محسن جمشیدی
در پشت ارقام رسمی و گزارش‌های منتشر شده، تصویری کامل از وضعیت تصادفات جاده‌ای در ایران پنهان مانده است. گزارش‌های میدانی حاکی از آن است که در بسیاری از مناطق دورافتاده و کمتر پوشش داده‌شده، به علت محدودیت‌های زیرساختی و نواقص تجهیزات ارتباطی، ثبت دقیق حوادث جاده‌ای با چالش‌های جدی روبه‌روست.
این نقص در شفافیت گزارش‌دهی، نه تنها برنامه‌ریزی‌های پیشگیرانه و اقدامات ایمنی را مختل می‌کند، بلکه نقش مهمی در ایجاد توهم از وضعیت واقعی تلفات و خسارات جزیی دارد. بدون داشتن آمار جامع و دقیق، تصمیم‌گیرندگان از پشت پرده اطلاعات محدود، ممکن است در دفاع از سیاست‌ها و تخصیص منابع دچار اشتباه شوند؛ امری که پیامدهای جبران‌ناپذیری در کاهش ایمنی و سلامت جاده‌ها به دنبال خواهد داشت.
از سوی دیگر، تأثیر اقتصادی و اجتماعی این موضوع قابل چشم‌پوشی نیست؛ در حالی که صرف هزینه‌های درمانی، از دست رفتن بهره‌وری زندگی و عوارض روانی مربوط به تصادفات، در آمار رسمی منعکس نمی‌شود. در نتیجه، جامعه و مسئولان می‌توانند تصویر نادرستی از بلایای جاده‌ای را مشاهده کنند که احتمالاً موجبات بی‌توجهی به اصلاحات ساختاری و مدیریتی لازم را فراهم می‌آورد.
تجربه کشورهای موفق نشان می‌دهد که بهره‌مندی از فناوری‌های نوین، همچون سیستم‌های هوشمند نظارت، دوربین‌های خودران و سنسورهای اینترنت اشیا، می‌تواند به افزایش دقت در ثبت و مدیریت حوادث کمک شایانی کند.
این رویکرد هوشمندانه، قادر است زمینه‌های پیشگیری و کاهش ریسک‌های جاده‌ای را بهبود بخشد. استفاده از این فناوری‌ها در کنار بهبود‌های زیرساختی و مدیریتی، می‌تواند پلی برای تغییر مثبت در نظام ایمنی جاده‌ای ایران باشد.
در نهایت، بحث درباره ی عدم شفافیت در آمار تصادفات جاده‌ای، نه تنها یک مسئله نظام‌مند در حوزه مدیریت حوادث است، بلکه نشانگر نیاز فوری به بازنگری در الگوهای نظارتی و مدیریتی کشور به شمار می‌آید.
این واقعیت پنهان می‌تواند جرقه‌ای برای آغاز گفتگوهای عمیق سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شود تا در نهایت ـ با همکاری همه‌جانبه نهادهای مختلف ـ زمینه‌های اصلاح و بهبود ایمنی جاده‌ای به شیوه‌ای علمی و کارآمد فراهم گردد.
