خبرگزاری مهر - گروه استانها - نیره شفیعی‌پور: در روزگاری که واژه‌هایی چون زندان، محکومیت و بدهی‌های مالی، بار منفی شدیدی بر دوش جامعه می‌گذارند، هم‌افزایی نهادهای مردمی و دولتی برای کاهش آلام زندانیان جرایم غیرعمد، تجلی روشن‌تری از مسئولیت اجتماعی است. استان یزد، با پیشینه‌ای فرهنگی، مذهبی و سنت‌هایی عمیق در نوع‌دوستی، بار دیگر در سال ۱۴۰۳ با آزادی ۲۱۴ زندانی غیرعمد، الگوی موفقی از این مشارکت انسانی و مدنی را ارائه داده است؛ الگویی که نه‌تنها موجب بازگشت افراد آسیب‌دیده به کانون خانواده و جامعه می‌شود، بلکه از فروپاشی‌های اجتماعی پیشگیرانه عمل می‌کند.
ستاد مردمی دیه استان یزد، به‌عنوان نهادی واسط بین خیرین و دستگاه قضائی، توانسته با بهره‌گیری از ابزارهایی چون فرهنگ‌سازی، جلب مشارکت‌های مردمی، اجرای پویش‌های موضوع‌محور و البته تعامل با رسانه‌ها و شهرداری، به بازوی مؤثری برای کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها بدل شود.
نکته قابل تأمل، تنوع نوع محکومیت این مددجویان است، از مهریه و نفقه گرفته تا حوادث کارگاهی و دیه تصادفات، نشان می‌دهد که بسیاری از این زندانیان، نه به دلیل ناهنجاری‌های رفتاری بلکه صرفاً در پی ناتوانی مالی گرفتار زندان شده‌اند. این مسئله، بار دیگر توجه به ضرورت اصلاح فرهنگ‌سازی مالی و مشاوره‌های حقوقی در جامعه را گوشزد می‌کند.
از سوی دیگر، آمار آزادی‌ها در سال ۱۴۰۳ نشان از افزایش ۱۵ درصدی نسبت به سال گذشته دارد؛ عددی که اگرچه امیدوارکننده است، اما نمی‌تواند ما را از ادامه مسیر غفلت‌ناپذیر سازد. چراکه باز هم در دل این آمارها، انسان‌هایی نهفته‌اند که زندگی‌شان با یک حادثه یا بدهی، از مدار عادی خارج شده و نیازمند دست یاری هستند.
آزادی ۲۱۴ محکوم مالی جرایم غیرعمد در سال ۱۴۰۳
در این رابطه رضا مقبلی، مدیرکل زندان‌های استان و نایب‌رئیس هیئت امنای ستاد مردمی دیه، از آزادی ۲۱۴ محکوم مالی جرایم غیرعمد در سال ۱۴۰۳ خبر داد.
وی با اشاره به رشد ۱۵ درصدی این آمار نسبت به سال گذشته گفت: رقم کل بدهی این مددجویان ۶۱۶ میلیارد و ۶۳۳ میلیون تومان بود که از این مبلغ، ۵۶۶ میلیارد و ۳۹۲ میلیون تومان از طریق دادخواست اعسار، گذشت شاکیان و آورده خود زندانیان تأمین شد و مابقی نیز از طریق کمک‌های خیرین و تسهیلات بانکی پرداخت شد.
مقبلی افزود: از این تعداد، ۱۴۶ نفر بدهکار مالی، ۵۳ نفر محکوم مهریه، ۱۳ نفر بدهکار نفقه، یک نفر محکوم به دیه تصادف و یک نفر محکوم حادثه کارگاهی بودند.
وی تأکید کرد: ۳۰ نفر از مددجویان تنها با مشاوره و اصلاح ذات‌البین آزاد شدند و ۱۸۴ نفر دیگر با کمک منابع مالی ستاد دیه، شامل زنان و مردانی که دوباره به خانواده خود بازگشتند.
به گفته این مقام مسئول، در سال جاری پویش‌های متعددی همچون «سهم من صد»، «بخشش کریمانه»، «هر هیئت آزادی یک زندانی»، «قدم قدم تا آزادی»، «وحدت رهایی»، «مهر فاطمی»، «یلدای رهایی» و «پدارنه» برگزار شد و نقش مهمی در این روند داشتند. مجموعاً از این طریق، ده‌ها زندانی جرایم غیرعمد آزاد شدند.
همچنین، جشن‌های گلریزان در ایام رمضان و حرکت دوشنبه‌های رهایی که با بازدید از بافت تاریخی یزد همراه بود، توانستند حمایت‌های قابل توجهی برای آزادی زندانیان جذب کنند.
مقبلی در پایان از همکاری صدا و سیمای مرکز یزد، شهرداری و سایر نهادهای فرهنگی و رسانه‌ای استان در اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی تقدیر و ابراز امیدواری کرد که این روند در سال‌های آینده نیز تداوم یابد.
به گزارش مهر، آزادی ۲۱۴ زندانی جرایم غیرعمد در یزد طی سال ۱۴۰۳، حاصل هم‌افزایی میان نهادهای مردمی، خیرین، دستگاه قضائی و نهادهای فرهنگی استان بود. این اقدام نه‌تنها گره از زندگی افراد گرفتار در بدهی‌های غیرعمد گشود، بلکه از پیامدهای اجتماعی چون فروپاشی خانواده، آسیب به کودکان و انزوای اجتماعی پیشگیری کرد.
بیش از ۶۱۶ میلیارد تومان بدهی این زندانیان، با مشارکت گسترده نیکوکاران، پذیرش اعسار، گذشت شاکیان، و اجرای پویش‌های خلاقانه و مناسبتی در طول سال، تأمین شد. از میان آزادشدگان، ۲۰ نفر زن و ۱۹۴ نفر مرد بودند که بیشترشان به‌دلیل بدهی مالی، مهریه یا نفقه زندانی شده بودند. پویش‌هایی چون دوشنبه‌های رهایی، بخشش کریمانه، یلدای رهایی و پدارنه، نمونه‌هایی از ظرفیت بالای اجتماعی یزد در حمایت از انسان‌های در تنگنا هستند.
نقش رسانه‌ها، شهرداری و سازمان‌های فرهنگی و… نیز در جریان‌سازی و اطلاع‌رسانی بسیار برجسته بود. این روند نه‌تنها چهره‌ای مهربان از جامعه یزد ترسیم می‌کند، بلکه الگویی الهام‌بخش برای دیگر استان‌هاست. استمرار این مسیر، نیازمند تقویت فرهنگ مشارکت، آموزش‌های حقوقی، و بازنگری در سازوکارهای پیشگیرانه از زندان‌افتادن شهروندان است.
