در سال‌های اخیر، استفاده از کاپ قاعدگی به عنوان جایگزینی نوین و پایدار برای نوار بهداشتی و تامپون، مورد توجه بسیاری از زنان قرار گرفته است. این ابزار کوچک و قابل شستشو، به دلیل مزایایی همچون صرفه جویی اقتصادی، کاهش زباله‌های بهداشتی و استفاده طولانی مدت، محبوبیت چشمگیری پیدا کرده است. با این حال، یکی از نگرانی‌هایی که ذهن برخی از افراد را به خود مشغول کرده، این است که آیا استفاده از کاپ قاعدگی می‌تواند موجب عفونت واژن شود یا خیر؟ در ادامه به بررسی این موضوع از دیدگاه علمی و پزشکی می‌پردازیم تا بتوانیم تصمیم آگاهانه‌تری در مورد استفاده از این محصول بگیریم.
کاپ قاعدگی محفظه‌ای کوچک و انعطاف‌پذیر است که درون واژن قرار می‌گیرد تا خون قاعدگی را جمع‌آوری کند. این محصول، جایگزینی برای نوار بهداشتی، شورت‌های مخصوص دوران پریود یا تامپون به شمار می‌رود.
کاپ‌های قاعدگی در شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند و از مواد گوناگونی ساخته شده‌اند، از جمله:
این مواد باعث می‌شوند کاپ قابل شستشو و استفاده مجدد باشد. برخی کاپ‌ها تا ۱۰ سال نیز دوام دارند. با این حال، برخی برندها، کاپ‌های یک بار مصرف نیز تولید می‌کنند.
احتمال بروز تحریکات جزئی به دلیل استفاده از کاپ با اندازه نامناسب، بیشتر از احتمال ایجاد عوارض شدید مانند سندرم شوک سمی (TSS) است. درک درست از علت و چگونگی بروز این عوارض می‌تواند به کاهش خطر کمک کند.
تحریک می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و در اغلب موارد، قابل پیشگیری است. برای مثال، قرار دادن کاپ بدون روان کننده مناسب ممکن است باعث ناراحتی شود. در بسیاری از مواقع، استفاده از مقدار کمی روان کننده بر پایه آب روی سطح بیرونی کاپ، می‌تواند از این مشکل جلوگیری کند. بهتر است توصیه‌های سازنده را روی بسته‌بندی محصول بخوانید. همچنین اگر کاپ اندازه مناسبی نداشته باشد یا به‌درستی تمیز نشود، ممکن است باعث تحریک شود.
عفونت از جمله عوارض نادر استفاده از کاپ قاعدگی است. اگر هم عفونتی رخ دهد، معمولاً به دلیل انتقال باکتری از دست به کاپ است، نه خود کاپ. برای مثال، اگر تعادل باکتری‌های طبیعی واژن و سطح pH آن به هم بخورد، ممکن است عفونت‌های قارچی یا واژینوز باکتریایی ایجاد شود. برای کاهش این خطر، باید دستان خود را با آب گرم و صابون آنتی‌باکتریال بشویید، قبل از اینکه کاپ را لمس کنید. همچنین باید کاپ را قبل و بعد از استفاده با آب گرم و یک شوینده ملایم، بدون عطر و بر پایه آب بشویید.
سندرم شوک سمی یک عارضه نادر اما جدی است که در اثر برخی عفونت‌های باکتریایی بروز می‌کند. این وضعیت زمانی ایجاد میشود که باکتری‌هایی مثل استافیلوکوکوس یا استرپتوکوکوس که به‌طور طبیعی روی پوست، بینی یا دهان وجود دارند به بخش‌های داخلی بدن راه پیدا کنند.
طبق نظر کلی جامعه پزشکی، کاپ قاعدگی محصولی ایمن برای استفاده است. تا زمانی که از آن طبق دستورالعمل استفاده کنی، احتمال بروز عوارض جانبی بسیار کم است. بسیاری از افراد این محصول را ترجیح می‌دهند چون قابل شستشو و استفاده مجدد است و نسبت به سایر محصولات نیاز به تعویض کمتری دارد. اینکه کاپ قاعدگی برای شما مناسب است یا نه، در نهایت به احساس راحتی فردی‌تان بستگی دارد.
اگر دچار عفونت‌های مکرر واژن بوده‌ای و نگران افزایش احتمال ابتلا هستید، بهتر است قبل از استفاده با یک پزشک یا متخصص سلامت زنان مشورت کنید. آن‌ها می‌توانند به سوالات شما پاسخ دهند و در صورت نیاز، کاپ خاصی را توصیه کنند یا محصول دیگری را معرفی نمایند.
اگرچه دستورالعمل رسمی خاصی در این مورد وجود ندارد و بیشتر سازندگان، استفاده از کاپ را برای همه سنین و سایزها مجاز می‌دانند، اما این محصول ممکن است برای همه مناسب نباشد.
اگر هر یک از شرایط زیر را دارید، بهتر است قبل از استفاده با پزشک مشورت کنید:
داشتن یکی یا چند مورد از این شرایط به این معنا نیست که نمی‌توانید از کاپ قاعدگی استفاده کنید، بلکه ممکن است هنگام استفاده دچار ناراحتی بیشتری شوید. پزشک می‌تواند درباره مزایا و معایب شخصی کاپ برای شما صحبت کرده و در انتخاب محصول مناسب راهنمایی‌تان کند.
کاپ قاعدگی فواید زیادی دارد، از جمله:
البته مهم‌ترین نکته، انتخاب کاپ مناسب است. اگر کاپ نشت کند یا درآوردن آن سخت باشد، نشانه این است که اندازه آن مناسب نیست. این‌ها فقط چند نمونه از دلایلی هستند که ممکن است کاپ قاعدگی را برای تو گزینه‌ای مناسب‌تر از محصولات دیگر کند.
سوال مخاطب نی‌نی‌بان: سلام وقت بخیر
کاپ قاعدگی ممکنه باعث عفونت واژن بشه؟
پاسخ دکتر فریبا الماسی، جراح و متخصص زنان زایمان و نازایی:
بله دوست عزیز شایع ترین عاضه کاپ عفونت است و اگر مدت طولانی در محل باشد باعث عفونت شدید میشود.
در مجموع، مطالعات و نظر پزشکان نشان می‌دهد که استفاده از کاپ قاعدگی در صورت رعایت بهداشت و استفاده صحیح، خطر ابتلا به عفونت واژن را به شکل قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. عفونت‌های احتمالی معمولاً ناشی از شستشوی نادرست کاپ یا تماس آن با دست‌های آلوده هستند، نه از خود کاپ. بنابراین، با رعایت موارد ساده‌ای مانند شستشوی دست قبل از استفاده، تمیز نگه‌داشتن کاپ و انتخاب سایز مناسب، می‌توان از فواید فراوان این محصول بهره‌مند شد، بدون آنکه نگران بروز عفونت بود. استفاده از کاپ قاعدگی نه‌تنها ایمن است، بلکه گامی مثبت در راستای سلامت فردی و محیط‌زیست به شمار می‌رود.
