افزایش کم‌سابقه قیمت سیب‌زمینی در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۲، یکی از جدی‌ترین بحران‌های بازار محصولات کشاورزی بود؛ بحرانی که دولت را به واردات این محصول واداشت. این در حالی است که ایران طی سال‌های گذشته، از صادرکنندگان اصلی سیب‌زمینی در منطقه محسوب می‌شد و حالا در موقعیتی قرار گرفته که ناچار به واردات شده است.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک؛ با وجود وعده‌های مکرر مسئولان وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر کاهش قیمت سیب‌زمینی پس از واردات، هنوز این محصول در بسیاری از شهرها با قیمت بالا عرضه می‌شود.
اما آن‌چه بیش از گرانی، افکار عمومی را مشوش کرده، زمزمه‌ها و گمانه‌زنی‌هایی است که از بازگشت دوباره سیب‌زمینی ایرانی به کشور با نام و نشان خارجی حکایت دارد. ادعایی عجیب مبنی بر اینکه برخی از سیب‌زمینی‌های وارداتی، همان محصولات تولید داخل هستند که پس از صادرات، در کشورهای همسایه دپو شده و با برچسب کشور ثالث، مجدد وارد بازار ایران می‌شوند.
پیش‌تر یک عضو کمیسیون صنایع غذایی اتاق اصناف ایران، در توضیح کمبود سیب‌زمینی گفته بود: در کشور، بیش از ۱.۵ برابر نیاز مصرفی، سیب‌زمینی تولید می‌شود. علت کمبود موجود، صادرات بی‌رویه این محصول است. وی همچنین به وجود انبارهایی در کشورهای همسایه اشاره کرده که به گفته او، محل ذخیره محصولات ایرانی هستند و در زمان نیاز، همین کالاها با نام برند ثالث به کشور بازمی‌گردند. بخشی در این باره به صراحت گفته بود که پای مافیا در میان است
عبدالغفور امان‌زاده، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار تابناک، این ادعاها را رد کرده و تأکید کرد: چنین موضوعی مطرح نیست و اساساً تکذیب می‌شود. اینکه سیب‌زمینی ایرانی از کشور خارج شده و مجدد با نام کشور ثالث وارد شده باشد، صحیح نیست.
وی با اشاره به سیاست‌های صادراتی در حوزه کشاورزی گفت: مازاد هر محصول باید صادر شود. صادرات به معنای ارزآوری برای کشور است. وقتی قراردادی با یک کشور بسته می‌شود، نمی‌توان آن را یک‌باره متوقف کرد. بنابراین صادرات سیب‌زمینی اقدامی طبیعی بوده که بر اساس توافق‌های بین‌المللی انجام شده است.
امان‌زاده به نقش نوسانات نرخ ارز در ایجاد انگیزه برای دپوی محصول نیز اشاره کرد و افزود: با افزایش نرخ دلار، صادرکنندگان تمایل داشتند سیب‌زمینی را انبار کرده و در زمان مناسب صادر کنند تا سود بیشتری ببرند. همین رویه باعث شد بازار داخلی دچار کمبود شود و قیمت‌ها بالا برود. در چنین شرایطی، دولت برای تنظیم بازار مجبور به واردات شد.
این نماینده مجلس درباره ادعای بازگشت سیب‌زمینی ایرانی به کشور با نام خارجی تاکید کرد: ممکن است در سال‌های گذشته، در برخی حوزه‌ها نظیر نهاده‌های دامی چنین مواردی وجود داشته، اما در مورد سیب‌زمینی چنین موضوعی صحت ندارد. برخی ذهنیت‌های قدیمی باعث شده تا چنین تصوری در بین مردم شکل بگیرد.
او ادامه داد: اصل ماجرا در ماه‌های گذشته این بود که برخی سودجویان با هدف استفاده از فرصت صادرات، اقدام به احتکار سیب‌زمینی کردند. همین مسأله دولت را مجبور کرد برای حفظ تعادل بازار، واردات را در دستور کار قرار دهد.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در پایان، عامل اصلی تداوم گرانی را در احتکار گسترده سیب‌زمینی دانست و گفت: محصول سیب‌زمینی در کشور به اندازه کافی موجود است، اما در بازار عرضه نمی‌شود. بخش زیادی از این محصول در انبارها دپو شده است. بنابراین انتظار می‌رود نهادهایی مانند تعزیرات و وزارت جهاد کشاورزی به‌طور جدی وارد عمل شوند و با احتکارکنندگان برخورد کنند. اگر این حجم از سیب‌زمینی به بازار بیاید، قیمت نیز به‌صورت طبیعی کاهش می‌یابد.
