در دل یک دنیای متلاطم، جیکوب راثمن باور داشت راه امنی یافته است. این کارآفرین آمریکایی ۵۲ ساله که بیشتر عمر حرفهای خود را در چین گذرانده، با مدیریت کارخانههایی برای تولید لوازم آشپزخانه و باربیکیو برای برندهایی چون «والمارت»، زودتر از دیگران متوجه شکاف میان آمریکا و چین شد.
طبق گزارش نیویورکتایمز، اما حالا، با تعرفههای تازهای که دونالد ترامپ در دور دوم ریاستجمهوریاش بر واردات از دهها کشور اعمال کرده، نهتنها چین، بلکه ویتنام، هند و کامبوج هم از دید کاخ سفید امن نیستند.
طبق این گزارش، راثمن با برند Velong Enterprises، سرمایهگذاریهای متعددی در آسیا انجام داده بود تا از دام تعرفهها بگریزد: یک کارخانه کامل در کامبوج و سرمایهگذاری مشترک در ویتنام و هند. اما حالا همهی این مسیرها به بنبست خوردهاند. او این وضعیت را با یک کلمه توصیف میکند: «آخرالزمانی.»
در هفته گذشته، دولت ترامپ اعلام کرد که تعرفههایی بسیار سنگینی تا سقف ۱۲۵ درصد بر واردات از چین اعمال خواهد شد اما داستان به همینجا ختم نمیشود. کالاهای وارداتی از ویتنام مشمول تعرفه ۴۶ درصدی، از کامبوج ۴۹ درصدی، و از هند ۲۷ درصدی شدهاند.
راثمن میگوید «فکر میکردم از همه جلوترم. حالا نمیدانم اصلاً امن یعنی چی؟»
طبق گزارش نیویورکتایمز، این بیثباتی، بسیاری از واردکنندگان آمریکایی را در حالت سردرگمی و تعلیق قرار داده. یکی از مشتریان بزرگ راثمن، یک سفارش ۵ میلیون دلاری را به تعویق انداخته و دیگران هم صبر کردهاند تا ببینند سیاستهای تعرفهای ترامپ به کدام سمت میرود.
بر اساس این گزارش، همزمان، شرکتهای بزرگی مثل اپل، نایکی، والمارت و سامسونگ هم طی سالهای گذشته تولید خود را از چین به کشورهای دیگر منتقل کرده بودند تا از تعرفههای قبلی در امان بمانند اما اکنون، با این سیاست تعرفهای ترامپ، استراتژی «تنوع جغرافیایی» هم بیاثر شده است.
راثمن در یک نمایشگاه لوازم خانگی در شیکاگو، کنار همتیمیهای هندیاش، بنری نصب کرده بود که میگفت «در حال ساخت امنترین زنجیره تأمین دنیا هستیم.» اما حالا با خندهای تلخ میگوید: «فکر میکردم قرار است ما راهحل باشیم.»
بر اساس گزارش نیویورکتایمز، تعرفهها فقط قیمت کالا را بالا نمیبرند، بلکه توان برنامهریزی بلندمدت را هم از شرکتها میگیرند. «راین پیترسن» مدیرعامل شرکت لجستیکی «فلکس پورت» میگوید: «کسبوکارها فلج شدهاند و دنبال ثبات میگردند.»
در این میان، ایده ساخت کارخانه در خود ایالات متحده هم مطرح شده است. راثمن دعوتهایی از ایالتهایی مانند میسیسیپی، یوتا و پنسیلوانیا دریافت کرده، حتی برنامههایی در آرکانزاس وجود دارد که از سوی والمارت حمایت میشود.
با اینحال خود او تردید دارد و میگوید «چگونه میتوان تجهیزات لازم را وارد کرد وقتی تعرفهها بر ماشینآلات هم اعمال شده؟ چگونه در دوره اخراج گسترده مهاجران، نیروی کار جذب کند؟ و اصلاً اگر چند سال بعد دولت دیگری سیاستها را تغییر داد، چه بر سر کارخانهای میآید که با هزینه بالا در آمریکا ساخته شده؟
او با تلخی میگوید: «ما هر چهار سال یه رئیسجمهور انتخاب میکنیم، ولی ساختن یه کارخانه چهار سال طول میکشد اگر بعد از آن همهچی عوض شد، من با آن کارخانه چه کنم؟»