محمد مهاجری گفت: اصل مذاکره، چون مورد تایید رهبر انقلاب است، کسی بهویژه از جناح اصولگرا نباید مخالفت کند. تندروها پس از مدتی به جزئیات ورود خواهند کرد و انتقاد میکنند. اتفاقاً وقتی عدهای در داخل کشور منتقد باشند دست تیم مذاکره را پر میکند و نباید جلوی انتقاد را گرفت، اما نباید انتظار داشت هرآنچه میخواهند در مذاکره محقق شود. مثل همه دورههای قبل که ایران و آمریکا به مذاکره نزدیک میشوند، جریانهای تندرو داخلی به شدت فعالیت کرده و به دنبال سنگاندازی و ممانعت نسبت به آن هستند.
به گزارش هم میهن، گفتوگوی محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا در خصوص مذاکرات عمان را در ادامه میخوانید؛
*تحلیلتان درباره مذاکره پیش رو و تیم مذاکرهکننده چیست؟ آیا موافق مذاکره مستقیم با آمریکا هستید؟ چرا؟
مذاکراتی که قرار است انجام شود، هرچند که زودتر از این نیز میتوانست رخ دهد، مذاکرات راهبردی برای ما است. اما با همه تفاسیر موجود معتقدم که این یک «پیشمذاکره» است، یعنی مذاکره اصلی باید توسط وزرای خارجه دو کشور انجام شود. حتی اگر قرار است مذاکره غیرمستقیم انجام شود، باید در سطوح عالیتر باشد و افرادی که وارد مذاکره میشوند با همدیگر همتراز باشند.
به همین دلیل من آن را یک پیشمذاکره میدانم و در واقع بر سر مقدماتی به توافق میرسند و ممکن است نتوانند اختلافاتی را حل کنند و آنها را در جلسات بعدی مطرح خواهند کرد و موضوع را ادامه خواهند داد. با توجه به اینکه رئیسجمهور آمریکا موضوعات مربوط به مذاکره را محدود کرده است و اعلام کرده تنها مسئله ما که تمایل داریم این است که ایران بمب هستهای نداشته باشد، این موضوع مقدمهای دارد و آن این است که سطح غنیسازی تا یک جایی کاهش پیدا کند که احتمال تبدیل شدن به بمب اتمی را نداشته باشد و یا احتمال ساختن آن را تضعیف کند.
گمان میکنم وزیر امور خارجه کشور ما در این زمینه توان مذاکره را دارد. این مذاکره از نوع حقوقی هم نیست، چراکه مذاکرات حقوقی با آژانس انجام میشود، در واقع یک مذاکره سیاسی است. از طرفی این مذاکره قطعاً به معاملاتی خواهد انجامید که میتواند از نوع اقتصادی باشد. در شرایطی که آمریکاییها به دنبال آن هستند که ما بپذیریم به سمت بمب هستهای نرویم، هرچند که پیش از آن نیز قرار نبود چنین موضوعی اتفاق بیفتد، یا توانمندیهای هستهای ایران محدود شود در مقابل آن آمریکاییها باید یک کاری برای ما انجام دهند که هم شامل برداشتن تحریمها است و هم اینکه گشایشهایی در سیستم اقتصادی کشور ایجاد شود.
الان شایعاتی مطرح است مبنی بر اینکه بخش خصوصی آمریکا سرمایهگذاریهایی را در صنایع مختلف ایران انجام دهند و این یک فرصت دوگانه هم برای ایران و هم برای آمریکا است. در واقع آمریکاییها یک بازار جدید و یک بستر اقتصادی جدید پیدا میکنند تا بتوانند در خاورمیانه یک پاتوق جدید ایجاد کنند و ایران میتواند پاتوقی برای صنایع مختلف از جمله خودروسازی و یک بازار خوب برای آمریکاییها باشد.
از این جهات فکر میکنم این مذاکرات میتواند به یک بازی برد – برد منجر شود، اما اینکه گمان کنیم مذاکره روز شنبه تمام خواهد شد قطعاً اشتباه است. مذاکرات ممکن است مدتی به طول بیانجامد، اما مهم این است که در مذاکراتِ روز شنبه، دو کشور در اصول کلی به تفاهم برسند.
*مسعود پزشکیان چهارشنبه هم از موافقت رهبری با سرمایهگذاری آمریکاییها در ایران و هم موافقت ایشان با مذاکره و تاکید بر اینکه به دنبال سلاح هستهای نیستیم؛ سخن گفت. تحلیلتان از این سخنان پیش از مذاکره چیست؟
هم ترامپ سیگنالهایی به سمت ایران فرستاد و هم ایران سیگنالهایی ارسال کرد. سیگنال ترامپ این بود که ما فقط میخواهیم ایران وارد مرحله ساخت بمب هستهای نشود، و معنای آن این است که به دنبال گسترش مذاکرات به سمت موضوعات دیگر نیست. البته ممکن است در زمان مذاکرات بحثهای دیگری نیز از سوی دو طرف مطرح شود. طبیعی است که ممکن است ما نیز سیگنالی برای مسائل اقتصادی بدهیم و این میتواند انگیزهای شود تا راحتتر وارد مذاکره برای ایران شود.
*پیش بینی تان درباره مذاکره شنبه چیست؟ و در صورت ادامه یافتن، مواجهه تندروهای مخالف مذاکره در داخل و خارج کشور را چگونه میدانید؟
تندورهای داخلی کشور از نظر تعداد زیاد نیستند و اگر دقت کنید مواضع بسیاری از اینها معتدل شده است. اصل مذاکره، چون مورد تایید رهبر انقلاب است، کسی بهویژه از جناح اصولگرا نباید مخالفت کند. تندروها پس از مدتی به جزئیات ورود خواهند کرد و انتقاد میکنند. اتفاقاً وقتی عدهای در داخل کشور منتقد باشند دست تیم مذاکره را پر میکند و نباید جلوی انتقاد را گرفت، اما نباید انتظار داشت هرآنچه میخواهند در مذاکره محقق شود.
مخالفان مذاکره در مجموع سه گروه هستند که یکی لابی صهیونیستها است که همیشه مخالف مذاکره با ایران است که منجر به انجام هرگونه فعالیتی توسط ایران شود. دومین گروه براندازان و اپوزیسیون و براندازها هستند که به دلیل اینکه توافق به عمر بیشتر جمهوری اسلامی منجر شود مخالف هستند و گروه دیگر در داخل ایران هستند که فهم سیاسی آنها بیشتر از اینها نیست.
*با توجه به تجربیات مذاکرات برجام و سنگاندازیها و هزینهتراشی جریان تندرو تصورتان از نحوه مواجهه نظام با آنها چیست؟ (چه در صورت به نتیجه رسیدن و چه به نتیجه نرسیدن مذاکرات)
شرایط سال ۱۴۰۴ با شرایط ۱۰ سال پیش بسیار متفاوت است و ایران تجربیات بسیار بالایی دارد. معتقد نیستم برجام بیعیب بود، اما منافعی داشت که مخالفان داخلی حاضر به پذیرش آنها نبودند. فکر میکنم الان مجموعه نظام به عقلانیتی رسیده است که اگر در این مذاکرات به محاسنی مانند محاسن برجام رسیدیم، آنها را حفظ کند. ضمن اینکه آقای عراقچی تاکنون چندبار تاکید کردند که پایه مذاکرات برجام است و با همان روش میخواهد مذاکره کند و مجموعه نظام این را پذیرفته است.
نظام نباید افراد را ساکت کند و وادار به سکوت کردن افراد در مجموع درست نیست و باید اجازه دهد حرف خود را بزنند، اما نباید این حرفها به نهادهای قدرت منتقل شود. معتقدم تندروهای داخلی عوامل ایدئولوژیک کاسبان تحریم هستند و باید کاری کرد که دسترسی تندروهای داخلی از ارکان قدرت قطع شود وگرنه باید حضور داشته باشند و ممکن است در میان صحبتهایی که میزنند یک حرف آنها نیز درست باشد و نباید جلوی آزادی بیان آنها را گرفت.