به گزارش مشرق، پایگاه خبری سیانان در گزارشی با عنوان «در حالی که ترامپ مذاکرات جدید هستهای را پیشنهاد می کند، ایران هزینه از دست دادن اهرم نهایی خود را میسنجد» مینویسد: ایران در حال بررسی پیشنهاد دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، برای مذاکره درباره یک توافق هستهای جدید است. پاسخ ایران به یک عامل کلیدی بستگی دارد: اینکه آیا معتقد است میتواند از این مذاکرات بدون شکست خارج شود.
هفته گذشته، ترامپ نامهای نادر به رهبر ایران ارسال و در آن پیشنهاد مذاکره برای یک توافق هستهای جدید را مطرح کرد و ضربالاجلی دو ماهه برای رسیدن به توافق تعیین کرد. این اطلاعات را منبعی آگاه از محتوای نامه به شبکه سیانان داد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، اخیرا در اظهاراتی گفت که این نامه حاوی «موضعی تهدیدآمیز» بود، اما به نظر میرسد «فرصتهایی» نیز برای ایران ارائه کرده است. او افزود که پاسخ ایران «طی روزهای آینده» اعلام خواهد شد.
در ادامه این گزارش آمده است: به گفته منبع مذکور، استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ، این نامه را هفته گذشته به رئیس کشور امارات متحده عربی تحویل داد و یک مقام اماراتی آن را به ایرانیها منتقل کرد. ویتکاف در مصاحبهای با تاکر کارلسون، روزنامهنگار، در آخر هفته، اطلاعاتی درباره محتوای نامه ارائه داد: «نامه تقریباً اینگونه بود: من رئیسجمهوری صلحطلب هستم و صلح چیزی است که میخواهم. دلیلی برای حل این مسئله از طریق نظامی وجود ندارد. ما باید صحبت کنیم، سوءتفاهمها را برطرف کنیم و برنامهای برای راستیآزمایی ایجاد کنیم تا کسی نگران تسلیحاتی شدن مواد هستهای ایران نباشد. من میخواهم به آن نقطه برسم، چون گزینه جایگزین چندان مطلوب نیست.»
ایران هیچ نقطه ضعفی از خود نشان نخواهد داد
سیانان با طرح این ادعا که مشکلات اقتصادی ناشی از تحریمها ممکن است مقام های امریکایی را به این نتیجه برساند که سیاست فشار حداکثری این بار پاسخ خواهد داد، میافزاید: کارشناسان هشدار میدهند که این موضوع به این سادگی نخواهد بود: ایران به شدت از نشان دادن ضعف پرهیز دارد و آخرین چیزی که میخواهد این است که به نظر برسد در برابر ترامپ تسلیم شده است.
صنم وکیل، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در اندیشکده چتم هاوس لندن، به سیانان گفت: «این لحظهای بسیار سیال است. احتمال خطای محاسباتی، بحران یا حتی حمله نظامی به ایران وجود دارد.»
این گزارش میافزاید: تهران در هفتههای اخیر بارها مذاکرات مستقیم با آمریکا درباره توافق هستهای را رد کرده و گفته است که تحت فشار بر سر میز مذاکره حاضر نمیشود. تهران نگران است که واشنگتن بار دیگر به تعهدات خود پایبند نماند، همانطور که هفت سال پیش در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ رخ داد.
عراقچی اظهار داشت که ایران در پاسخ به نامه اخیر ترامپ، «تهدیدها و فرصتها» را در نظر خواهد گرفت و تأکید کرد که تحت «فشار، تهدید یا تحریمهای بیشتر» مذاکره نخواهد کرد. او افزود که مذاکرات باید «در شرایط برابر» انجام شود.
از نظر ایران، تسلیم شدن در برابر رویکرد حداکثری ترامپ – که شامل افزایش تحریمها و تهدیدهای مکرر به اقدام نظامی است – به معنای تسلیم شدن است؛ موضعی که ایران حاضر به پذیرش آن نیست.
تریتا پارسی، معاون اجرایی مؤسسه کوئینسی در واشنگتن دیسی، به سیانان گفت: «ایرانیها سعی دارند ترامپ را از این باور که آنها آنقدر ضعیف شدهاند که تسلیم شدن گزینهای روی میز باشد، پشیمان کنند.»
سیانان در ادامه نوشت: مقامهای ایرانی ایده گفتوگو مستقیم با واشنگتن را رد کردهاند. مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، این ماه گفت که ایران «در برابر هیچکس با تحقیر سر خم نخواهد کرد.» او گفت: «من برای مذاکره با شما نمیآیم. برو هر کاری که میخواهی بکن.»
این اظهارات پس از آن مطرح شد که دولت ترامپ در فوریه کمپین فشار حداکثری علیه ایران را دوباره آغاز کرد؛ کمپینی با هدف جلوگیری از ساخت سلاح هستهای توسط جمهوری اسلامی. بر اساس یادداشت مربوطه، آمریکا همچنین «کمپینی برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران» و جلوگیری از دستیابی ایران به موشکهای بالستیک قارهپیما را اجرا خواهد کرد. (لازم به ذکر است که برنامه هستهای ایران هیچگاه جنبه تسلیحاتی نداشته و در حال حاضر نیز آژانس بینالمللی انرژی اتمی با توجه به عضویت ایران در پیمان منع گسترش سلاح هستهای، بیشترین میزان بازرسی از تاسیسات هستهای ایران را دارد.)
تحلیلگران میگویند تلاشهای ترامپ برای تحت فشار قرار دادن ایرانیها ممکن است نتیجه مطلوب را به همراه نداشته باشد، زیرا تسلیم شدن کامل در برابر واشنگتن در شرایط ژئوپلیتیکی کنونی برای تهران بیش از حد خطرناک تلقی میشود.
پارسی گفت: «از دیدگاه ایران، خطر تسلیم شدن حتی بیشتر است و فکر نمیکنم دولت ترامپ این موضوع را به طور کامل درک کرده باشد.»
این گزارش با تکرار ادعاهای رژیم صهیونیستی مبنی بر تضعیف ایران پس از حملات این رژیم نوشت: اکنون برنامه هستهای ایران یکی از آخرین اهرمهای فشار در اختیار ایران محسوب میشود. در دسامبر، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به رویترز گفت که ایران «به طور چشمگیری» غنیسازی اورانیوم خود را تا خلوص ۶۰ درصد – نزدیک به سطح ۹۰ درصد مورد نیاز برای تسلیحات – شتاب بخشیده است.»
ایران مجادله ترامپ و زلنسکی را با دقت نگاه کرد
در ادامه گزارش سیانان آمده است: کارشناسان به بیاعتمادی عمیق ایران به واشنگتن بهعنوان یک عامل کلیدی در تردید ایران برای مذاکره با ترامپ درباره یک توافق جدید اشاره میکنند. مجادله جنجالی اخیر بین دونالد ترامپ و ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، در کاخ سفید که ماه گذشته رخ داد، این دیدگاه را برای جمهوری اسلامی تقویت کرد.
در آن دیدار، ترامپ و جِیدی ونس، معاون رئیسجمهور، زلنسکی را در حضور رسانههای بینالمللی سرزنش کردند.
از نگاه تهران، اگر واشنگتن میتواند به یک متحد پشت کند، دلیلی وجود ندارد که به تعهدی نسبت به یک دشمن پایبند بماند. هنگامی که نامه ترامپ به ایران رسید، رهبر ایران یادآوری کرد که این همان رئیسجمهور آمریکا است که در سال ۲۰۱۸ به طور یکجانبه از توافق هستهای تاریخی که تنها سه سال پیش از آن با قدرتهای جهانی منعقد شده بود، خارج شد.
رهبر ایران این ماه در پستی در شبکه X نوشت که ترامپ سعی دارد با ادعای آمادگی واشنگتن برای مذاکره، «افکار عمومی را فریب دهد.»
سی ان ان همچنین با اشاره به پیچیدگی های سیاست داخلی در ایران نوشت: در این شرایط، تندروهای ضدآمریکایی و اصلاحطلبان طرفدار مذاکره برای کسب قدرت در رقابت هستند.
صنم وکیل به سیانان گفت: «محافظهکاران این لحظه را فرصتی برای حمله به دولت پزشکیان میبینند تا موقعیت خود را در داخل کشور تثبیت کنند و شاید در بعد هستهای نیز تأثیر بگذارند.»
کارشناسان معتقدند که برای هر دو طرف، یعنی آمریکا و ایران، دستیابی به توافق در حالی که هنوز امکانپذیر است، به نفع آنهاست.