روز طبیعت را پایان جشن‌های نوروزی می‌نامند؛ بهار به طبیعت پوشش سبز و هوای مطبوع هدیه می‌دهد و مردم در سیزدهمین روز از فروردین رهسپار طبیعت می‌شوند و این روز را جشن می‌گیرند. تهران با قدمتی چند هزار ساله مملو از مکان‌های تفریحی، گردشگری و تاریخی است و هر یک دارای شاخص‌های منحصر به فرد هستند. انتخاب مکان مناسب به ویژه در روز طبیعت برای بهره از بوستان‌های مختلف و فضای سبز در پایتخت و اطراف آن شاید کمی سخت به نظر برسد و بر همین اساس به بررسی برخی از بوستان‌های سطح شهر خواهیم پرداخت و در جهت شناسایی و دسترسی بهتر با این بوستان‌ها آشنا خواهید شد.
به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، بوستان‌های جنگلی استان تهران به دو دسته طبیعی و دست کاشت تقسیم می‌شوند. جنگل‌های طبیعی در سطح استان تهران پراکنده‌اند و در آن‌ها گونه‌های گیاهی مانند زالزالک، گوجه وحشی، زرشک، انجیر، شیر خشت، پسته، بادام کوهی، داغداغان، سنجد، تنگرس، گز، ارزن، سماق، سیاه دلیک و ... به چشم می‌خورد. در حوزه بوستان‌های جنگلی «دست کاشت» استان تهران می‌توان به بوستان‌هایی همچون لویزان، وردآورد، چیتگر، غزال، سرخه حصار، پردیسان، توسکا، سوهانک، خجیر، کوهسار و طالقانی اشاره کرد که در مجموع مساحتی بیش از ۵۹ میلیون متر مربع را به خود اختصاص داده‌اند.
*بوستان‌های پایتخت
پارک جنگلی لویزان
بزرگترین پارک تهران پارک جنگلی لویزان است که مساحتی معادل ۱۱ میلیون متر مربع دارد. این پارک در قسمت شمال شرقی و در منطقه ۴ تهران واقع شده و در سال ۱۳۴۶ احداث شده است. این بوستان از شمال به بزرگراه شهید بابایی، از غرب به شهرک امید و از شرق به ده لویزان منتهی می شود. پوشش گیاهی عمده این بوستان جنگلی درختان کاج، سرو خمره ای، چنار، اقاقیا، توت، عرعر و گز است. از ویژگی‌های این بوستان می‌توان به دید وسیع آن اشاره کرد که وقتی به بالای این بوستان برسید شهر بزرگ تهران زیر پایتان خواهد بود؛ مکانی مناسب برای فرار از همه دغدغه‌ها و زندگی ماشینی.
بوستان پردیسان
بوستان پردیسان تهران با وسعت حدودیِ ۲۷۵ هکتار در بزرگراه حکیم غرب، بعد از بزرگراه شیخ فضل الله نوری واقع شده است. این پارک شامل دو بخش حیات وحش طبیعی و حیات وحش در حال اسارت است که علاقه‌مندان می‌توانند از آن‌ها بازدید کنند. نزدیکی این پارک به برج میلاد تهران چشم اندازی خیره کننده از آن را به نمایش گذاشته است.
روددره فرحزاد
اکوپارک رود دره فرحزاد نیمه دوم سال گذشته به بهره برداری رسید. این اکوپارک حد فاصل دالاغر (ابتدای کوهستان فرحزاد) تا همیلا (ابتدای پارک نهج‌البلاغه) با مساحت ۱۵۷ هکتار و طول تقریبی ۵ کیلومتر است که مساحت ۵۴ هکتاری دارد و بین دو منطقه ۲ و ۵ شهرداری تهران واقع شده است که برای آن از غرب (خیابان بهشت) و از شرق (خیابان آبشار) دو ورودی در نظر گرفته شده است.
پارک آب و آتش
بوستان آب و آتش یکی از بهترین پارک‌های تهران است که در خیابان آفریقا، نرسیده به چهارراه جهان کودک، انتهای کوچه ژوبین واقع شده است. از ویژگی‌های منحصر به فردی که این پارک دارد چهار برج آتشی است که در میان فواره های رقصان آب قد علم کرده و جلوه‌ای تماشایی را به وجود آورده‌اند. این پارک با مساحتی در حدود ۲۴ هزار مترمربع در منطقه ۴ تهران از طریق یک پل بسیار قابل توجه برای شهروندان به نام پل طبیعت تهران به پارک طالقانی که در آن سوی اتوبان مدرس واقع شده، متصل شده است. در واقع شهروندان با رفتن به پارک آب و آتش می‌توانند از دو پارک تهران دیدن کنند.
بوستان جمشیدیه
پارک سنگی جمشیدیه از زیباترین و دیدنی‌ترین بوستان‌های تهران است که نام خود را از مالک قدیمی زمین‌های این منطقه گرفته و از ویژگی‌های این پارک، دریاچه، آبشار و نیز آبنماهای سنگی است که جلوه‌ای خاص دارند. این پارک در ابتدای مسیر اصلی صعود به پناهگاه کلک‌چال قرار دارد.
این پارک پس از بوستان ملت، دومین پارکی است که یک شهروند تهرانی به یک مهمان غیر تهرانی معرفی می‌کند. این پارک محل زیست گونه‌های گیاهی و جانوری مختلف است و کفپوش سنگی آن نیز از ویژگی‌های منحصر به فرد آن است.
این پارک در شمالی‌ترین نقطه پایتخت و در انتهای یک سربالایی تند و تیز که با کوهستان مخلوط شده است، طی چند سال به یکی از جاذبه‌های گردشگری مبدل شده و نامش هنوز بر سر زبان‌هاست.
بوستان نهج البلاغه
پارک نهج البلاغه را می توان یک دهکده توریستی دانست که در بزرگراه همت، اشرفی اصفهانی، خیابان گلستان، خیابان پارک و خیابان استاد نظری واقع شده است. وسعت این پارک بیش از ۳۵ هکتار است که از این میان ۹ هزار متر مربع به مسیر دوچرخه سواری و ۱۸۰۰ مترمربع به فضای ورزش های همگانی اختصاص پیدا کرده است. وجود یک رودخانه در میانه پارک، آن را به دو قسمت مجزا تقسیم کرده که این قسمت از طریق پل‌های متعدد به یکدیگر متصل می‌شوند.
بوستان پرواز
یکی از تفریحگاههای پرطرفدار تهران «پارک پرواز» می باشد که در سعادت آباد، بلوار پیام، میدان بهرود واقع شده است. این بوستان به دلیل قرارگیری در ارتفاعات، در زمینی به مساحت ۱۳ هکتار، چشم اندازی ۳۶۰ درجه از پایتخت را به نمایش گذاشته است.
بوستان دانشجو
یکی از پارک های معروف شهر تهران است که در خیابان انقلاب اسلامی، حوالی چهارراه ولیعصر واقع شده است.
بوستان جنگلی چیتگر و دریاچه خلیج فارس
یکی از قدیمی ترین و بزرگترین پارک های جنگلی تهران، پارک جنگلی چیتگر نام دارد که در اتوبان تهران – کرج، خروجی پیکانشهر و آزاد شهر واقع شده است. شهروندانی که به این بوستان مراجعه می‌کنند می‌توانند از امکانات تفریحی و ورزشی این بوستان همچون مسیر دوچرخه سواری ویژه بانوان (محصور)، امکانات سوارکاری و تیراندازی و ... استفاده کنند.
در کنار این بوستان دریاچه مصنوعی چیتگر با مساحت ۳۳۰ هکتار واقع شده است. دریاچه‌ای که از شمال به بزرگراه همت، از شرق به محور چهار باغ و از جنوب و غرب به پارک جنگلی چیتگر محدود می‌شود. پیش از آغاز تعطیلات نوروزی ۱۴۰۴ فاز دوم این مجموعه نیز به بهره برداری رسید.
بوستان جوانمردان
منطقه ۲۲ تهران، قطب گردشگری پایتخت محسوب می‌شود که پارک‌های فراوانی را در خود جای داده است. یکی از پارک‌های تازه تأسیس این منطقه «پارک جوانمردان» می باشد که در اتوبان همت غرب، جنوب دهکده المپیک واقع شده است.
بوستان جوانمردان ایران (رود دره کن) یکی از مکان‌های تفریحی شهر تهران است که در مرز میان مناطق ۵ و ۲۲ شهرداری تهران احداث شده است. در این بوستان مساحتی بالغ بر ۲۰ هکتار به فضای سبز اختصاص داده شده است. در این پارک پیست دوچرخه سواری و کانکس های اجاره دوچرخه برای مراجعین ایجاد شده است.
بوستان هنرمندان
خانه هنرمندان ایران در جهت تقویت جوانب گوناگون فعالیت‌های هنری و ایجاد و حمایت از تشکیلات هنری، در سال ۱۳۷۷ با بازسازی بنایی متعلق به دوران قاجار که در زمان دومین جنگ ویرانگر جهانی توسط قوای متفقین به انبار مهمات و بعد از آن پادگان نظامی بود، به یک مرکز فرهنگی تبدیل شد.
خانه هنرمندان ایران، محل دبیرخانه صنف‌های هنری ایران است که با اختصاص فضاها و ارائه خدمات مختلف، امکان فعالیت‌های مختلف فرهنگی و هنری را برای صنف‌های هنری ایران ایجاد کرده است.
بوستان هنرمندان شامل امکاناتی همچون کتابفروشی، تندیس‌هایی از سبک های مختلف هنرهای تجسمی ( نمادی از طبیعت و عرفان)، خانه هنرمندان و پوشش گیاهی چنار، سرو، اقاقیا، نارون، صنوبر و سدروس است. این بوستان در خیابان طالقانی، خیابان ایرانشهر، نبش خیابان برفروشان واقع شده است.
بوستان جنگلی یاس
این پارک جنگلی که در شمال شرق تهران قرار دارد در دو قسمت شمالی (منطقه یک) و جنوبی(منطقه چهار) با وسعت ۱۴۰۰ هکتار بزرگترین پارک جنگلی شهر تهران است.
زمین این پارک جنگلی که از قبل درختان در آن کاشته شده بود مورد اختلاف بین چند دستگاه بود تا سرانجام به دستور رهبر معظم انقلاب در دیداری که به مناسبت روز درختکاری در ۱۷ اسفندماه سال ۹۳ انجام شد این منطقه به شهرداری تهران واگذار شد تا به منظور استفاده عموم مردم از طبیعت زیبای آن، آماده شود. پارک جنگلی یاس در تاریخ ۱۳ فروردین ماه سال ۹۴ همزمان با روز طبیعت، بعد از احداث زیر ساخت‌های اولیه لازم رسماً افتتاح شد و در اختیار عموم مردم شهر تهران قرار گرفت.
بوستان ولایت
بوستان ولایت نام بوستانی در جنوب غربی شهر تهران است که در محل قبلی فرودگاه قلعه مرغی ساخته شده است. این بوستان دارای ۳۰۰ هکتار وسعت و امکاناتی از قبیل شهربازی سقف‌دار و پیست دوچرخه سواری و موتورسواری است. فاز یک این بوستان با ۶۰ هکتار مساحت در سال ۱۳۹۰ به بهره‌برداری رسید.
از امکانات ویژه این بوستان می‌توان به گشتگاه (باغ راه ایرانی)، زمین‌های بازی کودکان و بزرگسالان، پیست‌های اسکیت و دوچرخه‌سواری و غیره اشاره کرد. از این بوستان در تعطیلات نوروزی بویژه نمازخانه آن برای اقامتگاه مسافران نوروزی استفاده می‌شود.
بوستان ولایت با توجه به محاسبات انجام شده، امکان پذیرش حداقل ۱۵۰ هزار نفر در روز را دارد و نکته حائز اهمیت در این مجموعه همجواری سایت با اتوبان‌های نواب، حق شناس، شهید چراغی و نزدیکی به اتوبان‌های بهشت و آزادگان می‌باشد.
همچنین در مجموعه بوستان ولایت چندین مجموعه پارکینگ روباز با گنجایش نهایی ۳۵۰۰ واحد به همراه کندرو سرتاسری پیرامونی که موجبات عدم نفوذ بار ترافیکی وسایط نقلیه به اتوبان‌های اطراف را به همراه خواهد داشت، از مزیت‌های قابل تأمل این مجموعه است.
بوستان نیاوران
بوستان نیاوران که قبلا صاحبقرانیه نامیده می‌شد، جزو املاک یکی از بازماندگان قاجاریه بود. پس از ساخت کاخ نیاوران، این قسمت از زمین در تملک شهرداری قرار گرفت و با ارائه نقشه‌ای در سال ۱۳۴۰ توسط سردار افخمی طرح منظمی در بوستان پیاده شد. بوستان نیاوران در خیابان پاسداران، ابتدای خیابان شهید باهنر واقع شده است.
آبشار تهران
بوستان زیبایی واقع در بزرگراه همت غرب، بعد از آزادگان که جاری بودن آب از ابتدای بوستان در ارتفاعات تا انتهای آن طبیعت زیبایی را رقم زده، وجود دارد. این بوستان که در سال ۹۰ راه‌اندازی شده است، یکی از جاذبه‌های کمتر شناخته شده تهران به شمار می‌رود. آبشار مصنوعی بر فراز کوه‌ها باعث زیبایی محیط شده و در کاهش دمای محیط به شدت تاثیر گذار است.
گونه‌های گیاهی این بوستان شامل چنار، بید مجنون، تبریزی، سرو نقره‌ای، اقاقیا و ... می‌باشد. از مزایای بوستان آبشار تهران می‌توان به این نکته اشاره کرد که در مجموعه گردشی آبشار تهران ۵ پارکینگ و فضای آسفالت و روباز، در قسمت‌های جنوبی آن ساخته شده است. آبشار تهران در منطقه ۲۲ قرار دارد و دارای چند زمین بازی برای کودکان، چندین برکه مصنوعی و آلاچیق است.
بوستان بهشت مادران
بوستان بهشت مادران به عنوان اولین بوستان ویژه بانوان در سطح شهر تهران و بر اساس طرح یک فوریتی ۲۰ مرداد ۱۳۸۲ شورای شهر تهران مبنی بر احداث و ایجاد بوستان‌های ویژه بانوان، در سال ۱۳۸۷ افتتاح و به بهره برداری رسید. هدف از ایجاد این بوستان ، برطرف نمودن نیازهای حقیقی زنان ( منطبق بر ارزش‌های دینی، اسلامی و فرهنگ بومی و ملی همراه با امنیت روانی، اجتماعی و فیزیکی آنان ) و ایجاد فرصت‌های تفریحی، ورزشی، آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و تأمین سلامت جسمانی و روانی، پر کردن اوقات فراغت بانوان و همچنین ارتقاء و بهینه سازی کیفیت زندگی فردی و خانوادگی ( از طریق شرکت در فضاهای جمعی و گروهی ) می‌باشد.
این بوستان با مساحتی بالغ بر۲۰ هکتار در بزرگراه رسالت، سیدخندان، جلفا، کوچه کاویان غربی واقع شده و امکاناتی شامل خانه فرهنگ حورا، سالن چند منظوره ورزشی، خانه سلامت مادر، زمین بازی کودکان، زمین اسکیت، آبنما و... است.
بوستان نوروز و پل طبیعت
بوستان نوروز بزرگترین بوستان پهنه غربی اراضی عباس آباد تهران با کارکرد تفریحی، فرهنگی و تفرجی است که برای آن کارکردهای بین‌المللی و فرهنگی در حوزه کشورهای عضو اکو نیز تعریف شده است. نوروز به عنوان یکی از شاخصه‌های فرهنگی مشترک بین کشورهای عضو اکو مطرح است که این مسئله در بین کشورهای همسایه دریای خزر نیز صادق بوده و به همین منظور دریاچه‌ای به شکل نقشه دریای خزر در این بوستان طراحی شده است.
در پهنه غربی ۶۵ هکتاری اراضی عباس آباد تهران، بوستان نوروز با بیش از ۹۰ هزار متر مربع مساحت، بزرگترین بوستان مجموعه را تشکیل می‌دهد که کارکرد تفریحی، فرهنگی و تفرجی برای آن در سطح فرامنطقه‌ای و بین‌المللی پیش‌بینی شده است. کارکردهای بین‌المللی و فرهنگی بوستان نوروز در حوزه کشورهای عضو اکو تعریف شده که در همین راستا بخشی از این بوستان به نام «اکو» در نظر گرفته شده است که محلی برای معرفی آیین‌ها و سنت‌های کشورهای عضو اکو با محوریت آیین و سنت «نوروز» در تمام ایام سال خواهد بود.
در این بوستان ۱۲ سکو به ۱۲ کشور عضو اکو و دو سکو نیز به کشورهای عراق و بحرین که نوروز را جشن می‌گیرند ولی عضو اکو نیستند، اختصاص پیدا کرده است که هر کشور می‌تواند در یکی از این سکوها به معرفی خود در حوزه گردشگری، نمایش آداب و رسوم، صنایع دستی و موسیقی بپردازد.
شهر بانوان بوستان ولایت
شهر بانوان یک باغ ایرانی است که در عرصه‌ای بالغ بر ۶ هکتار و در شمالی ترین بخش بوستان ولایت قرار گرفته است و یکی از هفت قطب اصلی مجموعه بوستان ولایت می باشد.
هدف از احداث شهر بانوان ارتقاء توان فرهنگی، اجتماعی و مهارت‌های ورزشی بانوان در راستای اقدامات قبلی شهرداری است. ورود کلیه آقایان به شهر بانوان ممنوع است و برنامه‌ریزی به گونه ای است که تمام فعالیت‌های شهری این سایت از جمله فعالیت‌های مدیریتی، انتظامی، خدماتی، مدیریتی و ... نیز توسط بانوان انجام می‌گیرد.
ساختار اصلی شهر بانوان بر پایه باغ‌های ایرانی است. شهربانو در انتهای اتوبان نواب –تقاطع اتوبان تندگویان-بوستان بزرگ ولایت واقع شده است.
بوستان گفت‌وگو
پارک گفت‌وگو با مساحت حدودی ۱۴۵۰۰۰ مترمربع در سال ۱۳۸۲ در غرب تهران تأسیس شد که ۷ هکتار از آن را گونه‌های گیاهی فصلی و دائمی در برگرفته است. در این پارک سعی شده تا روش‌های پارک سازی کشورهای مختلفی همچون ایتالیا و انگلستان با استفاده از فرهنگ و معماری ملت‌های مختلف به شهروندان شناسانده شود.
مجسمه حضرت مریم که به‌عنوان نماد صلح و دوستی میان ملت‌های مختلف است در بخش میانی باغ ایتالیایی پارک گفت‌وگو نصب شده است و می‌توانید از آن دیدن کنید. زمین بازی، کتابخانه، کتابفروشی، خانه سلامت، خانه اسباب‌بازی، مسجد، دو زمین اسکیت، رستوران، ۸ آبنما و ۳ سرویس بهداشتی از امکانات این پارک است.
بوستان پردیس بانوان
شرق نشینان تهران و گردشگران در این محدوده می‌توانند به سه راه افسریه-ضلع جنوب غربی میدان افسریه-ضلع شمال بوستان آزادگان سری بزنند و از بوستان پردیس بانوان استفاده کنند. این بوستان در جنوب شرقی تهران و در محدوده منطقه ۱۵ شهرداری واقع شده و مساحت کل آن ۲۷ هکتار و دارای یک ورودی اصلی در ضلع جنوبی است.
طراحی بوستان ترکیبی از سبک ایرانی و مدرن است، این بوستان دارای مجموعه ورزشی است.
بوستان مهندس علی محمد مختاری
این بوستان با مساحت ۳۴ هزار مترمربع در خیابان شیخ بهایی شمالی ۲۰ متری پیروزان، کوچه شهید صابری واقع شده است. این بوستان توسط علی محمد مختاری مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران طراحی شده است. از ویژگی‌های این بوستان می توان به مناسب سازی معابر جهت تردد معلولین اشاره کرد.
این بوستان دارای دو ورودی اصلی با سردرهای زیبا در ضلع شرقی و غربی و دو ورودی در ضلع جنوبی و جنوب غربی می‌باشد. در احداث فضای سبز این بوستان، درختان موجود که قدمتی بیش از یکصد سال داشته‌اند حفظ شده‌اند و گونه‌های گیاهی دیگر از قبیل برگ نو، برگ بو، زرشک، شیرخشت، مورد، پیراکانتا، انواع رز و نسترن و بوته‌های فصلی و دائمی به آن اضافه شده‌اند.
باغ گیاه شناسی ملی ایران
این باغ، مکان وسیعی را در شمال غرب تهران و در مراتع خوش آب و هوای پارک چیتگر به خود اختصاص داده است. این پارک که لقب بزرگترین و زیباترین پارک گیاه شناسی خاورمیانه را دارد، با مساحتی حدود ۱۵۰ هکتار، در فهرست ده پارک گیاه شناسی بزرگ دنیا قرار گرفته است و با داشتن ۲ آبشار، ۶ دریاچه، رودخانه، جویبار و در آخر طیف وسیعی از گونه‌های گیاهی مناطق مختلف ایران و سایر نقاط جهان، یکی از زیباترین و سرسبزترین مناطق تهران برای گشت و گذار به شمار می‌رود.
باغ گیاه شناسی ملی ایران با نگهداری و پرورش ۳۰۰۰ گونه درخت، درختچه و گل، کلکسیون ارزشمندی از گیاهان جهان را در خود جای داده است و از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که هر کدام شما را با پوشش گیاهی مناطق مختلف ایران و دنیا آشنا خواهد ساخت. این باغ به دلیل داشتن مناظری تماشایی و طبیعتی بسیار زیبا، به یکی از پرطرفدارترین اماکن تهران برای ثبت تصاویری ماندگار و خاطره انگیز مبدل شده است.
باغ راه حضرت زهرا(س)
باغ‌راه حضرت زهرا(س) به طول ۹.۵ کیلومتر در جنوب‌غربی تهران حد فاصل مناطق ۱۷ و ۱۸ قرار دارد؛ این فضا شامل یک بوستان و پلازای شهری با سرانه‌های مختلف فضای سبز، فرهنگی، تفریحی و آموزشی است که به تازگی به بهره‌برداری رسیده است. این باغ راه از طریق یک پل ۱۴۲ متری بزرگراه سعیدی را پشت سر گذاشته و وارد منطقه ۱۷ می‌شود. در این مجموعه برای کودکان شهربازی، سرگرمی‌های متنوع، بازی‌های الکترونیکی و حرکتی و شهر تربیتی کودک در نظر گرفته شده است.
