متخصصان، بهداشت دهان و دندان را خط مقدم پیشگیری از سایر بیماری‌ها می دانند به نحوی که سلامت دهان نه ‌تنها در جلوگیری از پوسیدگی و بیماری‌های لثه مؤثر است، بلکه نقشی حیاتی در پیشگیری از بیماری‌های خطرناک سیستمیک از جمله سرطان خون، کم‌خونی‌های شدید، یا اختلالات تیرویید ایفا می کند چراکه ممکن است این بیماری ها نخستین علائم خود را در مخاط دهان نشان دهند.

 

به گزارش ایرنا، بهداشت دهان و دندان، مجموعه‌ای از عادت‌ها و اقدامات مربوط به حفظ سلامت دهان، دندان‌ها و لثه‌ها است و بر سلامت دهان و حفره دهانی نیز تأثیر دارد؛ اقداماتی که در کشور ما در سطح متوسطی انجام می شود و ضرورت دارد خانواده‌ها و مدارس برای پیشگیری از آسیب‌ها به این موضوع به طور جدی بپردازند و آموزش های لازم را از دوران کودکی ارائه دهند.

 

خانواده به عنوان مهمترین رکن رشد انسان، نقش بسیاری در سلامت افراد جامعه بر عهده دارد، در این میان مادران و پدران وظیفه دارند در راستای بهبود کیفیت زندگی، آموزش‌هایی را به فرزندان ارائه دهند که بهداشت دهان و دندان در این میان یکی از این موارد است که باید جدی گرفته شود، هرچند اهمیت سلامت دهان و دندان بر کسی پوشیده نیست اما رسیدگی به دندان موضوعی است که از کودکی و از زمان رویش نخستین دندان‌ باید مورد توجه خانواده ها قرار گیرد و در ادامه فعالیت های آموزشی و فرهنگی، کودکان به پاکیزه نگه داشتن دندان‌ها تشویق شوند.

 

به طور معمول از ۶ ماهگی دندان ها شروع به رویش می کنند و برخی کارشناسان معتقدند از همان زمان باید بهداشت دندان مورد توجه قرار گیرد، اما وجود بیش از ۲۵۰ میلیون دندان پوسیده در دهان ایرانیان، حاکی از عدم توجه به بهداشت دهان و دندان از دوران کودکی تا بزرگسالی است و این امر مسوولیت خانواده و نهادهای فرهنگی و آموزشی را در این حوزه افزایش می دهد.

 

اهمیت سلامت دهان و دندان به گونه ای است که بر اساس مصوبه هیات وزیران در سال ۱۳۶۲، ۲۳ فروردین ماه با عنوان روز دندانپزشک و هفته آخر فروردین نیز هفته دندانپزشکی نامگذاری شده است؛ روز مهمی که در آن موضوع سلامت مرواریدی به نام دندان، بیش از پیش مورد توجه قرار می گیرد.

 

محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در این خصوص می گوید: ۱۸ درصد مردم هیچ‌گونه روش بهداشتی در مراقبت از دندان را رعایت نمی‌کنند و این رقم در دهک‌های اقتصادی پایین به ۵۰ درصد می‌رسد که نیازمند توجه جدی است.

 

وی گفته است: ۵۵ درصد از سالمندان بالای ۶۵ سال کشور کاملاً فاقد دندان هستند؛ در حالی که این شاخص در دنیا ۲۵ تا ۳۰ درصد است؛ این وضعیت نشان می‌دهد که باید در حوزه پیشگیری و حتی فراتر از آن در حوزه پیش از پیشگیری، اقداماتی جدی انجام دهیم.

 

 

از سوی دیگر محمد رییس زاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران نیز در همایشی با بیان اینکه ۲۵۰ میلیون دندان پوسیده در دهان ایرانی‌ها است، از این وضعیت ابراز نگرانی کرده بود.

 

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران، به مسائل و مشکلات حوزه دندانپزشکی اشاره کرد و گفته بود، در بحث سلامت دهان و دندان، شرایط ما خوب نیست و دلیل آن هم، هزینه‌های بالای خدمات دندانپزشکی است.

 

رئیس زاده، خواستار توجه به وضعیت آموزش در حوزه دندانپزشکی شد و گفت: در بحث عرضه و قیمت مواد دندانی، نظارت خوبی وجود ندارد.

 

وی با بیان اینکه قیمت تمام شده شامل هزینه‌ها و دستمزد است و از بیمه‌ها می‌خواهیم قیمت تمام شده را در بخش خصوصی بپردازند؛ گفته بود: جامعه پزشکی و دندانپزشکی، توان پرداخت یارانه را ندارد و دولت باید کاری کند.

 

کودکان زیادی با مشکل پوسیدگی دندان مواجه هستند؛ آمنه طاهری که در یک مهد کودک در مرکز تهران فعالیت دارد، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: برخی خانواده ها نسبت به بهداشت دهان و دندان کودک خود بی توجه هستند، در مهد تلاش می کنیم این نکات را به کودکان آموزش دهیم اما مسئولیت خانواده ها این است که شب ها کودکان را به مسواک زدن تشویق کنند.

 

وی افزود: هیراد کودک چهار ساله ای است که ۶ دندان پوسیده دارد و از مسواک زدن امتناع می کند، خانواده نیز تلاشی برای مسواک زدن او انجام نمی دهند؛ در مقابل سام کودک پنج ساله‌ای است که شب‌ها قبل از خواب از مسواک و خمیردندان مخصوص کودکان استفاده می کند و دندان پوسیده ای ندارد؛ تفاوت این دو کودک در نگاه خانواده های آنان است و خانواده‌ها نباید همه آموزش ها را به مهدها موکول کنند و در زمان هایی که با فرزند خود هستند باید نسبت به بهداشت آنان توجه جدی داشته باشند.

 

 

یک روانشناس کودک در گفت و گو با خبرنگار ایرنا؛ با بیان اینکه خانواده ها باید الزام به رعایت بهداشت را از کودکی به فرزند خود آموزش دهند و آموزش رعایت بهداشت را به سنین بعد از هفت سالگی موکول نکنند، معتقد است برخی آسیب‌ها جبران ناپذیرند و آسیب به دندان نیز از جمله آسیب‌هایی است که درد و رنج را برای کودک به همراه دارد و خانواده ها باید به این موضوع توجه داشته باشند.

 

مبینا امامی تاکید کرد: دندان‌های دائمی تا پایان عمر انسان همراه او هستند و در صورت رعایت بهداشت و نکات بهداشتی مشکلات و هزینه های افراد در بزرگسالی کمتر خواهد بود، بنابراین خانواده‌ها و نظام آموزشی باید به این امر توجه داشته باشند.

 

به گفته وی، آموزش مسواک زدن به کودکان می‌تواند از سنین خیلی پایین آغاز شود. به طور کلی، بهتر است از زمان ظهور نخستین دندان‌، حدود ۶ ماهگی، آموزش آغاز شود و خانواده در ابتدا می‌تواند از یک پارچه نرم و مرطوب برای تمیز کردن دندان‌های کودک استفاده کند.

 

امامی ادامه داد: با رویش دندان‌های بیشتر و تا سن ۲ تا ۳ سالگی، خانواده ها می‌توانند از مسواک و خمیر دندان مخصوص کودکان استفاده کنند، در این سن آموزش روش صحیح مسواک زدن و اهمیت بهداشت دهان و دندان نیز بسیار حیاتی است، همچنین از ۳ سالگی می‌توانند به تدریج روش های صحیح مسواک زدن را به کودک یاد بدهند و بر مسواک زدن آن‌ها نظارت داشته باشند تا زمانی که کودک بتواند به تنهایی این کار را به درستی انجام دهد.

 

به گفته این روانشناس کودک، ایجاد برنامه‌های منظم معاینه دندان، تشویق به مصرف مواد غذایی سالم، تشکیل گروه‌های حمایتی، گسترش تحقیقات برای شناخت بهتر بیماری‌های دهانی و راه‌های پیشگیری از آن‌ها، ایجاد فرهنگ بهداشت دهان از جمله برنامه هایی است که با اجرای آنها، دولت‌ها می‌توانند به بهبود بهداشت دهان و دندان در جامعه کمک کنند و سلامت عمومی را ارتقا دهند.

 

امامی یادآور شد: آموزش و آگاهی‌بخشی در برنامه‌های آموزشی در مدارس، برگزاری کمپین‌های عمومی برای افزایش آگاهی در مورد روش‌های صحیح مسواک زدن و استفاده از خمیر دندان و دسترسی به خدمات دندانپزشکی، همه این موارد می تواند به بهبود وضعیت موجود کمک کند.