به گزارش ایرنا ، محمدرضا ظفرقندی روز پنجشنبه در اجلاس رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور که در ستاد مرکزی وزارت بهداشت برگزار شد، با اشاره به حضور رئیس جمهور در این رویداد، اظهار کرد: در این نشست دو روزه، برنامه‌ای فشرده و هدفمند را در پیش داریم. روز نخست به مباحث نظری، تبادل آرا و تصمیم‌سازی در خصوص موضوع مهم پزشکی خانواده و نظام ارجاع اختصاص دارد و روز دوم نیز به بررسی برنامه‌های عملیاتی در حوزه‌های گوناگون از جمله امور مالی، بودجه و انضباط مالی، آموزش، پژوهش، درمان، بهداشت، مسائل پارلمانی و سایر حوزه‌های مرتبط، به‌ویژه عرصه پرستاری، اختصاص خواهد داشت.
وزیر بهداشت خطاب به روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی خاطرنشان کرد: وظیفه‌ای سترگ و مسئولیتی خطیر در قالب قانون برنامه پیشرفت، بر دوش نظام بهداشت و درمان کشور نهاده شده است؛ مسئولیتی که هدف غایی آن، اجرای تحولی بنیادین در ساختار ارائه خدمات سلامت است.
ظفرقندی تصریح کرد: بی‌گمان، تحقق هر تحول عمیق و ریشه‌دار، به‌ویژه در جامعه‌ای که با الگوها و رویه‌های پیشین خو گرفته، امری پیچیده و همراه با چالش خواهد بود زیرا اگرچه مسیر را مشخص می‌کند اما عبور از این مسیر، مستلزم آگاهی، ارزیابی دقیق و برنامه‌ریزی منسجم است.
وی یادآور شد: قانون «پزشکی خانواده و نظام ارجاع» که در چهار دوره از برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور گنجانده شده، نخستین بار در دوران وزارت جناب آقای دکتر پزشکیان در دولت اصلاحات و در زمان ریاست‌جمهوری آقای خاتمی، مطرح شد؛ در نیمه دوم دوره وزارت ایشان، این مهم در دستور کار قرار گرفت و البته اجرای آن در سطح یک به‌طور محدود آغاز شد، اما فرصت برای توسعه آن به سطوح بالاتر فراهم نشد.
وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: در هیچ‌یک از کشورهایی که این نظام را به‌کار بسته‌اند، اجرای کامل آن در مدت زمانی کمتر از شش تا هفت سال محقق نشده است. تجربه‌هایی از کشورهای پیشرفته نظیر انگلستان، کانادا، استرالیا و دیگر نقاط جهان نشان می‌دهد که چنین تحولی، فرآیندی تدریجی و گام‌به‌گام دارد؛ روندی که مستلزم فراهم آمدن الزامات اجتماعی، فرهنگی و رسانه‌ای است.
ظفرقندی اضافه کرد: جامعه باید آمادگی تغییر داشته باشد، فرهنگ‌سازی صورت گیرد و رسانه‌ها به یاری فرآیند اجرا بشتابند. همچنین، طراحی اجرای این طرح باید مرحله‌به‌مرحله و با درنظر گرفتن واقعیات اجتماعی، سامان یابد.
وزیر بهداشت اظهار کرد: در یکی از نشست‌های اخیر، بر این نکته تأکید داشتم که در مسیر این تحول، باید گام‌هایی استوار و سنجیده برداشت. مثالی نیز در آن جلسه مطرح شد که اینجا نیز تکرار می‌کنم؛ گاه انسان در جاده‌ای صاف و هموار حرکت می‌کند و می‌تواند بی‌تکلف و بی‌وقفه مسیر را طی کند. گاه اما مسیر، کوهستانی است و نیازمند دقت و هوشیاری. اما زمانی نیز پیش می‌آید که مسیر، نه جاده است و نه کوه‌پیمایی، بلکه سنگنوردی است؛ حرکتی دشوار و مخاطره‌آمیز که تنها با تکیه بر قواعد دقیق و گیره‌های استوار ممکن می‌شود؛ نمی‌دانم چند تن از شما تجربه سنگنوردی دارید، اما آنان که با این رشته آشنایند می‌دانند که یکی از اصول بنیادین آن این است که فرد برای برداشتن هر گام جدید، باید دست‌کم سه نقطه اتکا و سه گیره محکم داشته باشد. اگر این نقاط اتکا استوار نباشد و فرد بخواهد تغییر موضع دهد یا قدمی به پیش بردارد، بی‌شک با سقوط مواجه خواهد شد.
تحول در نظام سلامت کمتر از سگنوردی اجتماعی نیست
وی ادامه داد: تحول نظام سلامت نیز، چیزی کمتر از یک سنگنوردی اجتماعی نیست. برای برداشتن گام‌های بعدی، باید گیره‌ها محکم باشد؛ درک دقیق از واقعیت‌ها، همراهی نظام اجرایی و اداری و اعتماد و مشارکت مردم نیاز است. تنها با چنین تدبیر و پایداری، می‌توان این مسیر دشوار اما روشن را تا به ثمر رسیدن، پیمود.
ظفرقندی خاطرنشان کرد: بدیهی است که در مسیر این تحول، میزان قابل‌توجهی احتیاط و تدبیر لازم است؛ و در حقیقت، همین جلساتی که امروز آغاز کرده‌ایم و در روزهای پیش رو نیز استمرار خواهد یافت، جلوه‌ای از همان احتیاط عاقلانه و برنامه‌ریزی شده است.
وی یادآور شد: پیش‌تر نیز گام‌هایی مقدماتی در این راستا برداشته‌ایم؛ چنان‌که بیش از صد ساعت جلسات کارشناسی با معاونین در وزارت بهداشت برگزار شد و همچنین حدود 10 ساعت نشست تخصصی با رییس‌جمهور در همین زمینه صورت گرفته است. در این جلسات، نظرات کارشناسان و مسئولان به دقت مورد بررسی قرار گرفته و چهارچوبی اولیه و راهبردی تدوین شده است.
وزیر بهداشت در ادامه به تبیین کامل اجرای گام به گام برنامه پزشک خانواده پرداخت و در تشریح گفت: اکنون، در آغاز این مسیر، بر آن هستیم تا اهم نکات این چهارچوب را به اختصار با شما در میان بگذارم؛ نخست آنکه، لازمه هر تصمیم عالمانه، آگاهی دقیق از وضعیت موجود است. از این‌رو، درخواستم از رؤسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی این است که نسبت به ارزیابی دقیق وضعیت فعلی اقدام کنند.
ظفرقندی افزود: باید بدانیم کجا ایستاده‌ایم؛ در همین زمینه، سخن گهربار مولای متقیان، حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام، را یادآور می‌شوم که فرمودند: "رحم الله امرءً علم من أین و فی أین و إلی أین" (خدا رحمت کند کسی را که بداند از کجا آمده، اکنون در کجا ایستاده و به کدام‌سو رهسپار است).
وی ادامه داد: این شناخت سه‌گانه (گذشته، حال و آینده) بنیاد برنامه‌ریزی و اقدام خردمندانه است. پس از این مرحله، در فرآیند استقرار و اجرا، بایستی به اصولی چند توجه ویژه مبذول شد؛ اول، این اقدام نیازمند برخورداری از منابع مالی پایدار و مطمئن است؛ دوم، این طرح باید به‌صورت تدریجی و مرحله‌به‌مرحله پیش رود، چراکه اجرای شتاب‌زده آن، بدون فراهم بودن بسترهای لازم، نه‌تنها سودمند نخواهد بود، بلکه ممکن است به اختلال در نظام موجود بینجامد؛ سوم، نباید فراموش کرد که ما با تغییر یک رفتار اجتماعی مواجه هستیم، تغییری که مستلزم آماده‌سازی افکار عمومی و آشنایی تدریجی مردم با الگوهای جدید خدمات سلامت است.
وزیر بهداشت تاکید کرد: اجرای موفق این طرح نیازمند شکل‌گیری و فعالیت یک ستاد ملی منسجم و مقتدر است که بتواند هدایت، نظارت و پشتیبانی از این فرآیند تحولی را به شکلی مؤثر بر عهده گیرد.
