خبرگزاری مهر، گروه استانها-علیرضا صفاری‌فر: زواره شهری است با جاذبه‌های تاریخی و طبیعت کویری. طبیعت خشک زواره خانه‌هایش را به هم نزدیک‌تر و همبستگی مردمش را بیشتر کرده است.
در حال حاضر بافت قدیمی زواره هنوز نشانه‌های بسیاری از معماری قدیم را در خود دارد. کوچه‌های پیچ‌درپیچ و تجمع بناهای تاریخی و خانه‌های قدیمی در این قسمت از شهر آدم را اندر احوالات و خیالات صدها سال پیش می‌برد.
دشت‌ها و باغ‌های شهر که از قنات‌ها آب می‌خورند در دو طرف شرق و غرب زواره قرار دارند تا مثل پوشال‌های کولر بادهای گرم را برای مردم شهر خنک کنند. خیلی از کوچه‌ها سقف دارند که به آنها ساباط می‌گویند.
زواره شهری کوچک در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان اردستان است، از قرن چهارم این شهر با نام مدینه‌السادات شهرت یافت و پس از آن در سال‌های آینده به مرکزی برای علم، ادب و فرهنگ تبدیل شد.
این شهر با جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان خود، به یکی از مقاصد گردشگری محبوب تبدیل شده است. مسجد جامع چهارایوانی، کویر دق سرخ، قلعه سنگ بست، یخچال سنتی زواره و خانه هشت‌بهشت نیری تنها بخشی از جاذبه‌های دیدنی این شهر هستند که هر کدام از آنها داستانی جذاب از تاریخ و فرهنگ غنی زواره را روایت می‌کنند.
اکنون می‌خواهیم با هم قدم در کوچه و پس‌کوچه‌های زواره بگذاریم، به گذشته سفر کنیم و جاهای دیدنی آن را به شما معرفی کنیم.
مسجد جامع زواره
اول از همه به دوره سلجوقیان سفر می‌کنیم و به دیدن اولین مسجد چهار ایوانی ایران می‌رویم؛ قدمت مسجد جامع زواره بر اساس کتیبه‌های موجود به دوران سلجوقیان می‌رسد و بیش از ۷۰۰ سال سن این بنا تخمین زده می‌شود.
وجود این بنا نشان می‌دهد که در دوران بعد از اسلام، زواره منطقه‌ای پراهمیت بوده و سیدحسن مدرس، روحانی مبارز نیز از همین شهر فعالیت خود را آغاز کرده است.
این مسجد شامل صحن چهار گوش، ایوان‌های چهارگانه، گنبدخانه، شبستان، رواق، سردر، مناره، محراب، گچبری‌های نفیس و کتیبه‌های زیبا است. به‌دلیل شباهت به مسجد جامع اردستان، بانی این مسجد را همان بانی مسجد جامع اردستان، ابوطاهر بنغالی می‌دانند.
کویر دق‌سرخ
گنج ارزشمند شهر زواره، کویر دق سرخ است. در دل این جاذبه گردشگری، حیات‌وحش غنی، ذخایر طلا، سرب، نمک و نفت وجود دارد. پیشنهاد می‌کنیم زمانی که به این کویر می‌روید، حتماً دوربین عکاسی همراه داشته باشید.
در این منطقه جانورانی مثل عقاب، جغد، روباه، کاکلی، شغال و پوشش گیاهی موسوم به جنگل‌های تاغ وجود دارد. به جز عکاسی، از لذت شترسواری در این کویر هم غافل نشوید.
قلعه سنگ بست
در ایران قلعه سنگ بست بعد از الموت، بزرگ‌ترین و مستحکم‌ترین قلعه به حساب می‌آید. این قلعه در قرن پنجم و به دستور یکی از نزدیکان حسن صباح از خاک و خشت ساخته شده است.
اسطبل، انبار، قراولخانه و برج‌های دیده‌بانی از بخش‌های مختلف این قلعه هستند. قلعه سنگ بست در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت.
بازار تاریخی زواره
قاجاریان در ساخت بناها و آثار دیدنی زواره نقش مهمی داشتند. بازار تاریخی زواره یکی دیگر از بناهای تاریخی مربوط به این دوران است. متأسفانه در حال حاضر به دلیل عدم رسیدگی و نداشتن ایمنی کافی، بیشتر بخش‌های این بازار متروکه است.
مسجد پامنار
یکی دیگر از جاهای دیدنی زواره، مسجد پامنار است. قدمت بخش شبستان مسجد به دوره ساسانیان برمی‌گردد و پنج محراب تاریخی آن از یادگاری‌های دوره سلجوقیه هستند.
مناره این بنا ۲۰ متر ارتفاع دارد و طبق کتیبه‌ای که با خط کوفی در آن پیدا شده، سال ساخت آن ۴۵۱ هجری شمسی است. پس از مناره ساوه، مناره مسجد پامنار زواره دومین مناره کتیبه‌دار ثبت شده در کشور محسوب می‌شود.
غذاهای محلی زواره
اگر به زواره سفر کردید، حتماً نان پش غلبولی را امتحان کنید. این نان غنی با استفاده از آرد گندم، آب و تخم‌مرغ پخته می‌شود. کپ نان، نان تابه دورو، نان قلیف، نان خشکه پز زعفرانی، نان کلاسیر و غیره از دیگر نان‌ها و شیرینی‌های سنتی این شهر هستند.
در سفر به زواره غذاهای محلی به‌خصوص کاچی زواره را حتماً امتحان کنید. کاچی زواره با کاچی شهرهای دیگر تفاوت دارد و بیشتر در زمستان‌ها پخته می‌شود. زواره‌ای‌ها برای درست کردن این کاچی از گندم، کشک، سیر داغ، نعنا داغ، گوشت مرغ یا گوشت قرمز یا گاهی جگر مرغ یا گوسفند استفاده می‌کنند.
آداب و رسوم شهر زواره
مردم زواره به آداب و رسوم مذهبی خود اهمیت زیادی می‌دهند. برگزاری مراسم تعزیه، سینه‌زنی و زنجیرزنی در ایام محرم و صفر از جمله این آداب است. علاوه بر این، مردم زواره در هنرهای سنتی مانند گلیم‌بافی و قالی‌بافی نیز مهارت دارند.
آب و هوای زواره
زواره دارای آب و هوای گرم و خشک است. تابستان‌ها دمای هوا ممکن است تا ۴۲ درجه سانتی‌گراد برسد و در زمستان‌ها دما به حدود ۸ درجه سانتی‌گراد کاهش می‌یابد. بادهای کویری که در این منطقه می‌وزند، به شدت بر شرایط آب و هوای این شهر تأثیر دارند.
اقامت در زواره
یکی از جاذبه‌های سفر به زواره، امکان اقامت در خانه‌های سنتی و تجربه زندگی با حال و هوای ایام قدیم است. با این کار هم خیالتان بابت اقامت راحت است و هم از تماشای یک بنای تاریخی و زندگی چندروزه در آن لذت می‌برید.
بهترین زمان سفر به زواره
اگر تحمل گرمای شدید در تابستان یا زمستان‌های سرد و خشک کویری را ندارید، بهتر است برای سفر به زواره، بهار و پاییز را انتخاب کنید. از اوایل اسفند تا اوایل اردیبهشت یا از اوایل مهر تا اوایل آبان ماه، بهترین زمان سفر به زواره است.
زواره یک مقصد تاریخی و کویری است، در سفر به زواره فرصت تماشای کویر و جاذبه‌های تاریخی فراوانی را خواهید داشت.
