فرارو- مراسم «سلام» در زمان ناصرالدینشاه قاجار یکی از آیینهای رسمی و باشکوه دربار بود که در مناسبتهای خاصی مانند عید نوروز، عید غدیر، میلاد پیامبر، یا تولد شاه و ولیعهد برگزار میشد.
به گزارش فرارو؛ این مراسم معمولاً در کاخ گلستان، بهویژه در تالار سلام یا ایوان تخت مرمر برگزار میگردید و صحنهای از ساختار سلسلهمراتبی قدرت، آیین پادشاهی و جلوههای تزئینی قاجاری بود.
صحن جلویی کاخ گلستان، مراسم سلام، عکس: آنتوان سوروگین
مکان برگزاری:
تالارهای اصلی کاخ گلستان، معمولاً تالار سلام، تالار آینه، یا ایوان تخت مرمر، آراسته با فرشهای نفیس، چلچراغهای عظیم بلورین و تابلوهای نقاشی اروپایی بودند.
آراستگی درباریان:
در مراسم، مقامات بلندپایه و صاحبمنصبان نظامی، علما، سفرای خارجی و خانواده سلطنتی به ترتیب مقام و رده اجتماعی، صف میکشیدند.
در تصویر بالا هم این ترتیب رعایت شده: ردیف اول با افراد ملبس به ردای بلند رسمی و کلاه قاجاری، نظامیان در کنار شاهزادهها، و در انتهای جمع، درباریان و رجال قرار دارند.
لباسها و نشانهها:
نظامیان با لباسهای فرم سفید با سردوشی و مدالها
شاهزادگان و رجال حکومتی با کمربند زرین، نشانهای افتخار و چکمههای رسمی
علما با عمامه و عبا
برخی با سینیهایی در دست که معمولاً حاوی هدایای سنتی، میوه، گل یا پیشکش بودند
آیین سلام: با ورود شاه، همه میایستادند. سپس، یک به یک افراد، جلو آمده و تعظیم کرده یا دست بر سینه، ادای احترام میکردند. شاه بر تخت مرمر یا روی صندلی سلطنتی نشسته بود و گاه پاسخ سلام میداد یا هدیه میپذیرفت.
موسیقی نظامی: گاهی، در کنار مراسم رسمی، گروه موزیک سلطنتی با سازهای غربی مانند ترومپت و درام، مارش نظامی مینواختند.
کارکرد سیاسی: مراسم سلام، علاوه بر جلوهای از اقتدار سلطنت، بیعتگرفتن نمادین از رجال کشور، و نمایش وفاداری طبقات مختلف به شاه محسوب میشد.