خبرگزاری مهر، گروه استانها؛ رمضان امسال شاهد پویشی عظیم و پرشور بودیم؛ «نهضت ملی آیه‌ها» حرکتی معنوی که هر روز یک آیه منتخب از قرآن را محور تفکر و عمل قرار داد و باید اذعان کرد که این پویش با استقبال میلیونی مردم همراه شد و نور کلام وحی را در دل‌ها زنده کرد.
استاد حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: هر آیه، پیامی برای زندگی دریچه‌ای به سوی نور و راهی به سمت تعالی بود و در این روزهای پربرکت، دل‌ها بیش از پیش به قرآن نزدیک شدند و آیات الهی، چراغ راه مؤمنان شد.
حجت الاسلام سید احمد غفاری با اشاره به آیه ۳۴ سوره فصلت گفت: در بیست و چهارمین روز این ماه عزیز، آیه‌ای می‌درخشد که حقیقتی ژرف و تأثیرگذار را یادآور می‌شود که نیکی و بدی برابر نیستند و این سخن خداوند، ما را به درک عمیق‌تری از روابط انسانی می‌کشاند.
وی افزود: در مواجهه با بدی‌ها، واکنش ما تعیین‌کننده مسیر قلب‌هاست و قرآن از ما می‌خواهد که بدی را با نیکوترین شیوه همچون مهربانی، صبر و گذشت پاسخ دهیم و شاید همین رفتار، دشمنی‌های ریشه‌دار را به رفاقتی صمیمی بدل کند و دل‌هایی را که از هم دور بودند، به هم نزدیک کند.
این استاد حوزه و دانشگاه در توضیح مفهوم آیه ۳۴ سوره مبارکه فصلت اظهار کرد: این آیه در واقع یک نقشه‌راه عملی برای زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها است، همانگونه که خداوند در ابتدای آیه می‌فرماید، نیکی و بدی با هم برابر نیستند این بدین معناست که هیچگاه نباید فکر کنیم که واکنش‌های منفی یا بدی‌های دیگران، قابل مقایسه با رفتار نیکو و مثبت هستند، بلکه همیشه باید در نظر داشته باشیم که نیکی و اخلاق حسنه از بدی فراتر است و تأثیرات آن در زندگی انسان‌ها بسیار بیشتر خواهد بود.
حجت الاسلام غفاری با بیان اینکه عبارت «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» به ما دستور می‌دهد که در برابر بدی‌ها و رفتارهای ناپسند، بهترین و نیکوترین روش را انتخاب کنیم، افزود: این یعنی نه تنها باید از انتقام‌جویی خودداری کنیم بلکه در برابر کسانی که نسبت به ما بی‌احترامی می‌کنند یا رفتار منفی دارند و باید با برخوردی مهربان و دلسوزانه پاسخ دهیم، اینگونه نه تنها دشمنی‌ها از بین می‌رود بلکه در بسیاری از موارد، دل‌ها نرم شده و روابط به سوی محبت و دوستی پیش می‌رود.
وی افزود: در ادامه آیه آمده است که «فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْهُ عَدَاوَةٌ» که اشاره به این حقیقت دارد که کسانی که میان شما و آنها دشمنی بوده، به واسطه برخورد نیکو، به دوستان نزدیک و صمیمی تبدیل می‌شوند و این یعنی واکنش‌های مثبت ما می‌تواند باعث تغییر رفتار و دیدگاه دشمنان و مخالفان شود و آنها را به دوستان و همراهان تبدیل کند.
حجت الاسلام غفاری بیان کرد: در این قسمت از آیه خداوند به ما می‌آموزد که وقتی کسی به ما آسیب می‌رساند یا دشمنی نشان می‌دهد، پاسخ ما باید به گونه‌ای باشد که در نهایت او را از دشمنی به دوستی بکشاند.
وی تصریح کرد: این آیه تنها یک توصیه اخلاقی برای فرد نیست، بلکه در تمامی روابط انسانی قابل‌اجرا است و از روابط میان فامیل‌ها و همسایگان گرفته تا تعاملات داخل خانواده، زن و شوهرها، و حتی در سطح یک محله، شهر و کشور و باید اذعان کرد که این آیه می‌تواند به عنوان یک راهبرد عملی برای کاهش تنش‌ها و ارتقای روابط نیکو به کار گرفته شود.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: در واقع هنگامی که افراد در برابر بدی‌ها و مشکلات با برخوردهای مثبت و اخلاقی پاسخ دهند، می‌توانند نه تنها دشمنی‌ها را از بین ببرند بلکه فضای صمیمی و همدلی را در جامعه گسترش دهند و این رفتار می‌تواند به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود که در آن همه افراد با همدلی و محبت به تعاملات خود ادامه دهند و در نتیجه جامعه‌ای آرام و متحد شکل گیرد.
نیکی، کلید آرامش فردی و همبستگی اجتماعی
کارشناس مسائل فرهنگی و دینی نیز با اشاره به آیه ۳۴ سوره فصلت گفت: این آیه یکی از کلیدی‌ترین آموزه‌های اخلاقی قرآن است که می‌تواند هم در زندگی فردی و هم در روابط اجتماعی، تحولی عمیق ایجاد کند.
حجت‌الاسلام محمد عبداللهی‌پور افزود: از منظر فردی، این آیه انسان را به والاترین سطح اخلاق دعوت می‌کند و همه ما در مسیر زندگی، همواره با رفتارهای ناخوشایند دیگران گاهی بی‌احترامی، گاهی قضاوت‌های ناعادلانه و حتی ظلم و ستمی که از سوی دیگران بر ما روا داشته می‌شود، مواجه می‌شویم.
وی با بیان اینکه طبیعت انسان، میل به پاسخ‌گویی متقابل دارد و در بسیاری از موارد، خشم و کینه او را به انتقام‌جویی سوق می‌دهد، گفت: قرآن کریم مسیر دیگری را ترسیم می‌کند و توصیه دارد که در برابر بدی‌ها، با بهترین شیوه ممکن برخورد کنیم و این یعنی کنترل خشم، تمرین صبوری و برخورد کریمانه که نه‌تنها موجب آرامش درونی فرد می‌شود، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز تغییر قلب‌ها و کاهش کینه‌ورزی‌ها نیز باشد.
این کارشناس فرهنگی و دینی ادامه داد: در بعد اجتماعی، این آیه تأثیرات عمیق‌تری دارد و چنانچه اصل مقابله با بدی بر پایه نیکی و اخلاق حسنه باشد، بسیاری از تنش‌های اجتماعی و اختلافات میان افراد و گروه‌ها از بین می‌رود.
حجت الاسلام عبداللهی پور گفت: در جوامعی که فرهنگ مدارا و گذشت نهادینه شده است، روابط انسانی به سمت همدلی و انسجام حرکت می‌کند و فضای کلی جامعه آرام‌تر و صمیمی‌تر می‌شود و دشمنی‌های دیرینه در سایه رفتار کریمانه به دوستی و همبستگی تبدیل خواهد شد و در سطح کلان، این اصل قرآنی می‌تواند به کاهش نزاع‌های قومی، مذهبی و سیاسی کمک کند.
وی بیان کرد: چنانچه مسئولان، نخبگان و مردم یک جامعه این آموزه قرآنی را در عمل به کار بگیرند، اختلافات جای خود را به وحدت و عدالت خواهد داد و جامعه‌ای سالم و پویا شکل خواهد گرفت.
حجت‌الاسلام عبداللهی‌پور افزود: پیام این آیه تنها یک توصیه اخلاقی نیست، بلکه راهکاری عملی برای ساختن زندگی فردی آرام و ایجاد جامعه‌ای منسجم است و باید اذعان کرد که تمرین صبر، گذشت و برخورد نیکو، کلید بسیاری از مشکلاتی است که امروز در سطح فردی و اجتماعی با آن مواجه هستیم.
وی تاکید کرد: چنانچه هر فرد در زندگی شخصی خود تلاش کند که بدی را با نیکی پاسخ دهد، این رفتار در سطح جامعه گسترش پیدا خواهد کرد و در نهایت، جامعه‌ای خواهیم داشت که در آن مهربانی، گذشت و صلح جایگزین خشونت، کینه و انتقام‌جویی خواهد شد.
