نبض بازار کریپتو در ایران با ضرب‌آهنگی جوان و پرانرژی می‌تپد. درحالی‌که سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال با نوسانات چشمگیری همراه است، الگوی جالبی میان نسل‌های مختلف شکل گرفته که توجه تحلیلگران را به خود جلب کرده است: هرچه سن کمتر، امید به آینده رمزارزها بیشتر. این تفاوت چشمگیر در نگرش سرمایه‌گذاران جوان با نسل‌های مسن‌تر به آینده بازار کریپتو، سوال مهمی را مطرح می‌کند: چه عواملی باعث شده نسل جدید ایرانی با اشتیاق و خوشبینی بیشتری به آینده رمزارزها نگاه کند؟
تحلیل دقیق داده‌های جمع‌آوری شده نشان‌دهنده یک رابطه معکوس قابل توجه بین سن کاربران و میزان خوشبینی آنها به آینده ارزهای دیجیتال است. گروه‌های سنی جوان‌تر اشتیاق بیشتری برای افزایش سرمایه‌گذاری کریپتو نشان می‌دهند، درحالی‌که با افزایش سن، این تمایل به‌طور معناداری کاهش می‌یابد.
آمارها به‌وضوح این واقعیت را تأیید می‌کنند:
همچنین، نرخ افرادی که تصمیم به توقف فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال دارند، با افزایش سن روندی صعودی نشان می‌دهد؛ از حدود ۴.۲ درصد در گروه زیر ۲۰ سال به ۶.۷ درصد در گروه بالای ۵۰ سال افزایش می‌یابد.
این الگو تنها محدود به ایران نیست. به گزارش کوین تلگراف (Cointelegraph)، مطالعات جهانی نشان می‌دهند که نسل زد (۱۵ تا ۲۹ سال) و هزاره‌ها (۳۰ تا ۴۰ سال) بالاترین نرخ پذیرش ارزهای دیجیتال را در میان تمام گروه‌های جمعیتی دارند. طبق تحقیق صرافی بیت گت (Bitget)، ۴۶ درصد هزاره‌ها در اقتصادهای بزرگ مانند آمریکا، چین و آلمان دارای رمزارز هستند. همچنین، نظرسنجی Charles Schwab در اکتبر ۲۰۲۲ نشان داد که حدود نیمی از نسل Z و هزخواهان سرمایه‌گذاری بلندمدت در رمزارزها برای تأمین آینده بازنشستگی خود هستند.
تفاوت چشمگیر در نگرش نسل‌های مختلف به ارزهای دیجیتال ریشه در چندین عامل کلیدی دارد:
نسل جوان ایرانی در عصر دیجیتال متولد شده و رشد کرده است. برای این نسل، ارزهای دیجیتال صرفاً یک ابزار مالی نیست، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره محسوب می‌شود. این آشنایی ذاتی با فناوری‌های دیجیتال، ترس از ورود به دنیای رمزارزها را کاهش داده و پذیرش آن را تسهیل می‌کند.
جوانان معمولاً ریسک‌پذیرتر هستند و اشتیاق بیشتری به سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نوظهور نشان می‌دهند. برای آنها نوسانات بازار کریپتو، نه تنها دلیلی برای نگرانی نیست، بلکه فرصتی هیجان‌انگیز برای کسب سود بالقوه محسوب می‌شود. همین رویکرد ریسک‌پذیرانه، جوانان را به سمت بازار پرتلاطم اما پربازده ارزهای دیجیتال سوق می‌دهد.
نسل جوان، به دلیل تجربه محدودتر با سیستم‌های مالی سنتی، وابستگی کمتری به این ساختارها دارد و آمادگی بیشتری برای پذیرش گزینه‌های جایگزین نشان می‌دهد. ارزهای دیجیتال برای این گروه، راهی برای کسب استقلال مالی و مشارکت در اقتصاد جهانی بدون محدودیت‌های معمول سیستم‌های بانکی سنتی فراهم می‌کند.
جوانان ایرانی حضور پررنگ‌تری در فضای مجازی دارند و دسترسی گسترده‌تری به منابع اطلاعاتی و جوامع آنلاین فعال در حوزه سرمایه‌گذاری کریپتو دارند. این امر به یادگیری سریع‌تر مفاهیم بلاکچین، استراتژی‌های معاملاتی و در نهایت، افزایش اعتماد به نفس آنها برای ورود به این بازار منجر می‌شود.
آیا می‌دانستید: درگزارش جامع ارزدیجیتال ۱۴۰۳ می‌توانید آمار محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال در بین ایرانی‌ها و میزان سود و زیان کاربران را ببینید.
یافته‌های جالب دیگر این پژوهش، ارتباط میان سابقه فعالیت و میزان تمایل به توسعه آن است. داده‌ها نشان می‌دهند بیشترین اشتیاق به افزایش سرمایه‌گذاری کریپتو در میان کاربرانی وجود دارد که بین شش ماه تا یک سال سابقه حضور در بازار ارزهای دیجیتال دارند (۶۴.۶ درصد). پس از آنها، کاربران با سابقه کمتر از شش ماه قرار می‌گیرند (۵۹.۷ درصد).
نکته قابل توجه این است که با افزایش سابقه فعالیت در بازار کریپتو، از میزان اشتیاق به گسترش فعالیت کاسته می‌شود. در مقابل، تمایل به حفظ سطح فعلی سرمایه‌گذاری در کاربران باسابقه‌تر افزایش می‌یابد. این الگوی رفتاری می‌تواند نشان‌دهنده رسیدن به یک تعادل و بلوغ در استراتژی‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت در رمزارزها باشد.
تحلیل داده‌ها همچنین رابطه مستقیمی بین میزان موفقیت مالی کاربران و تمایل آنها به ادامه یا افزایش فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال نشان می‌دهد. کاربرانی که تجربه سود قابل توجه داشته‌اند، بیشترین تمایل را به افزایش سرمایه‌گذاری کریپتو (۳۷.۷ درصد) نشان می‌دهند و این تمایل با کاهش میزان سودآوری، به تدریج کمتر می‌شود.
در سوی دیگر، بیشترین تمایل به کاهش یا توقف فعالیت در میان سرمایه‌گذارانی دیده می‌شود که زیان قابل توجه را تجربه کرده‌اند (مجموعاً ۱۹.۳ درصد). با این حال، یافته امیدوارکننده این است که حتی در میان کاربران با تجربه زیان قابل توجه، حدود ۸۰ درصد همچنان قصد ادامه یا حتی افزایش فعالیت خود در بازار ارزهای دیجیتال را دارند. این آمار نشان‌دهنده اعتماد عمیق به آینده بلندمدت این فناوری نوین مالی است.
یکی از عوامل کلیدی در تفاوت نگرش نسل‌ها به ارزهای دیجیتال، میزان آموزش و آگاهی آن‌هاست. با بررسی الگوهای مشاهده‌شده در داده‌ها، می‌توان استدلال کرد که خوشبینی بیشتر جوانان ایرانی به سرمایه‌گذاری کریپتو، صرفاً ناشی از هیجان کوتاه‌مدت نیست، بلکه ریشه در درک عمیق‌تر آنها از پتانسیل‌های فناوری بلاکچین و آینده ارزهای دیجیتال دارد.
با این حال، میزان بالای ضرر در برخی گروه‌ها و افزایش تمایل به توقف فعالیت در سرمایه‌گذارانی که زیان قابل توجه دیده‌اند، نشان‌دهنده نیاز به آموزش گسترده‌تر در زمینه مدیریت ریسک و سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال است. این موضوع می‌تواند به پایداری بیشتر اکوسیستم کریپتو در ایران کمک کند.
داده‌های جمع‌آوری شده در سطح ملی، نمایانگر نگرش مثبت و امیدوارکننده اکثریت قابل توجه ایرانیان به آینده بازار کریپتو است. ۵۵ درصد از کاربران مایل به افزایش فعالیت خود در این حوزه هستند و ۳۹.۴ درصد نیز قصد حفظ سطح فعلی سرمایه‌گذاری خود را دارند . تنها ۵.۶ درصد از جامعه آماری به دنبال کاهش یا توقف فعالیت خود در بازار ارزهای دیجیتال هستند.
این نسبت پایین نشان می‌دهد که علی‌رغم نوسانات و چالش‌های گسترده در بازار ارزهای دیجیتال، اکثریت قریب به اتفاق کاربران ایرانی همچنان به چشم‌انداز بلندمدت این حوزه خوش‌بین باقی مانده‌اند.
الگوی رفتاری مشاهده‌شده در این پژوهش، بیانگر تحول اساسی در نگرش نسل‌های مختلف به سرمایه‌گذاری و فناوری‌های مالی نوین است. نسل جوان ایرانی که در عصر دیجیتال پرورش یافته، ارزهای دیجیتال را نه به‌عنوان یک پدیده گذرا، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از آینده نظام مالی جهان می‌داند.
وجود هسته پایدار کاربران در تمام گروه‌های سنی، نشان‌دهنده شکل‌گیری یک پایگاه کاربری باثبات در اکوسیستم کریپتوی ایران است که می‌تواند به‌عنوان مرجع برای تازه‌واردان عمل کند. در عین حال، رویکرد محتاطانه‌تر در گروه‌های سنی بالاتر به‌عنوان عامل متعادل‌کننده بازار، می‌تواند از شکل‌گیری حباب‌های قیمتی افراطی جلوگیری کند.
این تنوع در نگرش‌ها، فرصتی منحصربه‌فرد برای توسعه خدمات متنوع در حوزه ارزهای دیجیتال در ایران ایجاد می‌کند؛ از ابزارهای پیشرفته معاملاتی برای نسل ریسک‌پذیرتر تا راهکارهای محافظه‌کارانه‌تر برای سرمایه‌گذاران محتاط‌تر. این تفاوت در رویکردها می‌تواند زمینه‌ساز رشد متوازن و پایدار بازار کریپتو در ایران باشد.
