خبرگزاری مهر: مراسم اکران و نقد فیلم مستند «مشت در نمای درشت» چهارشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۴ همزمان با روز هنر انقلاب و با حضور محمدصالح حجت‌الاسلامی تهیه کننده و کارگردان، حامد صلاحی پژوهشگر، حسین نشاطی مشاور کارگردان و مجید نیک نفس دستیار پژوهش و عکاس از عوامل فیلم، مصطفی اسدزاده سرپرست پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، طیبه عزت اللهی‌نژاد مدیر پژوهشکده هنر پژوهشگاه، اسماعیل امینی، احمد نادمی و هادی سعیدی کیاسری و شهرام گیل آبادی، حبیب احمدزاده، شکرخدا گودرزی، هوشنگ بختیاری گوینده و نویسنده پیشکسوت رادیو تلویزیون، سیدحسام‌الدین حسینی مدیر مرکز هنری رسانه‌ای سلوک و جمعی دیگر از فعالان و علاقمندان عرصه فرهنگ و هنر، در محل پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

پس از اکران فیلم مستند «مشت در نمای درشت»، کارگردان و کارشناسان درباره این فیلم صحبت کردند.

فیلمی در مورد ادیبی که چراغ اندیشه را روشن می‌کند

پیش از همه طیبه عزت‌اللهی‌نژاد مدیر پژوهشکده هنر پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات در ابتدای نشست با تاکید بر جایگاه ادبیات فارسی و کم توجهی به آن با اشاره به یکی از قسمت‌های سریال پرطرفدار این روزهای تلویزیون یعنی «پایتخت ۷» گفت: همانطور که به طور طنز در سکانسی از این سریال، مردم ایران نسبت به ادبیات غنی فارسی بی‌توجهی می‌کنند اما مردم تاجیکستان آن را ارج می‌نهند؛ واقعیت این است که ادبیات جهان موازی اندیشه در یک جامعه است اما متاسفانه می بینیم که حوزه آموزش ما ادبیات و هنر را خیلی جدی نگرفته است. دانشگاه ما افراد را به سمت الکن شدن می برند و ما بعد از فارغ التحصیلی خیلی نمی‌توانیم از غنای کلامی استفاده کنیم.

وی بیان کرد: واقعیت این است که همان‌طور که هنر برای هنر یک اجحاف بزرگ است و به حاشیه بردن هنر از میدان تاثیرگذاری است، ادبیات برای ادبیات و محدویدت آن به استفاده از واژگان و خلاقیت در واژگان هم ظلم بزرگی است. ادبیات داستان زندگی و تجربه زیسته ایرانیان و در طول تاریخ صدای بلند اندیشه است.

عزت الهی در ادامه با اشاره به موضوع محتوای فیلم «مشت در نمای درشت» تصریح کرد: در این فیلم هم می‌بینیم که چگونه کسی که در حوزه ادبیات فعالیت دارد، چراغ اندیشه را روشن می‌کند. امیدوارم که به ادبیات و هنر؛ دوگانه ای که دو بال پرواز فرهنگ ایران بودند، بیش از پیش توجه بشود و فرزندان این سرزمین به اوج فکر کنند نه متاسفانه به هزل و هجو و این آفتی که امروز دچارش هستیم.

در ادامه مراسم، حامد صلاحی مدرس دانشگاه و کارشناس ادبی که پژوهشگر فیلم «مشت در نمای درشت» بر عهده داشته، اجرای این نشست را به دست گرفت و در سخنان کوتاهی به معرفی این فیلم مستند پرداخت و تاکید کرد: همان‌طور که در این مستند دیدید، براده‌هایی از زندگی سیدحسن حسینی به نمایش گذاشته شد که همچون سرو حریت و آزادمنشی داشت.

اهمیت آرشیو و پرداختن به هنر و هنرمند انقلاب

در ادامه این مراسم، اسماعیل امینی شاعر و از دوستان نزدیک زنده‌یاد سیدحسن حسینی گفت: ما اگر متولی و دلسوز هنر انقلاب داریم چطور است که هیچ آرشیو و سامان علمی نداریم. به رغم اینکه فکر می کنیم می دانیم هنر انقلاب را می شناسیم پس نیازی نداریم که ره آوردهایش را ثبت کنیم؛ یکی از چیزهایی که در روز هنر انقلاب به کار می‌آید و به آن نیاز داریم، توجه به این مسئله است که آرشیو بسیار مهم است.

وی تصریح کرد: در حالی که تلاش بسیار صورت گرفته و ضبط شدن همه جلسات در حوزه هنری و چند نهاد دیگری که به هنر انقلاب می پردازند و انتشار مطالب زیاد در مورد هنر و هنرمندان این دوره، آرشیو به معنی ثبت و منظم کردن دستاوردها و رهاوردهای فرهنگی سالهای پس از انقلاب به دلیل کم‌توجهی از دست رفته است! به عنوان فردی علاقمند و پیگیر عرض می‌کنم که در مورد افرادی همچون سیدحسن حسینی و قیصر امین‌پور هیچ آرشیو منسجمی که همه جلسات، آثار و مقالات نوشته شده در مورد آنها را در یکجا گردآوری کرده باشند، نداریم! فرض کنید که یک پژوهشگر زبان فارسی از کشور دیگری به ایران به عنوان ام القراء زبان فارسی بیاید و بخواهد در مورد قیصر یا سیدحسن یا هر شاعر و شخصیتی که به تاریخ پیوسته تحقیق کند، آرشیوی حتی از نشریاتی مثل نشریه شعر در دست نیست.

این استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنانش به برخی صحبت‌هایی که از عواطف نشأت می‌گیرد که نشان از آمیخته شدن اسطوره و واقعیت دارد، اشاره کرد و گفت: این در تربیت و فرهنگ ما ایرانیان است که با هم به تعارف صحبت می کنیم و همدیگر را تحویل می گیریم که مناسب حوزه عواطف شخصی است اما وقتی می خواهیم کار علمی و تحقیقاتی کنیم، چنین تعارفاتی به جا نیست و متاسفانه این روزها باب شده که در متنون دانشگاهی و پایان نامه ها هم از همین لحن اساطیری و تعارفی استفاده می کنند که کاملاً غیر علمی است. در طول چند هزار سال تاریخی که داریم آمیخته شدن اسطوره واقعیت بلای زیادی بر سر ما آورده است در حالی که این دو کاملاً از هم مجزا هستند.

وی در ادامه بیان کرد: ما می توانیم با لحن اساطیری سخن بگوییم و اظهار کنیم که سیدحسن حسینی و قیصر امین پورسرآمد شاعران انقلاب و در اخلاق، خلاقیت و دانش بی نظیر بودند که البته با دوستی و شناختی که من از آنها دارم، بودند؛ اما به عنوان کسی که همه مقالات منتشر شده در مورد سیدحسن و قیصر را مطالعه کرده ام به جرات می توانم بگویم شاید کمتر از دو سه درصدشان از نظر علمی قابل اتکا هستند و مابقی پرت و پلا و از روی هم نوشته اند.

«مشت در نمای درشت» به دور از اغراض است

امینی در ادامه سخنانش به فیلم مستند «مشت در نمای درشت» پرداخت و عنوان کرد: من تبحری در حوزه سینما ندارم و از این منظر سخن نمی گویم اما با شناختی که از موضوع دارم و پس از چند بار تماشای فیلم، می‌توانم اذعان کنم که کاری که آقای حجت‌الاسلامی در این فیلم کرده، تا جایی که امکان داشته و توانسته، روایت نسبتاً بی غرض از سیدحسن حسینی را ارائه کرده است و کار ارزشمندی از آب در آمده؛ اگرچه بخشی از موارد را هم براساس شرایط اصلاً نگفته همان‌طور که در مورد افراد دیگر هم نمی توانیم بگوییم. ضمن اینکه باید تاکید کنم همان طور که در فیلم اشاره شده دانشگاه آزاد