"نداشتن اطلاعات کامل و جامع در مورد برنامه هسته ای ایران، تهدیدی برای انجام یک توافق سریع با ایران است."
به گزارش عصرایران، روزنامه وال استریت ژورنال با انتشار گزارشی به قلم " لورنس نورمن"، نوشت: هرگونه توافقی با ایران مستلزم داشتن اطلاعات کامل و جامعی از تمامی بخش ها و جنبه های برنامه هسته ای ایران است.
در این مقاله آمده است:
پرزیدنت ترامپ از ایران می‌خواهد که برای تضمین یک توافق هسته‌ای جدید "سریع پیش برود." اما برای اینکه هر توافقی به نتیجه برسد، تهران باید دقیقا تمامی اطلاعات موجود سخت افزاری و نرم افزاری خود را در اختیار آمریکا قرار دهد، زیرا طی سال های گذشته و با کاهش تعهدات برجامی ایران، آژانس بین المللی انرژی هسته ای برآورد کاملی از تمامی سطوح و قابلیت های برنامه هسته ای ایران ندارد.
شکاف های مهمی در درک جهان از موجودی هسته ای ایران وجود دارد. تهران در سال‌های اخیر نظارت آژانس اتمی سازمان ملل متحد بر فعالیت‌های هسته‌ای خود را محدود کرده است - یک الزام کلیدی در توافق موسوم به برجام، و تحقیقات آژانس در مورد مواد هسته‌ای اعلام‌نشده کشف‌شده در این کشورهمچنان لاینحل مانده است.
ایران طی سال های گذشته در نقاط مختلف، دوربین‌هایی را که برای نظارت بر بخش‌های کلیدی زیرساخت‌های هسته‌ای خود در نظر گرفته شده بود، حذف کرده و عملا بازرسان را از ورود به آن سایت‌ها منع کرده است.
در نتیجه، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سپتامبر 2023 اعلام کرده است که دیگر اطلاعات کاملی درباره طیف وسیعی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران به‌روزرسانی نکرده و نمی‌تواند ادعای تهران مبنی بر اینکه برنامه‌اش صرفا برای اهداف صلح‌آمیز است را تایید کند.
"استیو ویتکاف" فرستاده ویژه آمریکا گفته است که خط قرمز دولت ترامپ جلوگیری از توانایی ایران در تولید سلاح هسته‌ای است.
مقام‌های اطلاعاتی آمریکا ماه گذشته گفتند که معتقد نیستند ایران تصمیمی برای ساخت سلاح هسته‌ای گرفته است، اما مقامات آمریکایی فکر می‌کنند تنها چند ماه طول می‌کشد تا تهران یک سلاح هسته‌ای بسازد.
ایران از سال 2021 آژانس را از بازرسی سایت‌های غیرهسته‌ای منع کرده است و اطلاعات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد توانایی ایران برای ساخت بمب را محدود کرده است. اما "رافائل گروسی" مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، این هفته گفت که ایرانی‌ها می توانند به زودی این مشکل را حل کنند.
مقامات آمریکایی و ایرانی قرار است روز شنبه (امروز) پس از دیدار در مسقط برای بالاترین سطح مذاکرات بین دو طرف از سال 2017، برای دور دوم گفتگو در شهر رم ایتالیا گردهم آیند.
مقامات آمریکایی و ایرانی اشاره کرده اند که انتظار می رود مذاکرات این هفته شامل بحث در مورد جدول زمانی مذاکرات و احتمالا یک چارچوب کلی برای یک توافق جدید باشد.
اجرای یک توافق جدید بدون داشتن فهرست مشخصی از مواد و زیرساخت های هسته ای ایران در حال حاضر بسیار خطرناک خواهد بود. بدون این خط مبنا، تقریبا غیرممکن است که اطمینان حاصل شود که ایران از محدودیت‌های دقیق در مورد غنی‌سازی هسته‌ای خود بر اساس توافق، تبعیت می‌کند.
"دیوید آلبرایت" بازرس سابق تسلیحات که ریاست اندیشکده موسسه علوم و امنیت بین‌الملل را بر عهده دارد، می‌گوید: " ترامپ مهلت دو ماهه ای داده تا به توافق برسد. ایران باید همکاری کامل‌تری را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز کند تا این اطمینان را ایجاد کند که هر توافقی بدون وجود نقاط کور خواهد بود."
پس از بازدید گروسی از ایران در هفته جاری، مقامات گفتند که هنوز مشخص نیست که آیا تهران اطلاعات دقیقی را که آژانس در مورد فعالیت های هسته ای ایران به دنبال آن است ارائه می دهد یا خیر. گفتگوها همچنان ادامه دارد. گروسی از ایران خواست همکاری های خود را برای نشان دادن صلح آمیز بودن برنامه هسته ای خود افزایش دهد.
"عباس عراقچی" وزیر امور خارجه ایران روز پنجشنبه گفت آژانس بین المللی انرژی اتمی می تواند نقش مهمی در حل پرونده هسته ای ایفا کند. اما او به آژانس هشدار داد که از "سیاست و سیاسی شدن" دوری کند، تهران در گذشته آژانس بین المللی انرژی اتمی را به اعمال فشار بر ایران بر سر کار هسته ای اش متهم کرده است.
آمریکا و قدرت های اروپایی در سال‌های اخیر بارها از ایران خواسته‌اند تا همکاری خود را با آژانس افزایش دهد. آنها از نوامبر 2022 سه بار ایران را به خاطر عدم انجام این کار در آژانس مورد انتقاد قرار داده اند.
یکی از شکاف های مهم در دانش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران، موجودی سانتریفیوژهای ایران است، ماشین‌هایی که اورانیوم را به سطوح بالاتر غنی‌سازی می‌چرخانند.
بر اساس توافق هسته‌ای موسوم به برجام، ایران دوربین‌هایی را در کارخانه‌هایی که بخش‌های کلیدی سانتریفیوژها را تولید می‌کردند، نصب کرد که بخشی از یک رژیم نظارتی دقیق بر سایت‌های هسته‌ای ایران و تاسیسات مرتبط با آن بود. ایده این بود که بدانیم ایران دقیقا چه تعداد سانتریفیوژ تولید کرده است تا اطمینان حاصل شود که آنها نمی توانند محدودیت های تولید مواد شکافت پذیر را نقض کنند.
در سال 2021 و سه سال پس از خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌ای، ایران از تحویل تصاویر و اندازه‌گیری‌های دوربین‌های نصب شده در تاسیسات به آژانس خودداری کرد.
در اواخر همان سال، پس از حمله به سایت تولید سانتریفیوژ در کرج، که تهران مقصر آن را اسرائیل می‌دانست، ایران چندین ماه بدون دوربین‌ها بر تولید سانتریفیوژهایش افزود. با افزایش فشار بر برنامه هسته‌ای ایران، ایران دوربین‌های نظارت بر سایت‌های سانتریفیوژ خود را دوباره در ژوئن 2022 حذف کرد. تنها یک سال بعد شروع به جایگزینی برخی از آنها کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنان به دو سایت غنی‌سازی ایران دسترسی دارد و مطمئن است که ایران مواد شکافت‌پذیر را در آن دو سایت به سمت تولید سلاح هسته ای، منحرف نکرده است.
با این حال، آژانس در فوریه امسال گفت که نظارت خود بر تولید و موجودی سانتریفیوژها و قطعات کلیدی آنها (روتورها و بال‌ها) در ایران را از دست داده است. اگر ایران مخفیانه چند صد سانتریفیوژ پیشرفته‌تر خود را کنار بگذارد، بخش مهمی از توانایی خود در تولید اورانیوم غنی‌شده با درجه تسلیحات را حفظ می‌کند.
کارشناسان می گویند آژانس می تواند تلاش کند تا تصویری معتبر از موجودی سانتریفیوژهای ایران را بازسازی کند. آژانس می‌تواند طیف وسیعی از بازرسی‌ها و آزمایش‌ها را برای ایجاد تصویری از میزان تولید ایران و مطابقت آن با موجودی اعلام شده، انجام دهد. اما به گفته یکی از دیپلمات‌های اروپایی که روی پرونده هسته‌ای ایران کار می‌کند، این کار می‌تواند تا شش ماه طول بکشد و بعید است تا آن زمان آژانس تصویر کاملی به دست آورد.
ایران باید قبل از اجرای توافق، موضوع دیگری را حل و فصل کند: حل و فصل تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره مواد هسته‌ای اعلام‌نشده کشف‌شده در ایران.
این یک چالش سیاسی بزرگ برای ایران است. آژانس و مقامات غربی فکر می‌کنند که مواد هسته‌ای احتمالا از کارهای قبلی تسلیحات هسته‌ای ایران در دهه‌های 1990 و 2000 سرچشمه گرفته است. اما تهران بارها انجام چنین کاری را رد کرده است. ایران بدون اینکه توضیح دهد چرا این مواد را در اختیار دارد و اکنون کجاست، ممکن است نتواند این پرونده را ببندد.
یکی از انتقادات اصلی واشنگتن به توافق هسته‌ای موسوم به برجام این بود که این توافق تهران را مجبور به توضیح جزئیات فعالیت‌های هسته‌ای گذشته خود نکرد. این نگرانی‌ها همچنان در کنگره باقی می‌ماند، که ممکن است مجبور شود یک توافق جدید را تصویب کند.
ترامپ گفته است که می‌خواهد درباره توافق هسته‌ای مذاکره کند، اما هشدار داده است که اگر ایران به توافق نرسد، به این کشور ضربه نظامی خواهد زد. او روز پنجشنبه تکذیب کرد که از حمله اسرائیل برای حمله به نیروگاه‌های هسته‌ای ایران دست برداشته است، اما گفت که "عجله‌ای برای انجام آن ندارد."
