همشهری‌آنلاین ـ پروانه بندپی: حدود یک‌سوم ایرانی‌ها به یکی از درجات کبد چرب مبتلا هستند و خیلی از آنها از این موضوع اطلاع‌ ندارند. چراکه این بیماری علامت مشخصی ندارد و فرد زمانی متوجه آن می‌شود که مبتلا شده است. بنابراین پزشکان تاکید دارند که افراد حتما سالانه برای انجام چکاپ‌های لازم مثل آزمایش خون و سونوگرافی اقدام کنند تا از سلامت کبد خود مطمئن شوند. چون کبد چرب ۴ مرحله دارد که در مراحل اولیه قابل بهبود است اما در مراحل پیشرفته (گرید ۳ و ۴) راه برگشتی وجود ندارد و فرد می‌تواند به سرطان کبد مبتلا شود یا کارش به پیوند کبد بکشد.

دکتر ایرج خسرونیا، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد و رئیس انجمن علمی متخصصان داخلی ایران در گفتگو با همشهری‌آنلاین، درباره نحوه ابتلا به کبد چرب به زبان ساده توضیح می‌دهد: چربی‌هایی که وارد بدن می‌شوند، باید بسوزند. اگر این چربی‌ها بیشتر از حد نیاز بدن باشد، در کبد تجمع می‌کند و فرد به بیماری کبد چرب مبتلا می‌شود.

این فوق تخصص بیماری‌های کبد درباره عواملی که منجر به کبد چرب می‌شود، توضیح می‌دهد: رژیم‌های غذایی غلط (سرشار از قند و چربی‌های اشباع)، بی‌تحرکی و چاقی، عوامل ژنتیکی، مصرف بعضی داروها مثل کورتون‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها و مسکن‌ها، مصرف الکل، خواب نامنظم و ناکافی و دیابت برخی از عواملی هستند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.

رئیس انجمن علمی متخصصان داخلی ایران تاکید می‌کند: مصرف بی‌رویه و طولانی آنتی‌بیوتیک‌ها و مسکن‌ها هم روی سلامت کبد اثر می‌گذارد و هم روی کلیه‌ها. کبد مثل فیلتر بدن عمل می‌کند و همه مواد سمی و مواد خوب که وارد بدن می‌شوند، باید از طریق کبد وارد سیستم بدن ما شود. اگر این مواد مضر باشند، اولین جایی که ضربه می‌بیند، کبد است. بنابراین باید از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها، مسکن‌ها و الکل جداٌ خودداری کرد و بدون تجویز مصرف نکرد.

به گفته دکتر خسرونیا، بیماری کبد چرب در مراحل اولیه قابل برگشت و قابل بهبود است. در این مرحله اگر فرد عادت‌های غذایی خود را اصلاح کند، کبد می‌تواند خود را بازسازی کند و به وضعیت طبیعی برگردد. اما در صورت بی‌توجهی، خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن و حتی سرطان کبد وجود دارد. موضوعی که دیگر جبران‌پذیر نیست.

به گفته این فوق تخصص بیماری‌های کبد، کبد چرب زمان زیادی طول می‌کشد تا به گرید ۱ و ۲ و ۳ برسد. بنابراین ما فرصت داریم که با اصلاح سبک زندگی (فعالیت بدنی، کنترل وزن، تغذیه مناسب، عدم مصرف الکل و ...) آن را برطرف کنیم. اما افرادِ دارای کبد چرب گرید ۳، افراد خیلی چاق‌ و افراد مبتلا به دیابت که تحرک ندارند و قدمی هم برای بهبود بیماری خود برنمی‌دارند، به تدریج به سیروز کبدی مبتلا می‌شوند و بعد از سیروز هم ممکن است به سرطان کبد مبتلا شوند یا کبدشان را از دست بدهند و نیازمند پیوند شوند.متاسفانه پیوند هم به این راحتی نیست. چون مثلا ممکن است فرد دو سه سال در صف انتظار پیوند بماند و همین می‌تواند منجر به مرگ او شود.

به گفته متخصصان، کبد چرب معمولاً ترکیبی از سبک زندگی ناسالم و عوامل ژنتیکی است. سبک زندگی ناسالم مثل رژیم غذایی پرچرب و پرکالری، کم‌تحرکی، چاقی و مصرف الکل نقش اصلی در ایجاد کبد چرب غیرالکلی و کبد چرب الکلی دارد. این عوامل با افزایش تجمع چربی در کبد مستقیماً بیماری را تشدید می‌کنند. بااین‌حال، ژنتیک هم تأثیرگذار است؛ برخی افراد به‌دلیل جهش‌های ژنی حتی با سبک زندگی نسبتاً سالم مستعد ابتلا هستند.

درمجموع، سبک زندگی ناسالم عامل غالب است و ژنتیک می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. به همین دلیل پزشکان توصیه اکید دارند که از عوامل خطر این بیماری مثل تغذیه ناسالم و بی‌تحرکی و چاقی و موارد دیگر که ذکر شد، باید خود را دور نگه داریم. به گفته متخصصان، کاهش حتی ۵ درصد از وزن بدن می‌تواند میزان چربی را در کبد کاهش دهد و کاهش حدود ۱۰ درصد از وزن بدن التهاب و احتمال آسیب به سلول‌های کبدی را کاهش خواهد داد.