داریوش خنجی، فیلمبردار سرشناس ایرانی-فرانسوی در جریان مسترکلاس در لابراتوار «قُمرا» در دوحه درباره پروژه‌های تازه، تجربه‌های قبلی و انتقاداتش از فناوری‌های دیجیتال در سینما سخن گفت.
به گزارش ایسنا، این فیلمبردار تحسین‌شده فرانسوی-ایرانی، پس از برگزاری مسترکلاس در لابراتوار قمرا متعلق به مؤسسه فیلم دوحه، با مجله اسکرین گفتگو کرد.
داریوش خنجی با اعلام این که در حال آماده‌سازی مرحله رنگ‌بندی فیلم «ادینگتون» ساخته استر برای نمایش در جشنواره کن است، این فیلم را بسیار متفاوت از آثار دیگر این کارگردان توصیف کرد.
خنجی که فیلمبرداری «ادینگتون» با حضور بازیگرانی چون واکین فینیکس و اما استون بر عهده داشته، درباره این پروژه گفت: «این فیلم بازیگرانی دارد که همیشه رؤیای همکاری دوباره با آن‌ها را داشتم. این فیلم بسیار متفاوت از آثار پیشین آری استر خواهد بود که کارگردانی عمیق و قدرتمند است. او نوعی ادراک و استعداد دارد که ما پیش‌تر در فیلم‌سازانی چون اینگمار برگمان و رومن پولانسکی دیده‌ایم. جست‌وجوی او برای نحوه روایت داستان، تحت‌تأثیر این فیلم‌سازان بود و می‌شد این تأثیر را احساس کرد.»
پیش از اعلام فهرست رسمی فیلم‌های جشنواره کن، خنجی تأیید کرد که فیلم آستر جایگاهی در این جشنواره یافته و امیدوار است در بخش مسابقه اصلی حضور یابد.
فیلم «ادینگتون» که نویسندگی و کارگردانی آن را آستر بر عهده دارد، داستان کلانتر یک شهر کوچک در نیومکزیکو را روایت می‌کند که بلندپروازی‌هایی فراتر از جایگاه خود دارد. فیلم یک سال پیش در نیومکزیکو فیلمبرداری شد و پدرو پاسکال، آستین باتلر و مایکل وارد نیز از دیگر بازیگران آن هستند.
خنجی گفت که این فیلم برخلاف معمول با نسبت تصویر «۱.۸۵:۱» فیلمبرداری شده است. هر کسی دیگری احتمالا آن را با نسبت (۲.۳۵:۱) و فرمت طولانی ضبط می‌کرد؛ اما ما تصمیم گرفتیم در ۱.۸۵:۱ کار کنیم.»
او تأیید کرد که به‌زودی فرایند دیجیتال اینترمدیت فیلم را با همکاری یوان لوکاس آغاز خواهد کرد؛ همکاری آن‌ها به فیلم «اغذیه فروشی» در سال ۱۹۹۱ بازمی‌گردد و از آن زمان در پروژه‌هایی چون «هفت» ساخته دیوید فینچر نیز ادامه داشته است.
خنجی همچنین از پروژه‌ی دیگرش با عنوان «مارتـی ساپریم» به کارگردانی جاش سفدی با بازی تیموتی شالامی در نقش مارتـی ماوزر قهرمان تنیس روی میز سخن گفت و عنوان کرد این فیلم تا پایان سال آماده خواهد شد و پس از آن فرایند رنگ‌بندی آن را با یوان لوکاس از ماه جولای آغاز می‌کند. خنجی همچنین گفت این فیلم قرار است کاملا متفاوت از هر چیز دیگری باشد که در حال حاضر ساخته می‌شود.
او درباره همکلاری مجدد با جاش سفدی پس از فیلم تحسین‌شده «الماس‌های تراش‌نخورده» توضیح داد: «جاش انرژی عجیبی برای ساخت فیلم دارد که در هیچ‌کس دیگری ندیده‌ام و در هر برداشت، آدم را غافلگیر می‌کند. او با الهام و شهود کار می‌کند؛ با بازیگران و دوربین به جایی می‌رود که انتظارش را نداری. همیشه هم آسان نیست، اما نتیجه خاص و منحصربه‌فرد است.»
این مدیر فیلمبرداری ایرانی-فرانسوی در جریان مسترکلاس دو ساعته خود در قطر از دیجیتالی‌سازی بیش از حد فرآیند فیلم‌سازی – به‌ویژه فرایند دیجیتال اینترمدیت – انتقاد کرد و آن را «بسیار خطرناک» خواند.
او گفت: «در ابتدا همه‌مان دنبال این فرایند بودیم، اما وقتی عملی شد، من از آن فاصله گرفتم. در فیلم «مترجم» (۲۰۰۵) به کارگردانی سیدنی پولاک، نسخه‌ای ابتدایی از این فرایند را انجام دادیم و از آن خوشم نیامد. حس کردم داریم خودمان را گم می‌کنیم، چیزی که واقعی نیست. از پولاک پرسیدم: می‌شود این را دوباره به صورت شیمیایی انجام دهیم؟ او گفت: کاری را بکن که فکر می‌کنی برای فیلم بهتر است.»
خنجی افزود: «دیجیتال اینترمدیت فرآیندی خطرناک است. نباید رنگ‌ها و سیاهی‌ها را بیش از حد دستکاری کرد. آزادی هنری فوق‌العاده است، اما باید با احتیاط از آن استفاده کرد – مثل همه‌چیز.»
او از فناوری سه‌بعدی نیز انتقاد کرد و گفت: «فیلم سه‌بعدی را رد می‌کنم. این نوع فیلم‌سازی زشت و غیرجذاب است. ما همیشه توهم سه‌بعدی را در فیلم‌سازی داریم. البته استثناهایی وجود دارد، مثلاً آواتار اول جیمز کامرون.»
او همچنین گفت که از فناوری آی‌مکس نیز خوشش نمی‌آید و وقتی مسئول آی‌مکس از او و بونگ جون هو خواست فیلم «میکی ۱۷» را با فرمت مناسب آی‌مکس بسازند، آن‌ها ترجیح دادند فیلم را با نسبت تصویر ۱.۸۵:۱ منتشر کنند: «نمی‌خواستیم صرفاً برای آی‌مکس نسخه خاصی بسازیم.»
خنجی در این باره گفت: «آی‌مکس و سه‌بعدی همگی در خدمت حس‌برانگیزی و هیجان‌زدگی‌اند. من فیلم‌هایی مانند آثار والتر سالس را ترجیح می‌دهم – داستان‌های واقعی.»
این فیلمبردار همچنین گفت از کارش در فیلم «ویمبلدون» (۲۰۰۴) رضایت نداشته و «چلنجرز» ساخته لوکا گوادانینو را در بین فیلم‌های ورزشی اخیر ترجیح می‌دهد: «تنیس را دوست دارم، اما فکر نمی‌کنم آن را خوب تصویر کردیم. فیلمبرداری تنیس برایم دشوار بود.»
او با یادآوری تجربه‌اش در فیلم «اوکجا» (۲۰۱۷) ساخته بونگ جون هو، گفت: «بونگ و تیم جوانش طوری از اوکجا صحبت می‌کردند که انگار موجودی واقعی است. در ابتدا برایم عجیب بود، چون اوکجا اصلاً وجود نداشت. اما کم‌کم آن‌ها باعث شدند باور کنم او زنده است. حالا که او را روی پرده دیدیم، واقعاً وجود دارد.»
خنجی همچنین درباره احتمال همکاری در یک فیلم موزیکال ۲۹ سال پس از فیلمبرداری «اویتا» با بازی مدونا گفت: «بعد از اویتا چند پروژه بزرگ موزیکال به من پیشنهاد شد که رد کردم. تجربه کار با آلن پارکر را دوست داشتم اما نمی‌خواستم تکرار کنم. حالا اما نمی‌خواهم درها را ببندم – حس می‌کنم ممکن است دوباره به این ژانر بازگردم.»
پی نوشت:
داریوش خنجی که ده‌ها سال به عنوان مدیر فیلمبرداری کار کرده و اولین نامزدی اسکار خود را برای فیلم «اویتا» (به کارگردانی آلن پارکر) در سال ۱۹۹۶ به دست آورد، به سبب کار با طیف وسیعی از سینماگران با سبک‌های سینمایی بسیار متفاوت، شناخته شده است.
او با کارگردانانی چون « ژان پیر ژونه» (اغذیه فروشی، شهر بچه‌های گمشده، بیگانه: رستاخیز)، «دیوید فینچر» (هفت)، «برناردو برتولوچی (زیبایی ربوده شده)، «وونگ کار وای» (شب‌های در به دری من)، «میشائیل هانکه» (عشق، بازی‌های خنده‌دار)، دنی بویل» (ساحل)، «سیدنی پولاک» (مترجم)، «وودی آلن» (نیمه شب در پاریس) و «جیمز گری» (به وقت آرماگدون) همکاری کرده است و در سال‌های اخیر فیلمبرداری «باردو» ساخته الخاندرو گونزالز ایناریتو و «میکی ۱۷» ساخته بونگ جون هو را نیز بر عهده داشته است.
