خبرگزاری مهر، گروه استانها: مفهوم استقامت از دیرباز در متون دینی، تاریخی و فرهنگی جایگاه ویژه‌ای داشته است. در قرآن کریم، آیات متعددی بر اهمیت صبر و پایداری تأکید کرده‌اند. از جمله در آیه ۱۱۲ سوره هود، خداوند به پیامبر (ص) دستور می‌دهد «فَاستَقِم کَما أُمِرتَ وَمَن تابَ مَعَکَ «پس ای پیامبر! همان‌گونه که مأمور شده‌ای، استقامت کن. همچنین در تاریخ اسلام، نمونه‌های متعددی از مقاومت در برابر دشمنان و پایداری بر اصول مشاهده می‌شود. صبر و ایستادگی یاران پیامبر (ص) در برابر شکنجه‌های مشرکان مکه، قیام عاشورا و پافشاری امام حسین (ع) بر حقیقت، از نمونه‌های برجسته این آموزه در تاریخ اسلام است.
علاوه بر منابع دینی، در آموزه‌های اخلاقی و حکمت‌های کهن نیز به اهمیت استقامت اشاره شده است. حکایت معروفی که حجت‌الاسلام فاطمی‌منش درباره قطرات آب و سوراخ کردن سنگ نقل کرد، در فرهنگ‌های مختلف برای نشان دادن ارزش تلاش مستمر و پایداری آمده است. این داستان، یادآور سخن سعدی در گلستان است که می‌گوید رهرو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود.
حجت‌الاسلام مهدی فاطمی‌منش در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به زندگی با آیه‌های ۲۹ ماه مبارک رمضان به بررسی اهمیت استقامت در زندگی فردی و اجتماعی پرداخت و اظهار کرد: در این ماه مبارک، هر روز با یک آیه از قرآن زندگی کردیم و امروز به آیه‌ای درباره استقامت رسیده‌ایم. حال سوال این است که استقامت بهتر است یا سازش؟ پاسخ این پرسش بستگی دارد به اینکه در برابر چه کسی قرار گرفته‌ایم.
سازش با دوستان، مقاومت در برابر دشمنان
وی با استناد به آیه‌ای از قرآن کریم گفت: خداوند در قرآن فرموده است: «رحما بی نهم و اشداء علی الکفار» یعنی کسانی که همراه پیامبر هستند، با دوستان خود با محبت رفتار می‌کنند، اما در برابر دشمنان سخت‌گیرند. بنابراین، سازش با دوستان بسیار پسندیده است، اما در برابر دشمنان، نه‌تنها سازش خطرناک بلکه مقاومت ضروری است.
داستانی از دوران کودکی
رئیس تبلیغات اسلامی گنبد کاووس برای تبیین مفهوم استقامت، به خاطره‌ای از دوران دانش‌آموزی اشاره کرد و گفت: در مدرسه، برخی از بچه‌ها را زورگیر خطاب می‌کردند. این افراد بیرون مدرسه می‌ایستادند و از بچه‌های ضعیف‌تر خوراکی‌هایشان را می‌گرفتند. اگر آن دانش‌آموزان تسلیم می‌شدند، زورگیران به گرفتن خوراکی اکتفا نمی‌کردند و روزبه‌روز خواسته‌های بیشتری از آنها داشتند. اما در مقابل، بچه‌هایی که مقاومت می‌کردند، حتی اگر کتک می‌خوردند، باعث می‌شدند که زورگیران عقب‌نشینی کنند، زیرا می‌دانستند که ادامه این کار برایشان دردسر دارد.
درس مقاومت از طبیعت
وی در ادامه افزود: یکی از دانشمندان بزرگ اسلامی، سکاکی، زمانی که نمی‌توانست مطالب درسی را به‌خوبی درک کند، دچار تعجب شد. اما روزی در بیابان دید که قطرات آب، سنگی را سوراخ کرده‌اند. این پدیده نشان داد که حتی آب، با استمرار و استقامت، می‌تواند سخت‌ترین سنگ‌ها را بشکافد.
نتیجه استقامت از نگاه قرآن
حجت‌الاسلام فاطمی‌منش با اشاره به آیه‌ای از سوره جن، بر پاداش مقاومت تأکید کرد و گفت: قرآن در این آیه می‌فرماید: اگر شما اهل مقاومت باشید، فسقیناهم ما انقدها؛ یعنی شما در نهایت، آب زلال آرامش را خواهید نوشید و معرفت نصیبتان خواهد شد، به شرط اینکه استقامت کنید.
دو بُعد مهم استقامت
وی در پایان به دو بعد مهم استقامت اشاره کرد و اظهار کرد: نخست، استقامت در برابر دشمن، به‌جای سازش و تسلیم. دوم، استقامت در مسیر الهی و ولایت. اگر در این راه ثابت‌قدم بمانید، خداوند شما را به آرامش حقیقی خواهد رساند.
بررسی آموزه‌های دینی، تاریخی و حتی تجربیات روزمره نشان می‌دهد که استقامت، عامل کلیدی در دستیابی به موفقیت و آرامش است. همان‌طور که حجت‌الاسلام فاطمی‌منش بیان کرد، سازش با دوستان امری پسندیده است، اما در برابر دشمنان، تنها استقامت و ایستادگی موجب حفظ عزت و حقوق فردی و اجتماعی خواهد شد.
از سوی دیگر، استقامت تنها به بُعد مبارزه با دشمن محدود نمی‌شود، بلکه در مسیر علم، معنویت و زندگی شخصی نیز ضروری است. دانشمندانی همچون سکاکی، با استمرار در یادگیری، به موفقیت‌های علمی دست یافتند و قطرات آب، با تکرار مداوم، توانستند سنگ را بشکافند.
قرآن نیز وعده داده است که استقامت، درهای آرامش، معرفت و الطاف الهی را به روی انسان می‌گشاید. بنابراین، در هر جنبه‌ای از زندگی چه در برابر دشمن، چه در مسیر دین و چه در دستیابی به اهداف شخصی پایداری، رمز موفقیت است.
