مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که انجام تمرینات وزنه‌برداری بیشتر می‌تواند به کاهش خطر دمانس کمک کند. ورزش منظم یک عامل خطر قابل تغییر برای دمانس شناخته شده است.
به گزارش انتخاب و به نقل از مدیکال نیوز تودی؛ یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که تمرینات وزنه‌برداری ممکن است به محافظت از مغز افراد مسن در برابر دمانس کمک کند.
اثرات مثبت تمرینات وزنه‌برداری همچنین در افرادی که علائم اختلال شناختی خفیف را نشان می‌دهند، مشاهده شد.
طبق برآوردهای سال ۲۰۲۱، محققان تخمین می‌زنند که حدود ۵۷ میلیون نفر در سراسر جهان با دمانس زندگی می‌کنند— یک بیماری عصبی که مهارت‌های حافظه و تفکر فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مطالعات گذشته نشان داده‌اند که عوامل سبک زندگی قابل تغییر بسیاری وجود دارند که ممکن است به کاهش خطر ابتلا به دمانس کمک کنند، مانند ورزش منظم هم در دوران جوانی و هم در سنین بالا.
ایزادورا ریبرو، دکترای علوم، دانشجوی دکترای بنیاد تحقیقات سائوپائولو (FAPESP) در دانشگاه علوم پزشکی ایالت کامپیناس (UNICAMP) در برزیل، گفت:
«دمانس میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد و اثرات عمده‌ای نه تنها بر افراد، بلکه بر خانواده‌ها و سیستم‌های بهداشتی دارد. از آنجا که هنوز درمانی برای دمانس وجود ندارد، پیدا کردن راه‌هایی برای تاخیر یا پیشگیری از شروع آن — به ویژه از طریق استراتژی‌های غیر دارویی و در دسترس — برای بهبود کیفیت زندگی در دوران پیری ضروری است.»
ریبرو اولین نویسنده‌ی مطالعه‌ای جدید است که به‌تازگی در مجله GeroScience منتشر شده است و گزارش می‌دهد که تمرینات وزنه‌برداری ممکن است به محافظت از مغز افراد مسن در برابر دمانس کمک کند، حتی افرادی که علائم اختلال شناختی خفیف را نشان می‌دهند.
در این مطالعه، محققان ۴۴ بزرگسال ۵۵ ساله یا مسن‌تر را که تشخیص اختلال شناختی خفیف داشتند، جذب کردند.
شرکت‌کنندگان در مطالعه به دو گروه تقسیم شدند. گروه تمرینات وزنه‌برداری در برنامه تمرینات مقاومتی با جلسات با شدت متوسط تا بالا دو بار در هفته شرکت کردند، با بارهای پیشرفته که به این معنی بود که وزن یا ست‌ها به‌طور تدریجی با تقویت عضلات شرکت‌کنندگان افزایش می‌یافت. گروه کنترل در طول مطالعه هیچ‌گونه تمرینی انجام ندادند.
ریبرو توضیح داد:
«ما تصمیم گرفتیم تمرینات مقاومتی را مطالعه کنیم زیرا هدف اصلی آن افزایش قدرت عضلات است، که به‌ویژه برای بزرگسالان مسن اهمیت دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که قدرت بیشتر عضلات با خطر کمتر دمانس و عملکرد شناختی بهتر ارتباط دارد. بنابراین، بررسی اثر تمرینات مقاومتی بر آناتومی مغز بزرگسالان در معرض خطر دمانس یک رویکرد امیدوارکننده و مرتبط است.»
در پایان مطالعه، ریبرو و تیم او دریافتند که پس از شش ماه، شرکت‌کنندگان در گروه تمرینات وزنه‌برداری پیشرفت‌هایی در حافظه اپیزودیک کلامی و قدرت نورون‌ها و نواحی مغزی مرتبط با بیماری آلزایمر نشان دادند.
در مقابل، شرکت‌کنندگان گروه کنترل علائم بدتر شدن پارامترهای مغزی را نشان دادند.
ریبرو می‌گوید:
«این یک یافته جالب است زیرا نشان می‌دهد که تمرینات وزنه‌برداری نه تنها می‌تواند به افزایش شناخت کمک کند، بلکه ممکن است از توسعه آتروفی در نواحی مرتبط با بیماری آلزایمر پیشگیری کند— که احتمالاً پیشرفت آن را به تاخیر می‌اندازد یا حتی از بروز دمانس جلوگیری می‌کند.»
ریبرو توضیح می‌دهد:
«این واقعیت که ما تغییراتی در یکپارچگی ماده سفید مغز مشاهده کردیم، نشان می‌دهد که تمرینات مقاومتی ممکن است به‌طور مستقیم ساختار آناتومیکی نورون‌ها را تحت تاثیر قرار دهد، که برای ارتباط کارآمد بین مناطق مغزی ضروری است و از حافظه، توجه و عملکرد شناختی کلی پشتیبانی می‌کند.»
دانشمندان همچنین کشف کردند که پنج نفر از شرکت‌کنندگان در گروه تمرینات وزنه‌برداری پس از پایان مطالعه دیگر تشخیص اختلال شناختی خفیف نداشتند.
ریبرو گفت:
«این نشان می‌دهد که تمرینات وزنه‌برداری ممکن است مسیر بالینی افراد با اختلال شناختی خفیف را تغییر دهد و آن‌ها را از خطر افزایش یافته دمانس به حافظه حفظ‌شده در پایان مطالعه منتقل کند.»
ریبرو افزود:
«حتی در یک نمونه کوچک، واقعیت اینکه چند نفر از شرکت‌کنندگان پس از این مداخله سلامت شناختی بهتری نشان دادند، نشانه‌ای امیدوارکننده از اثرات محافظتی بالقوه این نوع ورزش است.»
**تمرینات وزنه‌برداری می‌تواند التهاب را کاهش دهد، حساسیت به انسولین را بهبود بخشد و سطوح عواملی مانند BDNF (عامل نوروتروفیک مشتق شده از مغز) را افزایش دهد، که از رشد و بقای نورون‌ها پشتیبانی می‌کند. همچنین سلامت قلبی-عروقی و جریان خون مغزی را بهبود می‌بخشد که همه این‌ها برای حفظ عملکرد مغز مهم هستند. این تغییرات فیزیولوژیکی به کاهش عوامل خطر کلیدی برای دمانس، مانند چاقی، بیماری‌های قلبی-عروقی و دیابت کمک می‌کند.»
ریبرو افزود:
«ما قصد داریم مکانیزم‌های مولکولی پشت این اثرات را بررسی کنیم، از جمله نشانگرهای بیولوژیکی مرتبط با نوروپلاستیسیته، التهاب و نوروژنراسیون.»
MNT فرصت صحبت با گری اسمیت، پزشک روان‌پزشکی و رئیس دپارتمان روان‌پزشکی در بیمارستان دانشگاهی هکنساک در نیوجرسی را داشت که در کتاب‌های زیادی در زمینه سلامت شناختی و پیری نوشته است، از جمله کتاب پرفروش The Memory Bible.
اسمیت گفت:
«این یافته‌ها با تحقیقات قبلی در حیوانات و انسان‌ها که نشان می‌دهند تمرینات وزنه‌برداری توانایی‌های شناختی را بهبود می‌بخشد، هم‌راستا هستند. بیشتر مطالعات قبلی که فواید ورزش برای سلامت مغز را نشان داده‌اند، بر ورزش‌های هوازی تمرکز کرده‌اند، و این مجموعه تحقیقات به‌شدت نشان می‌دهد که ورزش منظم حجم نواحی مغزی که حافظه و تفکر را کنترل می‌کنند، افزایش می‌دهد.»
اسمیت ادامه داد:
«مطالعه حاضر نشان می‌دهد که تمرینات وزنه‌برداری نیز مشابه همین مزایا را دارد. علاوه بر این، هیچ‌گاه برای شروع برنامه تمرینات وزنه‌برداری دیر نیست— بزرگسالان مسن معمولاً مزایای عظیمی از آن بهره‌مند می‌شوند. علاوه بر بهبود استقامت و انرژی، تمرینات وزنه‌برداری به بزرگسالان مسن در انجام کارهای روزانه کمک می‌کند و ممکن است خطر آسیب‌ها به‌دلیل افتادن را کاهش دهد.»
اسمیت افزود:
«تحقیقات بیشتر در مورد مقدار، سرعت و فرم ورزش‌های فیزیکی که کاهش، تثبیت یا حتی معکوس کردن افت شناختی مرتبط با سن را به همراه دارند، به عموم مردم کمک خواهد کرد که چگونه بهترین شیوه‌های بدنی و مغزی را در طول عمر طولانی خود حفظ کنند.»
MNT همچنین با دیوید کاتلر، پزشک خانواده در مرکز بهداشتی سنت جانز پروویدنس در سانتا مانیکا، کالیفرنیا، درباره این تحقیق صحبت کرد.
کاتلر گفت که او یافته‌های مطالعه را غیرمنتظره ندانست زیرا پزشکان همیشه به بیماران توصیه می‌کنند که برای کمک به پیشگیری از افت شناختی ورزش کنند.
او گفت:
«من هیچ مطالعه‌ای خاص در مورد تمرینات مقاومتی ندیده بودم، اما اینکه تأکید بر این بوده که تمرینات مقاومتی می‌توانند مفید باشند، برایم تعجب‌آور نبود.»
کاتلر تأکید کرد:
«ما می‌خواهیم این مطالعه را در تعداد بیشتری از افراد، در هر دو جنس، و در افرادی که شرایط پزشکی دیگر دارند، مشاهده کنیم تا مطمئن شویم که در هنگام انجام این نوع برنامه‌های ورزشی، افراد در معرض خطر قرار نمی‌گیرند.»
