به گزارش خبرنگار مهر، آیت‌الله محمدحسین احمدی فقیهی یزدی رئیس مؤسسه آموزش عالی اجتهاد پیش از ظهر سه‌شنبه در اولین همایش ملی «بررسی اخلاقی، فقهی و حقوقی درمان ناباروری» که به همت جهاد دانشگاهی واحد قم در تالار شهید احمدی روشن دانشگاه قم برگزار شد، گفت: بزرگان علم اصول روش‌های مختلفی را برای ورود به مباحث فقهی ارائه داده‌اند که به‌عنوان مثال، شیخ انصاری معتقد است که تمام احکام شرعی ریشه در تکوین دارند و اگر تکوین و خلقت به‌درستی فهم نشود، تشریع نیز به‌درستی تبیین نخواهد شد.
وی افزود: برای ورود اصولی به مباحث فقهی، ابتدا باید مفاهیم به‌درستی درک شده و مصادیق با معانی منطبق باشند که این فرآیند مستلزم شناخت دقیق نظام تکوین است و پس از آن، می‌توان به تدوین احکام شرعی پرداخت.
آیت‌الله فقیهی یزدی با بیان اینکه فهم دقیق احکام، نیازمند تفکیک میان احکام تکلیفی و وضعی است، تصریح کرد: احکام وضعی اثر وضعی دارند و ممکن است نتایجی متفاوت از احکام تکلیفی داشته باشند و شارع مقدس نیز برای احکام وضعی، برنامه‌ریزی جداگانه‌ای داشته است.
وی یکی از مسائل مهم در حوزه درمان ناباروری را بحث «رحم جایگزین» عنوان کرد و گفت: این موضوع از جمله مواردی است که امروزه به رسمیت شناخته شده و حتی در سخنان مقام معظم رهبری نیز به آن اشاره شده است و برخی از مراجع بزرگ، مانند مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی نیز در این زمینه مانعی ذاتی ندیده‌اند.
رئیس مؤسسه اجتهاد افزود: موضوع رحم جایگزین، مستلزم دقت در درک مفاهیم و مصادیق است؛ برای نمونه، فرزندی که از رحم جایگزین متولد می‌شود، از نظر فقهی می‌تواند دو مادر داشته باشد یکی مادر ژنتیکی و دیگری مادر حمل‌کننده.
وی تأکید کرد: نباید مسائل مرتبط با نطفه و رحم جایگزین با مقوله خرید و فروش یا مالکیت مقایسه شود و چنین نگاه‌هایی برخلاف شأن انسانی و کرامت الهی انسان است و انسان موجودی است که کرامت دارد و ورود به این عرصه باید با دقت فقهی، اخلاقی و انسانی همراه باشد.
آیت‌الله فقیهی یزدی با اشاره به برخی برداشت‌های نادرست در این حوزه گفت: برخی افراد، مسئله رحم جایگزین را به خرید اسپرم، تخمک یا حتی کلیه تشبیه کرده‌اند که این مقایسه کاملاً نادرست و انحرافی است و در این موضوع، باید کرامت انسانی، به‌عنوان رکن اساسی قرار گیرد.
وی با استناد به آیات قرآن درباره خلقت انسان و حیوان خاطرنشان کرد: خداوند برای ذبح حیوانات نیز ضوابطی تعیین کرده است؛ بنابراین، بی‌تردید برای انسان و کرامت انسانی جایگاه والاتری قائل است و این اصل باید در تمام مباحث درمان ناباروری از جمله رحم جایگزین مورد توجه قرار گیرد.
