بازار‌های جهانی پس از انتشار گزارش‌هایی از سوی وال‌استریت ژورنال و بلومبرگ مبنی بر عقب‌نشینی دولت ترامپ از اعمال تعرفه‌های بخشی، واکنش مثبتی نشان دادند. 

به گزارش تابناک به نقل از تحلیل بازار؛ در حالی که قرار بود تعرفه‌هایی سنگین بر واردات خودرو، نیمه‌هادی‌ها و دارو‌ها اعمال شود، اکنون دولت ایالات متحده اعلام کرده که این اقدامات را به تعویق انداخته و صرفاً به اجرای تعرفه‌های متقابل در تاریخ دوم آوریل بسنده خواهد کرد. اما آیا این تغییر موضع نشانه‌ای از ثبات در سیاست تجاری آمریکاست؟ یا صرفاً یک عقب‌نشینی موقت در آستانه فشار‌های انتخاباتی؟ و مهم‌تر از آن، آیا واکنش مثبت بازار‌های سهام و رمزارزها، نشانه‌ای پایدار از بهبود شرایط است یا با اولین خبر منفی دوباره دچار نوسان می‌شوند؟

دونالد ترامپ در ماه فوریه اعلام کرده بود که قصد دارد تعرفه‌هایی در حدود ۲۵ درصد بر واردات خودرو، تجهیزات نیمه‌هادی و محصولات دارویی وضع کند. هدف اعلام‌شده، حمایت از تولید داخلی و مقابله با واردات ارزان‌قیمت کشور‌های رقیب بود. با این حال، تحت فشار سه خودروساز بزرگ ایالات متحده، کاخ سفید بخشی از این سیاست‌ها را به تعویق انداخت.

بر اساس گزارش‌های رسمی، در تاریخ ۲ آوریل، صرفاً «تعرفه‌های متقابل» (Reciprocal Tariffs) اعمال خواهند شد؛ به‌عبارتی، تنها در صورتی که کشوری بر محصولات آمریکایی تعرفه وضع کرده باشد، ایالات متحده نیز اقدام مشابهی انجام خواهد داد. این نوع سیاست بیشتر به‌عنوان ابزار چانه‌زنی در مذاکرات تجاری به‌کار می‌رود و نسبت به تعرفه‌های بخشی، بار عملیاتی و روانی کمتری بر دوش صنایع می‌گذارد.

دارایی‌های پرریسک جان تازه گرفتند... انتشار خبر حذف تعرفه‌های بخشی، به سرعت تأثیر خود را در بازار‌های مالی نشان داد. شاخص‌های بورسی آمریکا، از جمله S&P ۵۰۰ و نزدک، در هفته اخیر با رشد همراه بودند. بازار رمزارز‌ها نیز که به شدت به فضای روانی و اخبار حساس است، شاهد رشد قیمت بیت‌کوین و سایر دارایی‌های دیجیتال بود.

دلیل این واکنش مثبت را باید در کاهش نگرانی‌ها نسبت به هزینه‌های وارداتی و زنجیره تأمین جست‌و‌جو کرد. اعمال تعرفه بر نیمه‌هادی‌ها یا خودرو می‌توانست به‌شدت بر قیمت تمام‌شده تولیدات داخلی، مخصوصاً در صنایع فناوری و خودروسازی، تأثیر منفی بگذارد. حذف این تهدید، فضای سنتیمنتال مثبتی ایجاد کرده و سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های پرریسک سوق داده است.

 باید توجه داشت که چنین واکنش‌هایی اغلب کوتاه‌مدت هستند و بیشتر بر پایه «برداشت ذهنی» سرمایه‌گذاران از فضای آینده صورت می‌گیرند؛ فضایی که هنوز پرابهام و مستعد نوسان است

سنتیمنتال ناپایدار، چالشی ادامه‌دار بازار‌ها

در ماه‌های اخیر بار‌ها شاهد بوده‌ایم که با یک خبر مثبت، بازار‌ها صعود می‌کنند و سپس با اظهارات ضدونقیض یا اخبار متناقض، بلافاصله مسیر نزولی در پیش می‌گیرند. برای نمونه، در حالی که وزیر خزانه‌داری ایالات متحده پیش‌تر از احتمال تأخیر در اعمال تعرفه‌ها سخن گفته بود، کاخ سفید هفته گذشته رسماً اعلام کرد که این تعرفه‌های متقابل در موعد مقرر اجرا خواهند شد.
 
رشد ۵درصدی قیمت سهام تسلا در اثر خبر کاهش تعرفه‌ها در تاریخ ۲ آپریل توسط دولت امریکا

چنین شکاف‌هایی در سیاست‌گذاری، بازار‌ها را در حالت «بی‌ثباتی روانی» نگه می‌دارد. در چنین شرایطی، واکنش سرمایه‌گذاران نه بر اساس داده‌های بنیادی، بلکه بر پایه فضای روانی و تغییرات لحظه‌ای در اخبار سیاسی شکل می‌گیرد.

 وضعیت موجود، ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاری در دارایی‌های پرنوسان مانند سهام، ارز دیجیتال و کالا‌های جهانی را افزایش داده و امکان پیش‌بینی دقیق روند‌ها را تضعیف می‌کند

تصمیم گیری عجولانه ممنوع!

تصمیم دولت ترامپ در ظاهر یک اقدام مثبت برای بازار‌ها محسوب می‌شود. حذف تعرفه‌های بخشی، حداقل در کوتاه‌مدت، به کاهش فشار هزینه‌ای بر صنایع کمک می‌کند و سنتیمنت مثبتی در بازار‌های مالی ایجاد می‌کند. اما این تصمیم در بستر کلی سیاست‌گذاری‌های متزلزل و غیرباثبات دولت آمریکا معنا می‌یابد؛ جایی که هر لحظه ممکن است یک موضع‌گیری جدید، تمام فضای روانی مثبت ایجادشده را در هم بشکند. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران باید بیش از آن‌که بر اخبار کوتاه‌مدت تمرکز کنند، بر الگو‌های بلندمدت رفتاری و ساختار تصمیم‌گیری سیاسی آمریکا تمرکز نمایند. تنها از این مسیر است که می‌توان درک دقیقی از چشم‌انداز اقتصاد جهانی در دوره جدید داشت.