به گزارش خبرنگار مهر، ورزش همگانی در ایران با چالشهای متعددی مواجه است؛ از جمله کمبود بودجه، نبود اختیارات کافی برای فدراسیون مربوطه، و نبود برنامهریزی جامع. در حالی که نقش آن در ارتقای سلامت عمومی انکارناپذیر است، اما به دلیل ضعف در فرهنگسازی، مشارکت پایین مردم و نبود حمایتهای لازم از سوی نهادها، توسعه آن با کندی پیش میرود. همچنین تمرکز بیش از حد بر ورزش قهرمانی باعث شده ورزش همگانی در حاشیه قرار گیرد.
نقش کمرنگ شهرداری در توسعه ورزش همگانی
ناهید جباری کارشناس حوزه ورزش همگانی در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص ارزیابی خود از آخرین وضعیت ورزش همگانی در کشور اظهار کرد: در حال حاضر همه فدراسیون همگانی را به عنوان مسئول ورزش همگانی در کشور میشناسند این در حالی است که پشتیبان اصلی این ورزش در تمام جهان شهرداریها هستند. مسئولیت فرهنگی این مسئله نیز به عهده رسانهها است. در این بین حالا تمامی وزارتخانهها و ارگانها نیز زیرساختهایی را به نام واحد تربیت بدنی دارند که معمولاً منابع انسانی آنها در این قالب به بخش توسعه ورزش همگانی کمک میکند.
بودجه مناسب ۸۰ میلیون ایرانی نیست
وی افزود: ورزش همگانی برای توسعه در کشور نیازمند یک سیستم جامع با اختیارات تام است؛ این در حالی است اصلاً چنین برنامهای را برای همگانی در کشور متصور نیستیم. صرفاً برای فدراسیون فعلی ما یک مسئولیت تعریف شده بدون اینکه بودجه کافی برای آن در نظر گرفته شده باشد. وقتی ما در مورد سلامت ۸۰ میلیون انسان صحبت میکنیم قاعدتاً باید برای آن بودجه مناسب هم در نظر بگیریم. در حال حاضر چنین بودجهای در اختیار فدراسیون ورزش همگانی نیست.
فدراسیون ورزش همگانی اختیار و اجبار ندارد
رئیس کمیته آموزش و کمیته بینالمللی فدراسیون ورزشهای همگانی ادامه داد: بحث دیگری که در این زمینه وجود دارد این مسئله است که ما به چه میزان به این افراد دسترسی داریم. فدراسیون همگانی فقط میتواند مردم را برای انجام ورزش جهت سلامت جسم و روانشان دعوت کند و این مردم هستند که داوطلبانه میتوانند بیایند. دعوت و ترغیب مردم تنها ابزار ماست. در کار ما هیچ اختیار و اجباری وجود ندارد.
جباری در پاسخ به این پرسش که آیا فعالیت ورزش همگانی در کشور ما اثربخش بوده است؟ گفت: همه ما اثربخشی را از باب کیفی بررسی میکنند. یعنی میآیند و جامعه را مشاهده میکنند و میگویند ما فعالیتی نمیبینیم. یا در برخی موارد بر اساس آمار سلامتی در مورد بحث اضافه وزن صحبت میکنیم و آن را نگران کننده میخوانیم. در نهایت و بر اساس این ارزیابیها عنوان میکنیم که پس ورزش همگانی نتوانسته خوب عمل کند.
ورزش به تنهایی نمیتواند عامل اصلی سلامت باشد
او اضافه کرد: این در حالی است که ما در بحث کلان هرگز نمیتوانیم از واژههای کیفی استفاده کنیم در این زمینه حتماً باید از بحث کمی استفاده شود. چند درصد و با چه عددی کار را انجام دادیم و در واقع چند درصد موفق شدیم این ورزش و فرهنگ را توسعه دهیم. همه این مواردی که گفته شد نیازمند یک پایش ملی است و این پایش هم در ابتدای کار نیازمند بودجه و در ادامه تعریف اختیارت است؛ در حال حاضر فدراسیون همگانی نه بودجه و نه اختیارات لازم را ندارد.
بیماری هایی که با ورزش بهتر می شوند
رئیس کمیته آموزش و کمیته بینالمللی فدراسیون ورزشهای همگانی در ادامه گفت: بخشی از بیماریهایی مانند اضافه وزن، فشار خون و بیماریهای دیابتی قطعاً با ورزش بهتر میشود؛ ولی در این میان ما همیشه نقش ورزش را بیشتر پررنگ میکنیم در حالی که عوامل دیگری هم در ایجاد این بیماریها نقش مهمی دارند. اصلیترین موضوع در این زمینه بحث تغذیه است. زمانی که افراد تغذیه درستی نداشته باشند در واقع به لحاظ سلامت دچار مشکل خواهند شد در این خصوص ورزش یک عامل جانبی است که صرفاً میتواند کمک کننده باشد نه اینکه منشأ اصلی خطاب قرار بگیرد.
آگاهی بخشی به مردم برای نحوه تغذیه
جباری با بیان اینکه در کنار ورزش ما عواملی مانند تغذیه درست را نیاز داریم؛ عنوان کرد: ما نیاز داریم مردم را نسبت به تغذیه شأن آگاه کنیم. سیستم سلامت اروپا میگوید که ورزش در کنار تغذیه و خواب کافی میتواند یک سبک زندگی سالم را فراهم کند. تمام تمرکز ما در حال حاضر صرفاً روی ورزش است و روی مابقی موارد مانند همین تغذیه هیچ کنترلی وجود ندارد.
نقش خانواده ها اهمیت دارد
این کارشناس حوزه ورزش همگانی خاطر نشان کرد: مسئله بعدی بحث الگوهای زندگی است. اکثراً الگوها در جوامع خیلی دیر تغییر پیدا میکنند ولی به کمک تکنولوژی این تغییرات در دهه اخیر سرعت گرفته است. نقش فرهنگ در این موضوع خیلی مهم است. وقتی به سبد خانوار نگاه میکنیم در سبد خانوار ایرانی اولین چیزی که به چشم میخورد بحث افکار آن خانواده است. در اولین قدم انتظار برای سلامت باید از سوی خانواده باشد یعنی این خانوادهها باشند که به بحث ورزش جدی تر از گذشته نگاه کنند.
جراحی و پیکرتراشی جای ورزش را گرفته است
ناهید جباری ادامه داد: موضوع دیگری که باید به آن اشاره کنم متأسفانه هنوز ورزش موفق نشده که جای مباحث پزشکی را بگیرد. مردم اکثراً برای سریعتر رسیدن به نتیجه حاضر هستند خیلی راحت برای پزشک هزینه کنند ولی برای ورزش نه وقت میگذارند و نه هزینه میکنند. جراحیهای پیکر تراشی که اتفاقاً خیلی هم برای سلامت مضر هستند نمونه بارز این بحث است.
ورزش برای مردم مهم نیست
رئیس کمیته آموزش و کمیته بینالمللی فدراسیون ورزشهای همگانی در پایان گفت: ما حتی در بخش سرگرمی هم نتوانستیم برای ورزش کاری بکنیم. در بخش سرگرمی هم نیازهای ما بیشتر به سمت بحث خارج از ورزش مانند تلویزیون و یا شبکههای اجتماعی رفته است. متأسفانه ورزش هنوز فاکتور مهمی در سرگرمی ایرانیها محسوب نمیشود.