محمود واعظی، قائم‌مقام حزب اعتدال و توسعه، در گفتگو با خبرنگار مهر به اهمیت وجود احزاب در ساختار سیاسی کشور پرداخت و گفت: احزاب یکی از محورهای اساسی توسعه‌ی سیاسی در جوامع معاصر و به عبارتی عامل تحقق و تحرک دموکراسی و مردم سالاری تلقی می‌شوند. در واقع احزاب سیاسی فعال و کارآمد حلقه پیوند میان طبقات لایه‌ای جامعه و مراکز قدرت‌اند و ابزار مناسبی برای مشارکت بیشتر مردم در توسعه و حکمرانی می‌باشند.
وی ادامه داد: احزاب در جهان با مؤلفه‌ها و کارکردهای عملیاتی تعریف می‌شوند و برای کارآیی بیشتر مورد حمایت دولت‌ها نیز قرار می‌گیرند که به برخی از آنها اشاره می‌کنم. حزب تشکلی مستمر و بادوام است که عمری بیش از بنیان‌گذارانش دارد و در مرکز و سطح استان‌های کشور شعبه دارد که همه واحدها از سیاست‌هایی متمرکز تغذیه و در راستای اجرایی نمودن آن با توجه به شرایط جغرافیایی اهتمام می‌کنند.
احزاب در سطح ملی با عضوگیری اقشار مختلف جامعه منافع ملی را دنبال می‌کنند
قائم‌مقام حزب اعتدال و توسعه همچنین به مدل‌های حزب در دنیا پرداخت و مطرح کرد: حزب همفکران و افرادی که دارای گرایش فکری و سیاسی نزدیک به هم هستند را گرد هم جمع می‌کند. حزب درصدد بسیج مردم در راستای پیش بردن طرح‌ها و برنامه‌های از پیش تعیین شده، برای دستیابی به قدرت جهت تحقق منفعت عامه و توسعه کشور است.
واعظی خاطرنشان کرد: احزاب برخلاف گروه‌هایی که منافع دارند، منافع گروهی عده‌ی خاص را دنبال و تأمین نمی‌کنند بلکه در سطح ملی با عضوگیری اقشار مختلف جامعه منافع ملی را دنبال می‌کنند. موضوع بعدی «کارویژه های عام» یا وظایف استاندارد احزاب در جهان معاصر است. اصلی‌ترین کارویژه حزب حضور و رقابت در انتخابات‌ها از مسیر گزینش نامزدهای انتخاباتی و تلاش برای کسب آرا مردم و پیروزی در جریان انتخابات است.
وی افزود: دومین کارویژه احزاب اطلاع رسانی مستمر و به موقع است. ضروری است تا احزاب برنامه‌ها و سیاست‌های خرد و کلان حکمرانی مد نظر خود را به شکل شفاف و قابل فهم ابتدا برای اعضا و سپس برای مردم تبیین نمایند.
واعظی سومین کارویژه حزب را پرداختن بر امر مهم «آموزش» دانست. گفت: آموزش سیاسی و اجتماعی با هدف بالا بردن سطح آگاهی و تخصص کادر و تشکیلات حزب در وهله اول و سپس پرداختن به آموزش سیاسی مردم برای بالا بردن سطح آگاهی اجتماعی از دیگر کارویژه‌های اصلی احزاب است.
وی نقد سازنده را از دیگر کارکردهای احزاب برشمرد و ادامه داد: احزاب موظفند عملکرد و رفتار دولتمردان و مجموعه عملکرد نظام سیاسی را بر اساس قانون اساسی و برنامه‌هایی که به مردم ارائه شده را تحت نظارت داشته و خروج از مسیر حکمرانی را نقد و نسبت به بازگشت به ریل درست انذار دهند.
نقش احزاب به عنوان پل میان مردم و حاکمیت پررنگ‌تر شود
قائم‌مقام حزب اعتدال و توسعه ایفای نقش مهم ارتباط و تسهیلگری میان حکومت و مردم را از دیگر کارکردهای احزاب دانست و ادامه داد: احزاب باید به عنوان حلقه پیوند دهنده فرد و حکومت عمل کنند. از این روی کشورهایی که بر ساز و کار «انتخابات» و صندوق رأی در جهت ایجاد فضای مشارکت حداکثری مردم برای انتخاب مستقیم رئیس جمهور، نمایندگان مجلس و غیره اعتقاد و تمرکز دارند و در راستای تقویت و توسعه حکمرانی مطلوب و کارآمد از این اصل بنیادین مردم سالاری صیانت و نهایت بهره را می‌برند همواره به نقش احزاب توجه ویژه‌ای دارند.
واعظی افزود: در ایران با توجه به اینکه شاهد انتخابات مختلف هستیم، ضروری است جایگاه احزاب از سوی حاکمیت تقویت و مورد حمایت قرار گیرد و نقش احزاب به عنوان پل میان مردم و حاکمیت پررنگ‌تر شود. متأسفانه در ایران با دو مشکل جدی مواجه هستیم که باید اصلاح شود. حاکمیت به احزاب صرفاً در زمان انتخابات؛ آن هم برای گرم کردن انتخابات و تشویق مردم به رأی دادن توجه می‌کند.
وی یادآور شد: برخی از احزاب کوچک هم به دلیل رویکرد حاکمیت به احزاب در برهه انتخابات‌ها فعال می‌شوند و پس از پایان یافتن انتخابات‌ها خاموش می‌شوند. این از نارسایی‌های نظام سیاسی حزبی کشور است و باید برای اصلاح آن تدبیر شود، زیرا فعالیت مستمر و پویای احزاب در طول سال حائز اهمیت است.
لزوم فعالیت مستمر احزاب در تمام سال
قائم‌مقام حزب اعتدال و توسعه تأکید کرد: احزاب باید در طول سال به طور مستمر فعالیت کنند و ارتباط با بدنه اجتماعی را حفظ و تقویت نمایند. شرایط اقتصادی و اجتماعی حال حاضر کشور، ایجاب می‌کند تا فعالیت‌های حزبی بیشتر و تأثیرگذار تر شود. امروزه که ایران با مسائل اقتصادی و خارجی متعددی روبه‌روست و مردم با مشکلات معیشتی و اجتماعی بسیاری مواجه هستند، احزاب می‌توانند نقش مهمی میان مردم و حاکمیت ایفا نمایند.
وی ادامه داد: اینکه مردم بتوانند از طریق احزاب مشکلات خود را به مراکز قدرت منتقل و در عین حال از سیاست‌های دولت و حاکمیت آگاه شوند، می‌تواند تأثیر بسزایی در رفع مشکلات و اقناع مردم داشته باشد.
ضرورت اصلاحات در ساختار احزاب فصلی
قائم‌مقام حزب اعتدال و توسعه سپس به موضوع احزاب فصلی اشاره کرد و گفت: متأسفانه در کشور، برخی از احزاب کوچک در طول سال فعالیت خاصی نداشته و تنها در زمان انتخابات بروز و ظهور دارند. حضور فصلی احزاب کوچک کمتر تأثیر گذار بوده و ضروری است برای تأثیرگذاری بیشتر احزاب هم سو با یکدیگر ادغام شوند.
واعظی ادامه داد: همانطور که توضیح دادم احزاب موظفند در طول سال سیاست‌ها و برنامه‌های خود را برای مردم به شکل شفاف اطلاع رسانی کنند. مردم باید بدانند که به کدام حزب و با چه تفکر رأی می‌دهند و چه برنامه‌ای را دنبال می‌کنند. این شفافیت در سیاست‌گذاری احزاب باعث می‌شود که مردم در جریان انتخابات تصمیم بهتری بگیرند و مانع از این می‌شود که نامزدهای انتخاباتی به مردم قول بدهند و پس از انتخاب شدن به گونه دیگری عمل کنند و هیچ حزبی مسؤلیت نپذیرد.
در حال حاضر پاسخگویی به نحو احسن وجود ندارد زیرا در قانون برای نظارت بر عملکرد احزاب پس از پیروزی در انتخابات مسؤلیتی در نظر گرفته نشده است.
اهمیت مشورت‌گیری از احزاب در تصمیم‌گیری‌های کلان کشور
قائم‌مقام حزب اعتدال و توسعه بر اهمیت مشورت‌گیری از احزاب در فرایندهای تصمیم‌گیری کشور تأکید کرد و افزود: مناسب است حاکمیت و دولت بیش از پیش از ظرفیت احزاب بهره برداری کنند و در مسائل و عرصه‌های مختلف با احزاب تبادل نظر داشته باشند.
واعظی یادآور شد: اگر احزاب بتوانند از طریق ارتباط مستمر با مردم و انتقال مشکلات و مطالبات اجتماعی به دولت و حاکمیت، نقشی مؤثر ایفا نمایند، تقویت اعتماد مردم و متعاقباً کمک به حل مشکلات صورت می‌پذیرد.
لزوم اصلاح در تعداد و قدرت احزاب کشور
قائم‌مقام حزب اعتدال و توسعه در ادامه به ازدیاد احزاب در ایران و برخی احزاب فصلی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، تعداد زیادی از احزاب فصلی در ایران تشکیلات گسترده و منسجم نداشته و فعالیت مستمر هم در طول سال ندارند.
واعظی بیان کرد: ضروری است برای تأثیرگذاری بیشتر، احزاب قوی گسترده و فعال با ادغام احزاب هم سو ایجاد شود. وجود حدود ۲۰۰ حزب تنها به سردرگمی و عدم اعتنا و پذیرش مردم می‌انجامد. باید احزاب، با هویت مشخص و سیاست‌های روشن، در انتخابات و عرصه‌های سیاسی حاضر شوند تا مردم از میان آنها با طیب خاطر انتخاب کنند.
شفافیت و اعتماد بیشتر مردم به احزاب
قائم‌مقام حزب اعتدال و توسعه در ادامه گفت: هرچه شفافیت در فعالیت‌های حزبی بیشتر باشد و هرچه احزاب بیشتر مورد حمایت دولت و حاکمیت قرار بگیرند اقناع بیشتر مردم نتیجه خواهد بود. این شفافیت باعث می‌شود که مردم در جریان سیاست‌ها و اهداف احزاب قرار بگیرند و بدانند که به چه تفکری رأی می‌دهند و در صورتیکه خلاف وعده‌ها عمل شد می‌توانند مطالبه کنند.
واعظی ادامه داد: احزاب باید خط‌مشی کلان خود را برای مردم روشن و مواضعشان در برابر مسائل مختلف کشور را مستمرا اعلام کنند. این رویکرد می‌تواند در جلب اعتماد بیشتر مردم و نهایتاً افزایش مشارکت مدنی در انتخابات مؤثر باشد.
راهکارهایی برای تعامل نزدیک‌تر احزاب با هم
قائم‌مقام حزب اعتدال و توسعه پیشنهاد داد که احزاب با دیدگاه‌های مشابه و همسو برای اینکه زمینه ادغام به وجود آید به شکل نزدیک‌تری با هم کار کنند. او گفت: ضروری است احزاب در ارائه سیاست‌ها به شکل شفاف عمل کنند و برنامه‌هایشان را به گونه‌ای ارائه دهند که مردم قدرت تصمیم‌گیری بالایی داشته باشند.
وی تصریح کرد: اگر احزاب با دیدگاه‌های مشابه و نزدیک‌تر همکاری کنند و رویکرد حاکمیت نسبت به احزاب تغییر کند می‌تواند در جهت تقویت سیاست‌گذاری‌های حکمرانی و بهبود شرایط کشور گام‌های مؤثری برداشته شود.
ضرورت جلب حمایت مردم برای حل مشکلات کشور
واعظی با اشاره به لزوم حمایت و اقناع مردم برای حل مشکلات کشور گفت: مردم، به عنوان مهم‌ترین فاکتور تضمین کننده قدرت کشور، باید در جریان مسائل مختلف قرار بگیرند و از احزاب انتظار دارند که به شفاف‌سازی و ارائه برنامه‌های عملی برای حل مشکلات کشور بپردازند. اگر مردم حمایت کنند، بسیاری از مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور سهل تر حل و فصل خواهد شد.
قائم‌مقام حزب اعتدال و توسعه افزود: در نهایت، آنچه که کشور به آن نیاز دارد، این است که احزاب نقش خود را به درستی ایفا کنند و در کنار مردم برای حل مشکلات کشور قدم بایستند.
