گروه دیپلماتیک - همشهری آنلاین: از زمان دستگیری اکرم امام‌اوغلو شهردار استانبول و نامزد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه از حزب مخالف، در نوزدهم ماه مارس، ترکیه شاهد اعتراض‌های گسترده‌ای بوده است. اغالب منتقدان رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور فعلی ترکیه، بازداشت امام‌اوغلو را تلاشی برای کنار زدن جدی‌ترین رقیب سیاسی اردوغان می‌دانند، اتهامی که اردوغان و حزب حاکم عدالت و توسعه آن را قویا رد می‌کنند.
آسلی آیدینتاش‌باش پژوهشگر و مدیر پروژه ترکیه در موسسه بروکینگز در مصاحبه‌ای شرایط امروز ترکیه را بررسی کرده که در ادامه بخش‌هایی از آن را می‌خوانیم:
وضعیت امروز ترکیه
- با گذشت یک ماه از بازداشت امام‌اوغلو، قمار سیاسی دولت اردوغان نتیجه داده است چون به نظر نمی‌رسد که بازداشت امام‌اوغلو، علی‌رغم نارضایتی عمومی در کوتاه‌مدت لغو شود.
- واکنش بین‌المللی بسیار کمی به بازداشت شهردار استانبول نشان داده شده و اعتراض‌ها به تدریج قدرت خود را از دست می‌دهند.
- اما واقعیت این است که تحولات اخیر به قیمت گزافی برای ترکیه و شهروندانش تمام می‌شود. کشور پویایی و امید خود را از دست داده است و این واقعاً دلخراش است.
آینده همکاری ترکیه و اروپا
- همکاری با ترکیه اکنون برای اروپایی‌ها به یک دو راهی انتخاب تبدیل شده است. از یک سو، اروپایی‌ها به ترکیه به عنوان سنگری در برابر روسیه تجدیدنظرطلب و آتش‌بس احتمالی در اوکراین نیاز دارند.
- از سوی دیگر، ترکیه به وضوح کشوری است که چشمگیرترین پسرفت دموکراتیک را در اروپا تجربه کرده است؛ بازداشت امام‌اوغلو احتمالاً جدیدترین اقدام در یک لغزش 10ساله به سوی اقتدارگرایی بوده است.
- این امر اروپایی‌ها را در مخمصه قرار می‌دهد. آنها از داشتن مشاجرات و اختلافات دیپلماتیک با آنکارا خسته شده‌اند. از قضا، آنچه وضعیت را دشوارتر می‌کند این واقعیت است که ترکیه هنوز، از نظر فنی، نامزد عضویت در اتحادیه اروپا است.
عصر جدید اقتدارگرایی
- برخی معتقدند که بازداشت امام اغلو نشان‌دهنده پایان دموکراسی یا سطح جدیدی از اقتدارگرایی در ترکیه است اما نکاتی قابل توجهی درباره این ادعا وجود دارد.
- پسرفت دمکراتیک ترکیه در دهه گذشته یک واقعیت بوده است. اما طیف گسترده‌ای از جامعه ترکیه از دانشجویان، وکلا، روزنامه‌نگاران و دانشگاهیان گرفته تا شهروندان عادی در برابر سیاست‌های سرکوبگرانه مقاومت می‌کنند.
برخورد نسل جدید ترکیه با اردوغان
- اردوغان بیش از 20 سال است که در قدرت بوده و با وجود اینکه هنوز در میان پایگاه محافظه‌کار خود محبوب است قادر به ارتباط با رای‌دهندگان جوان نیست.
- جوانان از زمان نوجوانی خود کسی جز اردوغان را تجربه نکرده‌اند و از دیدن او خسته شده‌اند.
- از سوی دیگر شرایط زندگی و تورم افسارگسیخته زندگی را برای شهروندان جوان ترکیه سخت کرده است.
- دو دهه پیش، بخش‌های محروم جامعه ترکیه با حزب حاکم عدالت و توسعه احساس قدرت می‌کردند اما شرایط امروز متفاوت است.
- امروز یک گروه اجتماعی-اقتصادی از ملی‌گرایان فقیر، جوان، شهرنشین و خشمگین در ترکیه وجود دارد که دیگر توسط احزاب حاکم نمایندگی نمی‌شوند.
- آنها از دولت، مهاجران، شرق و غرب متنفرند. کارشناسان نگران این گروه هستند چون عامل تعیین‌کننده کلیدی در مسیر سیاسی آینده ترکیه خواهند بود.
