاه خیام
برخی ایستگاه‌های مترو، شاید به‌خودی خود، چندان تفاوتی با دیگر ایستگاه‌ها ندارند، اما با تابلوهای نصب‌شده در دیواره‌های خود، حال و هوای خاصی به مسافران خود می‌بخشند. یکی از این ایستگاه‌ها، ایستگاه متروی خیام در مرکز شهر است که با نصب تابلوفرش‌هایی نفیس بر دیواره‌های خود، آنجا را به موزه فرش تبدیل کرده است. این آثار دست‌بافته‌هایی هنرمندانه از قالیباف‌های شهرهایی چون اصفهان، قم، مشهد، تبریز و چند شهر دیگر هستند.
