به گزارش همشهریآنلاین، ثبت رکورد بیسابقه صادرات نفت ایران در ماه گذشته میلادی، عمدتاً تحتتأثیر افزایش جنگ تجاری بین ۲غول اقتصادی دنیا یعنی آمریکا و چین بوده؛ چرا که مقامات پکن مخالف فشارهای حداکثری و یکجانبه در مناسبات بینالمللی هستند و نمیخواهند در سایه افزایش تنش بر سر تعرفهها، انبارهای نفتشان خالی شود.
رسانههای خبری متعدد گزارش دادهاند که آمریکا در به صفر رساندن میزان صادرات نفت ایران با شکست مواجه شده است و استمرار این وضعیت باعث خواهد شد تا تیم مذاکرهکننده آمریکایی، یکی از برگهای خود مبنی بر ایجاد سد بر سر راه فروش نفت ایران را از دست بدهد.
فروش نفت ایران به چین
شرکت ورتکسا که رفتوآمد نفتکشها را در جهان رصد میکند، اعلام کرده که میانگین واردات نفت ایران به چین در ماه گذشته میلادی از ۱.۸میلیون بشکه در روز فراتر رفته که بالاترین سطح ثبتشده در تاریخ است؛ چرا که ذخایر نفت در استان شاندونگ این کشور که پالایشگاههای مستقل در آنجا استقرار دارند، در حال افزایش است.
یک تحلیلگر از شرکت بینالمللی کپلر هم واردات نفت ایران توسط چین را در ماه مارس ۱.۳۷میلیون بشکه در روز برآورد کرده که نسبت به ۷۴۷ هزار بشکه در فوریه، افزایشی ۸۳ درصدی را نشان میدهد. برخی منابع خبری هم صادرات روزانه نفت ایران را ۱.۶۷میلیون بشکه در روز اعلام کردهاند.
نفت ایران در جنگ تجاری غولها
رویترز گزارش داده که جنگ تجاری در حال عمیقتر شدن میان ایالات متحده و چین میتواند بهطور چشمگیری کمپین «فشار حداکثری» رئیسجمهور دونالد ترامپ علیه ایران را تضعیف کند و درحالیکه واشنگتن تلاش دارد تا صادرات نفت ایران را به صفر برساند، در گذشته هم موفق نشدهاند تا جایی که تولید روزانه نفت ایران در سال ۲۰۲۳میلادی به ۴.۶میلیون بشکه رسیده که بالاترین میزان از سال ۲۰۱۸بوده است.
مستأجر فعلی کاخ سفید امیدوار است با تحریم پالایشگاههای کوچک و مستقل چینی که مشتریان اصلی نفت ایران هستند، کارزار فشار حداکثری را همزمان با دور تازه مذاکرات افزایش دهد؛ اما آمارها نشان میدهد که دستکم ۷۷درصد از نفت خام ایران به سمت چین روانه میشود و حجم تجارت نفت ایران به این کشور در سال گذشته میلادی به ۲۹میلیارد دلار رسیده است.
شکست برنامه صفر کردن صادرات نفت خام ایران، مهمترین اسلحه و یا اهرم فشار آمریکا را کار انداخته است و بهنظر مقامات ایرانی دست بالاتر را دارند. آیا افزایش جنگ تعرفهها در بلندمدت به نفع کشورهای صادرکننده نفت ازجمله ایران تبدیل خواهد شد؟
روزهای خاکستری طلای سیاه
قیمت جهانی نفت تحتتأثیر بالاگرفتن جنگ تجاری بین واشنگتن و پکن بهشدت افت کرده که استمرار این روند ممکن است استخراج و صادرات نفت آمریکا را بهدلیل هزینههای بالای استخراج مختل کند. قیمت طلای سیاه نسبت به ابتدای سال ۲۰۲۵میلادی تا ۱۹درصد نوسان داشته و هر بشکه نفت سبک آمریکا حدود ۶۰دلار و نفت برنت دریای شمال هم ۶۳دلار در حال دادوستد است. شانا، ارگان رسانهای وزارت نفت ایران هم تأیید کرده که قیمت نفت سنگین ایران که در ماههای اخیر افزایش یافته بود نیز از این تحولات قیمتی مصون نمانده و نسبت به ابتدای سال میلادی تاکنون نزدیک به ۱۴ درصد از ارزش خود را از دست داده است؛ بر همین اساس، قیمت هر بشکه نفت سنگین ایران در روز ۳۱ دسامبر ۲۰۲۴ نزدیک به ۷۰ دلار بوده که در تاریخ ۷ آوریل ۲۰۲۵ به ۶۰ دلار رسیده است.
محسن قمصری، از مدیران سابق شرکت ملی نفت ایران میگوید: این نوع تأثیرات، کوتاهمدت و گذرا هستند و تغییر اساسی در تقاضای جهانی ایجاد نمیکنند؛ حتی در شرایط دشوار نیز بازار نفت به مرور زمان تعادل را بازمییابد. وی افزود: درصورت استمرار شرایط فعلی، بازگشت قیمتها به محدوده عادی از اواسط تابستان پیشبینی میشود. با این حال احتمال رخدادهای غیرمنتظره که ممکن است بازار را بهطور جدی تحتتأثیر قرار دهد، دور از ذهن نیست.
نرسی قربان، کارشناس ارشد انرژی هم افزایش تنش تجاری آمریکا و چین را باعث لطمه به اقتصاد دنیا میداند که بر قیمت نفت، اثر منفی گذاشته است. او میگوید: اگر همین فردا ترامپ با کشورهای آسیایی یا اروپایی به توافقی دست یابد، پیشبینیها در مورد رشد اقتصادی تغییر میکند و بازار نفت دوباره تحتتأثیر قرار میگیرد. مرتضی بهروزیفر، عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات بینالمللی انرژی هم میگوید: اگر بحران تعرفهها ادامهدار باشد، اوپک برای جلوگیری از سقوط بیشتر قیمتها باید کاهش شدیدی در تولید ایجاد کند؛ موضوعی که اجماع روی آن کار دشواری است؛ بهویژه کاهش ۵ تا ۱۰ میلیون بشکهای از بازار تصمیم کوچکی نیست؛ بنابراین تنها درصورتی که بحران تعرفهها موقت باشد، میتوان به بازگشت ثبات امیدوار بود.